Μενέλαος Τζαβέλας : «Η σκηνοθεσία αποτελεί τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων μου»

mesaralive.gr 11 August, 2016 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΠΡΟΣΩΠΑΑΡΘΡΑ

Μενέλαος Τζαβέλας : «Η σκηνοθεσία αποτελεί τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων μου»

Φωτο: mesaralive.gr

Είναι ένας άνθρωπος γεμάτος αγάπη γι' αυτό που κάνει αλλά και για την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη.

Με καταγωγή από την όμορφη Μεσαρά, (ΤΥΜΠΑΚΙ), ο Μενέλαος Τζαβέλλας, θέλοντας να αποδώσει έναν φόρο τιμής στη Μεγαλόνησο αποφάσισε να σκηνοθετήσει ένα από τα πιο κλασσικά love story, τον «Ερωτόκριτο».

Τον συναντήσαμε πρόσφατα στο Τυμπάκι, την πατρίδα του που τόσο αγαπά, στα πλαίσια της περιοδείας του «Ερωτόκριτου» στην Κρήτη, η οποία σημείωσε τεράστια επιτυχία και απέσπασε τις καλύτερες κρητικές και το ζεστό χειροκρότημα του κόσμου. Χαμογελαστός, αεικίνητος κι ευγενικός, μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις του.

-Έχετε σπουδάσει Αγιογραφία, Ιστορία της Τέχνης, ζωγραφική και φυσικά σκηνοθεσία Τηλεόρασης και Κινηματογράφου. Το κομμάτι της σκηνοθεσίας ήταν πάντα η μεγάλη σας αγάπη ή απλά προέκυψε;

M.Τ: Με το να γίνω σκηνοθέτης ήθελα να κάνω τα όνειρα μου πραγματικότητα, να εκφράσω τα συναισθήματά μου για τους ανθρώπους και τη ζωή. Η συμβουλή του πατέρα μου ήταν: «Εάν θέλεις να γίνεις σκηνοθέτης πρέπει να έχεις υπομονή, ποτέ να μην τα παρατήσεις».

Όνειρο ζωής δεν ήταν, στόχος ζωής όμως ναι. Η σκηνοθεσία είτε στο θέατρο, είτε στον κινηματογράφο είτε τηλεόραση αποτελεί τρόπο έκφρασης των συναισθημάτων μου! Πάντα ήταν η μεγάλη μου αγάπη και αυτό που ήθελα να κάνω από τα 15 μου...

Να δημιουργώ εικόνες, να ζω σε έναν κόσμο μαγικό... έναν δικό μου όμορφο κόσμο... Όποτε το θεωρώ αναγκαίο, εκφράζω τις θέσεις μου δημοσίως .Η πρόθεσή μου είναι να ενεργοποιήσω τον θεατή με εικόνες, ήχους, και φυσικά με διάλογο. Θέλω να τον αφυπνίσω από τη χειμερία νάρκη του, για να δει τα πράγματα που συμβαίνουν από διαφορετική οπτική γωνία.

- Ο «Ερωτόκριτος», πρόκειται για το σημαντικότερο έργο του Κρητικού Ποιητή Βιτσέντζο Κορνάρο, τι σας ώθησε να σκηνοθετήσετε ένα κλασσικό αλλά σίγουρα αγαπημένο love story;

Μ.Τ: Ο Ερωτόκριτος για έμενα είναι ένας φόρος τιμής στη πατρίδα μου την Κρήτη.

Η αγάπη μου για το νησί μου με έκανε να θέλω να μάθω το έργο του Β. Κορνάρου, ένα έργο μαγικό, το κορυφαίο έργο του αναγεννησιακού δημιουργού, που δεν είναι άλλο από τον «Ερωτόκριτο», ένα έργο γραμμένο στην κρητική διάλεκτο.

Ο τρόπος που ο Κορνάρος κατακτάει αυτόν τον κόσμο, ο οποίος προϋποθέτει ιδιοσυγκρασία κλασικού, η γαλήνη που πετυχαίνει με έναν αδιάπτωτο έλεγχο του αφηγηματικού λόγου και του τόνου, η ειρωνεία αυτή καθ' εαυτή, θυμίζουν περισσότερο την ξέγνοιαστη αίσθηση ζωής του Ariosto, παρά τα βάσανα και τις τύψεις του Tasso. Γράφοντας με απόλυτη επίγνωση των πράξεών του και διαλέγοντας ένα δρόμο απατηλά εύκολο, με γλωσσικό όργανο παρθενικά βαπτισμένο στο κριτικό ιδίωμα, ο Κορνάρος εξασφάλισε στη νεοελληνική λογοτεχνία ένα αριστούργημα αντιπροσωπευτικό σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.

Με το δικό μας ζευγάρι, τον Ερωτόκριτο και την Αρετούσα, τους ήρωες του «Ερωτόκριτου» υπάρχει μια- μικρή μεν αλλά υπαρκτή- κοινωνική ανισότητα κι αυτή είναι που προκαλεί όλα τους τα προβλήματα. Αναγεννημένη και καθαγιασμένη από τον έρωτά της - άλλωστε κι η ίδια στο «Τραγούδι» της ήδη έχει καταλάβει πως «για με ξαναγεννήθηκε η φύσις των πραγμάτων»- ο δικός μας Ερωτόκριτος μιλά για την αγάπη των 2 νέων με όλα τα προβλήματα μιας αγάπης.

-Πολύ συχνά βλέπουμε τον «Ερωτόκριτο» στο θεατρικό σανίδι. Σπάνια έως ποτέ όμως, στην αυθεντική μορφή του. Εσείς γιατί επιλέξατε το «δύσκολο» δρόμο;

ΜΤ: Θα τολμήσω να πω, πως πολύ σημαντικοί κριτικοί δήλωσαν πως είχαν χρόνια να δουν τόσο καλό «Ερωτόκριτο». Αυτό σημαίνει ότι εκτίμησαν τη φιλοσοφία που κράτησα στην παράσταση αυτή.

Γενικά, είμαι αντίθετος σε ανθρώπους του θεάτρου που παίρνουν ένα έργο και το διασκευάζουν σε υπερβολικό βαθμό. Γιατί τη λεγόμενη «μοντερνιά» πρέπει να την έχεις για να την κάνεις. Πώς να πάρεις έργα του Β. Κορνάρου ή του Ν. Καζαντζάκη, κείμενα αρχαίων συγγραφέων και να τα γεμίσεις άρβυλα, φανελάκια, εσώρουχα και γυμνά; Προφανώς υπάρχουν κι έργα που σηκώνουν πρωτοπορίες, αλλά όχι όλα.

Μαζί με την αδερφή μου, Έφη Τζαβέλλα, κάναμε μια κλασική διασκευή του Ερωτόκριτου. Και γενικά είμαι κλασικός ως προς τη «θεατρική φιλοσοφία» μου. Γι’ αυτό και έμεινε η γλώσσα του Κορνάρου και το μεγαλείο της, ανέπαφα.

-Ο «Ερωτόκριτος» καταχειροκροτήθηκε στη μεγάλη περιοδεία του στην Κρήτη. Πως νιώθετε γι΄ αυτό;

Μ.Τ: Kάθε φορά έρχομαι στην Κρήτη με χαρά και συγκίνηση.

Αυτή την φορά είναι αυτονόητο ότι διακατέχομαι από αισθήματα μεγαλύτερης χαράς και συγκίνησης . Ο κόσμος μας γέμισε αγάπη και ευχαριστώ τον κόσμο που ήρθε σε κάθε παράστασή μας.

Το πιο σημαντικό μπράβο που πήρα είναι από μια μοναδική κυρία που με το βλέμμα της καρδιάς της μου είπε ευχαριστώ για την όμορφη παράσταση. Η κυρία αυτή ήταν κωφάλαλη και με το βλέμμα της μου είπε πολλά. Είναι ότι πιο όμορφο έχω πάρει από το θέατρο. Αυτό το βλέμμα δεν θα το ξεχάσω ποτέ…

- Σαν σκηνοθέτης είστε κλασικός. Σαν άνθρωπος; Πως είναι πραγματικά ο Μενέλαος Τζαβέλλας;

ΜΤ: Είμαι γενικά πολύ σκληρός με τον εαυτό μου. Και στην προσωπική ζωή αλλά και στη δουλειά μου. Δεν έχω απαιτήσεις από κανέναν συνεργάτη μου. Έχω, όμως, απαιτήσεις από τον εαυτό μου. Όταν εγώ ξέρω τι θέλω, ο συνεργάτης μου θα πρέπει να καταλάβει και να το κάνει. Αν φτάσω στο σημείο να μιλήσω άσχημα, έχουν τελειώσει τα πάντα. Είμαι πολύ ήρεμος. Κι αν είναι κάτι που με δίδαξε το θέατρο, είναι το να ακούω.

Κι αυτό είναι κάτι που δεν έκανα στην τηλεόραση. Σαν άνθρωπος είμαι ευγενικός, ευαίσθητος και πολύ αγχώδης. Ποτέ δεν είχα όνειρα. Είχα κι έχω μόνο στόχους. Αν θέλω να ονειρευτώ, κοιμάμαι. Γι’αυτό και προτιμώ τους στόχους.

Μάλιστα έχω ένα βιβλίο από 16 ετών. Εκεί μέσα γράφω όσα θέλω να πετύχω. Και κάθε χρόνο σβήνω όσα κατάφερα. Έχω κάνει όλα όσα θέλησα. Κι αύριο, που λέει ο λόγος, να σταματήσω τα πάντα, θα είμαι γεμάτος από την πορεία μου στην τηλεόραση και το θέατρο.

Δεν κάνω θέατρο επειδή είμαι ψωνισμένος. Δε ζω άλλωστε από αυτό. Έχω τη δουλειά μου ώστε να περνάω άνετα και το θέατρο το κάνω γιατί το αγαπώ αληθινά. Πιστεύω άλλωστε πως αφαιρώντας το κομμάτι του βιοπορισμού, κάνεις πιο ουσιαστική τέχνη.

-Πως βλέπετε τον εαυτό σας σε πέντε χρόνια από τώρα;

ΜΤ: Τον βλέπω πολύ ήρεμο και να μην ασχολείται με το θέατρο.

Με βλέπω να ξεκινώ κάτι άλλο! Εγώ δίνω στον εαυτό μου μια δεκαετία. Κάθε δέκα χρόνια κάνω και κάτι άλλο! Δεν ξέρω σε πέντε χρόνια τι θα κάνω. Μπορεί να σηκωθώ αύριο το πρωί και να πω θέλω να γίνω αγρότης! Πιστεύω ότι μετά από χρόνια θα είμαι κάπου στην Κρήτη και θα ηρεμώ.

Αλλά τώρα δεν μπορώ να ξέρω που θα είμαι σε πέντε χρόνια. Ξέρω, όμως, τι θα κάνω σε έξι μήνες. Σύντομα, μάλιστα, θα το μάθετε κι εσείς…