Αρθρογραφία

Σε οριακό σημείο οι ελληνοτουρκικές σχέσεις

14 October, 2020 ΑΡΘΡΑ

Σε οριακό σημείο οι ελληνοτουρκικές σχέσεις

Πιστοί στην πολιτική των προκλήσεων οι Τούρκοι,"τορπιλίζουν' για μια ακόμη φορά την προσπάθεια για διάλογο

Στην κόψη του ξυραφιού, βρίσκονται για ακόμη μια φορά οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, με υπαιτιότητα της Άγκυρας, η οποία, όπως επιβεβαιώνουν τα επικίνδυνα παιχνίδια της στη Μεσόγειο, αντί διαλόγου επιδιώκει την κλιμάκωση της έντασης, φλερτάροντας με ένα θερμό επεισόδιο.

Αναλυτές να θεωρούν, πιο απειλητική από ποτέ, την αποστολή του Oruc Reis για έρευνες νοτίως του Καστελλόριζου και τα επόμενα 24ωρα θεωρούνται κρίσιμα καθώς θα διαφανεί αν η Άγκυρα θα τραβήξει το σχοινί στα άκρα, ή αν θα συνεχίσει τον πόλεμο νεύρων. Σε κάθε περίπτωση το κομβικό σημείο θα είναι εάν η Άγκυρα αποφασίσει να στείλει το ερευνητικό εγγύτερα των 12 μιλίων από το Καστελόριζο.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», που επικαλείται ενημερωμένες πηγές, ενδεχομένως η Αγκυρα να επιδιώκει να σύρει την Αθήνα σε υπερβολική αντίδραση, φλερτάροντας ουσιαστικά με θερμό επεισόδιο.

Την ίδια ώρα, κι ενώ το τουρκικό ερευνητικό πλοίο συνεχίζει να περιπλανιέται στην Μεσόγειο, ανοιγοκλείνοντας το ραντάρ του, η Τουρκία με non paper, επιχειρεί να αποπροσανατολίσει και να μεταθέσει στην Αθήνα, τις ευθύνες για το διαφαινόμενο ναυάγιο των διερευνητικών επαφών, αλλά και να «απλώσει» την ατζέντα του διαλόγου στα θέματα που η ίδια θέλει.

Από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση, εντείνει τις διπλωματικές επαφές, ξεκαθαρίζοντας ότι οι τουρκικές προκλήσεις βγάζουν εκτός κάδρου, τις διερευνητικές επαφές. Ζητά δε από την ΕΕ την ενεργοποίηση των κυρώσεων ενώ θα θέσει εκ νέου το θέμα στη Σύνοδο Κορυφής, που ξεκινά αύριο.

Φλερτάρει με θερμό επεισόδιο η Τουρκία

Στην κυβέρνηση βρίσκονται σε αυξημένο συναγερμό καθώς η ελληνική πλευρά δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η Τουρκία να επιδιώκει τυχόν θερμό επεισόδιο.

Όπως αναφέρουν «ΤΑ ΝΕΑ», ενημερωμένες πηγές εκτιμούν ότι ενδεχομένως η Αγκυρα να επιδιώκει να σύρει την Αθήνα σε υπερβολική αντίδραση. «Σε ό,τι αφορά είτε το Ορουτς Ρεις, είτε και τη ρητορική δεν πέφτουμε σε παγίδες» έλεγαν, χαρακτηρίζοντας αυτονόητες την ύψιστη εγρήγορση και την επιχειρησιακή ετοιμότητα.

Στο τραπέζι παραμένει μεταξύ άλλων το άρθρο 42 της ιδρυτικής συνθήκης της ΕΕ για στρατιωτική συνδρομή σε περίπτωση που κράτος – μέλος δεχθεί ένοπλη επίθεση στο έδαφός του, επιλογή για την οποία άλλωστε ο Δένδιας είχε ενημερώσει τους ομολόγους του από το καλοκαίρι. Η απόφαση της Τουρκίας να τορπιλίσει κάθε προσπάθεια αποκλιμάκωσης κινητοποίησε εξαρχής τους επιτελείς του «Πενταγώνου» και πλέον σε αυξημένη επιφυλακή βρίσκεται το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, αναφέρει η εφημερίδα.

«Στριμωγμένος ο Ερντογάν -Παίζει στα ακραία όρια»

«Ο Ερντογάν είναι πoλύ στριμωγμένος, κι όταν είναι με την πλάτη στον τοίχο παίζει στα ακραία όρια» προειδοποίησε, μιλώντας στον Σκάι, ο βουλευτής της ΝΔ καθηγητής του Διεθνούς Δικαίου και της Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Άγγελος Συρίγος.

«Η κατάσταση είναι πολύ δυσκολότερη από του περασμένου Αυγούστου, ο Ερντογάν έχει επιλέξει να μην ακολουθήσει τη διαδικασία των διερευνητικών επαφών, προσπαθεί να αλλάξει τη θεματολογία (αποστρατικοποίηση, εναέριοι χώροι, αμφισβήτηση κυριαρχίας σε κάποια νησιά του Αιγαίου)…» εκτίμησε ο κ. Συρίγος και πρόσθεσε:

«Η Τουρκία πιστεύει ότι μέσω θερμού επεισοδίου εντοπισμένου στη συγκεκριμένη περιοχή θα μπορέσει να μας ωθήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οπού όλοι θα μας λένε ‘’βρείτε τα βρε παιδιά, γιατί μαλώνετε’’; Είμαι πεπεισμένος ότι αυτή είναι η βασική του βούληση» υπογράμμισε.

«Ο Ερντογάν εξετάζει τις διεθνείς αντιδράσεις. Αν είχε διασφαλίσει ότι δε θα κατηγορηθεί εκείνος ότι κάνει το πρώτο βήμα θα είχε γίνει ήδη θερμό επεισόδιο» ξεκαθάρισε.

Η Τουρκία τεστάρει αντοχές για να «απλώσει» τις διεκδικήσεις της

«Η Τουρκία εφαρμόζει τη στρατηγική των τετελεσμένων, η οποία έχει συγκεκριμένο πλαίσιο», τονίζει, μιλώντας στο MEGA, o υποναύαρχος πολεμικού ναυτικού ε.α., Στέλιος Φενέκος.

Όπως είπε, «πρόκειται για μικρές διεκδικήσεις που εφαρμόζονται σε συνεχές χρονικό διάστημα έτσι ώστε να εθίζεται ο αντίπαλος και να το αποδέχεται. Οι διεκδικήσεις αυτές, αποκτούν ιδιαίτερα μεγάλη σημασία πριν από μεγάλες συσκέψεις ή διασκέψεις για να τεθούν στο τραπέζι τα ζητήματα των τετελεσμένων.

Εκτιμά ότι η Τουρκία θα τεστάρει τις αντοχές μας με σκοπό στην πολυήμερη διάσκεψη που θα γίνει, να τεθούν ακόμα περισσότερα ζητήματα στο τραπέζι και να πιέσει για τα θέματα στο Αιγαίο.

Για τη Χάγη είπε πως είναι ένα αναγκαίο εργαλείο στην ανατολική Μεσόγειο για την οριοθέτηση των εκκρεμοτήτων στο Αιγαίο, ωστόσο δεν έχουμε ανάγκη την Τουρκία να πάμε στη Χάγη, όπως υποστήριξε, αλλά μπορεί να πάει η Ελλάδα με την Αίγυπτο και την Κύπρο.

Αναφορικά με τις κυρώσεις, επεσήμανε πως αυτές έχουν να κάνουν και με εσωτερικές διαδικασίες στην ΕΕ και πως ακόμα και αν αποφασιστούν κυρώσεις θα αργήσουν να εφαρμοστούν. Ως εκ τούτου, δεν περιμένει κάτι από την ΕΕ σχετικά με τις κυρώσεις.

Όσον αφορά την επέκταση στα 12 μίλια στα νησιά στην ανατολική Μεσόγειο, υποστήριξε πως για να γίνει κάτι τέτοιο χρειάζεται μια δηλωτική ενέργεια. «Αυτό θα μπορούσε να γίνει αν υλοποιούσαμε τώρα την διακήρυξη του πρωθυπουργού», είπε χαρακτηριστικά.

Κόβει βόλτες το Oruc Reis

Το Oruc Reis, συνοδευόμενο από τουρκικά πολεμικά πλοία, συνεχίζει την περιπλάνησή του στην ανατολική Μεσόγειο. Το πρωί της Τετάρτης, το Oruc Reis απείχε 34 ναυτικά μίλια νότια του Καστελόριζου πλέοντας με ταχύτητα 6-8 κόμβων.

Το απόγευμα της Τρίτης, το τουρκικό ερευνητικό έπλεε στα 22-25 ναυτικά μίλια από το Καστελλόριζο, εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Επί του παρόντος ο Ερντογάν δεν έχει δώσει εντολή στο Oruc Reis να πλεύσει ακόμη πιο στο Καστελλόριζο. Εάν ο τουρκικός στολίσκος προσεγγίσει την Μεγίστη πέραν της ζώνης των 12 ναυτικών μιλίων, θα πρόκειται για σοβαρή κλιμάκωση.

Το κρίσιμο ζήτημα είναι μέχρι πού θα φτάσει το Oruc Reis και αν τελικά θα παραβιάσει τα 6-12 ναυτικά μίλια του Καστελλορίζου, όπου είναι η «κόκκινη» γραμμή για την Αθήνα.

Η Άγκυρα επιχειρεί να δημιουργήσει μια τετελεσμένη κατάσταση, βάσει της οποίας δεν θα επιτρέπεται στην Αθήνα να ασκεί τα νόμιμα δικαιώματά της είτε με την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια είτε με το να εκμηδενίσει την ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.

Στην ουσία, αν η Τουρκία πραγματοποιήσει έρευνες στα 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελλόριζο -σχέδιο που περιλαμβάνεται στην παράνομη NAVTEX- αυτό σημαίνει μηδενισμός της δυνατότητας της Ελλάδας να έχει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ πέραν των 6 μιλίων, κάτι που αποτελεί επίσημη τουρκική θέση.

Τις κινήσεις του τουρκικού ερευνητικού παρακολουθούν διακριτικά πολεμικά πλοία του ελληνικού στόλου.

Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστός ο προορισμός του Oruc Reis στην περιοχή, σήμανε συναγερμός με ελληνικά πλοία και υποβρύχια να το παρακολουθούν διακριτικά, ενώ ταυτόχρονα σε ετοιμότητα βρίσκονται και οι δυνάμεις της Πολεμικής Αεροπορίας.

Στην περιοχή υπάρχει σημαντική συγκέντρωση πλοίων από τους στόλους των δυο χωρών.

Σκοπός του πενταγώνου είναι να υπάρχει το τακτικό πλεονέκτημα, αλλά και το στρατηγικό.

Μετάθεση ευθυνών και διεύρυνση της ατζέντας του διαλόγου επιχειρεί η Τουρκία

Την ίδια ώρα η Αγκυρα, επιχειρεί να μεταθέσει τις ευθύνες για το διαφαινόμενο ναυάγιο των διερευνητικών επαφών, στην Αθήνα, αλλά και να «απλώσει» την ατζέντα του διαλόγου στα θέματα που η ίδια θέλει.

Σε non paper που διακινήθηκε χθες βράδυ από το τουρκικό ΥΠΕΞ με τίτλο «Τα βήματα κλιμάκωσης της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος από τις 12 Σεπτεμβρίου», η Τουρκία δίνει τη δική της εξήγηση για τους λόγους κλιμάκωσης, επιχειρώντας να «δικαιολογήσει» τη νέα έξοδο του σεισμογραφικού ερευνητικού σκάφους Oruc Reis. Παράλληλα περιγράφει, τα θέματα που η ίδια θεωρεί πως πρέπει να μπουν στις διερευνητικές επαφές και γενικότερα στο διμερή διάλογο.

Συγκεκριμένα, αφού κατηγορεί την Ελλάδα ότι είναι αυτή που οδηγεί στην στην κλιμάκωση, την εγκαλεί διότι, μεταξύ άλλων, προχώρησε σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στη Θράκη, όπου – όπως υποστηρίζει – ζει η τουρκική μειονότητα. Επίσης, διότι εξέδωσε Navtex για ασκήσεις στη Χίο και τη Λήμνο, με την Τουρκία να θεωρεί τα δύο αυτά νησιά ως αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες. Αλλά και διότι η ελληνική πλευρά προχώρησε σε ΝΟΤΑΜ που καλύπτει την περιοχή δραστηριοτήτων του Oruc Reis και φέρεται να προμηθεύεται ισραηλινά UAV για χρήση στην περιοχή.

Διπλωματική αντεπίθεση της Αθήνας

Μετά και τις νέες τουρκικές προκλήσεις, η Αθήνα βάζει τέλος στην προοπτική της επανέναρξης των διερευνητικών επαφών και ζητά την ενεργοποίηση των κυρώσεων από την ΕΕ. Κάτι που τόνισε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον γερμανό ΥΠΕΞ, Χάικο Μάας, ο οποίος πραγματοποιεί επίσκεψη στην Αθήνα.

«Δεν θα προχωρήσουμε σε συζητήσεις υπό αυτές τις συνθήκες, με ένα πλοίο να βρίσκεται εν πλω» διαμήνυσε ο κ. Μητσοτάκης, υπενθυμίζοντας πως η διαμεσολάβηση της Γερμανίας οδήγησε – και μάλιστα δις – στην προοπτική επανέναρξης των διερευνητικών επαφών. Παράλληλα υπογράμμισε ότι αναμένει πως το ζήτημα θα συζητηθεί εκ νέου στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αύριο και μεθαύριο.

Ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Τουρκία έχει μπροστά της μια καθαρή επιλογή: είτε να ανανεώσει τις σχέσεις της με την Ευρώπη είτε ν’ αντιμετωπίσει τις συνέπειες, εφόσον συνεχίσει την επιθετική της συμπεριφορά. Πρόσθεσε με νόημα πως η Άγκυρα φαίνεται να έχει επιλέξει το δεύτερο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπενθύμισε την παράγραφο 21 του κειμένου συμπερασμάτων της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, το οποίο αναφέρει ότι η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της σε βάρος της Άγκυρας.

«Ναι μεν, αλλά…» από Γερμανία

Παρόλα αυτά, ο κ. Μάας στις δικές του δηλώσεις, αν και εμφανίστηκε ενοχλημένος από τις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας και εξέφρασε την κατανόηση του ακόμα και για τον θυμό που όπως είπε μπορεί να επικρατεί στην Αθήνα, δήλωσε πως προτιμά το διάλογο από αυτή την προοπτική ( των κυρώσεων).

Η ελληνική πλευρά απάντησε πάντως, ότι η Αθήνα επιδιώκει το διάλογο, αλλά όχι σε καθεστώς εκβιασμών και απειλών, όπως πράττει επαναλαμβανόμενα η Τουρκία.

Παρέμβαση από ΗΠΑ

Μετά τη διπλή ηχηρή παρέμβαση των ΗΠΑ για τις προκλήσεις των Τούρκων σε Αιγαίο και Κύπρο, υπήρξε και νέο αυστηρό μήνυμα από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Άγκυρα.

Όπως έγινε γνωστό, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Ρόμπερτ Ο’ Μπράιαν είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον εκπρόσωπο της τουρκικής Προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν για το θέμα της Ανατολικής Μεσογείου.

Μετά την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με την οποία καταδίκαζε την Navtex της Τουρκίας για έρευνες του Ορούτς Ρέις στα 6,5 μίλια από το Καστελόριζο, αργά χθες το βράδυ ο Αμερικανός αξιωματούχος τηλεφώνησε στον Καλίν για να ασκήσει πιέσεις στην Άγκυρα προκειμένου να αποκλιμακώσει την ένταση στη Μεσόγειο.

Υπενθυμίζεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε στείλει χθες, αυστηρό μήνυμα προς την Τουρκία για τις νέες προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Χρησιμοποιώντας «σκληρή» γλώσσα προς την Τουρκία, ανέφερε στην ανακοίνωσή του πως αποδοκιμάζει τις νέες έρευνες του Oruc Reis.

Παράλληλα, κατηγορεί την Άγκυρα ότι μονομερώς αυξάνει την ένταση στην ανατολική Μεσόγειο και εσκεμμένα υπονομεύει την έναρξη των διερευνητικών επαφών μεταξύ των δύο νατοϊκών συμμάχων.

Την κάλεσε μάλιστα να σταματήσει την στρατηγική των προκλήσεων και αμέσως να ξεκινήσει διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα διότι μονομερείς ενέργειες δεν βοηθούν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης και δεν παράγουν βιώσιμες λύσεις.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, εξάλλου χαρακτήρισε προκλητική και αντιπαραγωγική την απόφαση του ψευδοκράτους να ανοίξει την παραλία των Βαρωσίων και ζητά την ανάκληση της.