Αρθρογραφία

Κορονοϊός: Η έξαρση του Οκτώβρη φέρνει στο τραπέζι νέα μέτρα

19 October, 2020 ΥΓΕΙΑΑΡΘΡΑ

Κορονοϊός: Η έξαρση του Οκτώβρη φέρνει στο τραπέζι νέα μέτρα

Οι αριθμοί ζαλίζουν καθώς μόνο τον Οκτώβριο έχουν καταγραφεί σχεδόν 7.000 κρούσματα, ενώ δεν αποκλείεται μέχρι το τέλος του μήνα να σπάσει και το φράγμα των 10.000 κρουσμάτων που θα είναι και «μαύρο ρεκόρ».

Για αρνητικό ρεκόρ δείχνει πως οδεύει ο Οκτώβριος καθώς τα κρούσματα δεν πέφτουν κάτω από τα 400 το τελευταίο διάστημα.

Απόδειξη αποτελούν άλλωστε και τα νούμερα των κρουσμάτων αυτό το Σαββατοκύριακο, τα οποία παρέμειναν το ίδιο υψηλά με αυτά που ανακοινώνονται μεσοβδόμαδα, αν και συνήθως συμβαίνει το αντίθετο.

Οι αριθμοί ζαλίζουν καθώς μόνο τον Οκτώβριο έχουν καταγραφεί σχεδόν 7.000 κρούσματα, ενώ δεν αποκλείεται μέχρι το τέλος του μήνα να σπάσει και το φράγμα των 10.000 κρουσμάτων που θα είναι και «μαύρο ρεκόρ».

Δυστυχώς τα ρεκόρ γι΄αυτό τον μήνα δεν σταματούν εδώ. Την προηγούμενη εβδομάδα η Κοζάνη μπήκε στην «κόκκινη ζώνη», αποτελώντας την πρώτη περιφέρεια που βιώνει ξανά άσχημες μέρες σαν του Μαρτίου.

Την ίδια ώρα μάλιστα προβληματισμό προκαλούν τα ποιοτικά στοιχεία για την επιδημία ακόμη και σε όσους έχουν εξοικειωθεί με τους υψηλούς αριθμούς κρουσμάτων.

Κι αυτό γιατί πάνω από το 40% των κρουσμάτων που ανακοινώνονται καθημερινά ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 18-39 ετών.

Σε ότι αφορά τα συνολικά κρούσματα κοροναϊου στη χώρα που έχουν φθάσει τα 24.932, η πλειοψηφία τους ανήκει στην ηλικιακή ομάδα των 18-39 ετών. Σε ότι αφορά δε τις συνέπειες της μόλυνσης από κοροναϊό σε αυτές τις ηλικίες, ευτυχώς ο αριθμός των διασωληνώσεων και ακόμη χειρότερα των θανάτων είναι μικρός, αλλά… υπαρκτός.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως στην Κοζάνη τα περισσότερα κρούσματα δεν ξεπερνούν τα 40 έτη, γεγονός που σημαίνει πως ο κοροναϊός όχι μόνο χτυπά χωρίς προειδοποίηση, αλλά και το ότι η τήρηση μέτρων από όλους είναι πιο αναγκαία από ποτέ.

Ωστόσο τα μέτρα αυτοπροστασίας και κοινωνικής αποστασιοποίησης φαίνεται πως πήγαν περίπατο σε όλη τη χώρα αυτό το Σαββατοκύριακο.

Απίστευτος συνωστισμός έξω από εκκλησίες στο κέντρο της Αθήνας , πάρτι με δεκάδες νέους στο ΑΠΘ, γεμάτα μαγαζιά σε Πάτρα και Κόρινθο είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα για το τι επικράτησε στη χώρα μας λίγες μέρες μετά το αρνητικό ρεκόρ κρουσμάτων, το οποίο ξεπέρασε τα 500.

Και δυστυχώς δεν αποκλείεται τα ανεξέλεγκτα πάρτι να φέρουν κι άλλα μέτρα στο μέλλον.

Να θυμίσουμε πως αν και οι ειδικοί έχουν τονίσει πως στην παρούσα φάση η Αττική παραμένει σταθερή αλλά πρώτη στα κρούσματα, δεν αποκλείεται το επόμενο διάστημα να δούμε κατακόρυφη αύξηση κρουσμάτων.

Ένα τέτοιο αρνητικό ρεκόρ μπορεί να φέρει περισσότερα μέτρα. Η καθολική χρήση μάσκας, η απαγόρευση κυκλοφορίας το βράδυ και τα κλειστά καταστήματα είναι μερικά από τα μέτρα που κατά καιρούς οι ειδικοί έχουν αναφέρει. Αυτά τα μέτρα δεν εξετάζονται τώρα, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι στο συρτάρι τους και δεν αποκλείεται να πέσουν στο τραπέζι αν η κατάσταση χειροτέρεψει.

Ηράκλειο: Τα κρούσματα σε σχολεία προβληματίζουν

Στις «πορτοκαλί» περιοχές στον χάρτη υγειονομικής ασφάλειας εξακολουθεί να βρίσκεται το Ηράκλειο, την στιγμή που εκτός από τα κρούσματα που ανακοινώνει ο ΕΟΔΥ, γνωστές γίνονται και νέες μολύνσεις.

Χθες είχαμε νέα κρούσματα covid-19 σε μαθητές και εκπαιδευτικούς στο Ηράκλειο, γεγονός που εντείνει ένα παραπάνω την ανησυχία ως προς την εξέλιξη της ήδη επιβαρυμένης κατάστασης που βιώνουμε.

Υπενθυμίζεται πως θετικοί στον ιό έχουν βρεθεί δύο εκπαιδευτικοί, στο 28ο – 57ο δημοτικό αλλά και στο 47ο Δημοτικό σχολείο Ηρακλείου ενώ θετικοί έχουν βρεθεί και δύο μαθητές , σε σχολεία του Ηρακλείου με το ένα εκ των δύο κρουσμάτων να εντοπίζεται στο 2ο ΓΕΛ.

Και στα δύο δημοτικά έχουν κινηθεί όλες οι διαδικασίες που προβλέπει το πρωτόκολλο υπό το φόβο διασποράς. Σημειώνεται ότι στο 28ο – 57ο δημοτικό σήμερα αναμένεται τα αποτελέσματα των ελέγχων στους άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου ενώ και στο 47ο δημοτικό αναμένονται και τα αποτελέσματα από τις στενές επαφές του πρώτου κρούσματος. Μάλιστα πιθανολογείται ότι θα έχουμε κι άλλα θετικά κρούσματα στο συγκεκριμένο σχολείο.

Την ίδια ώρα και με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας "λουκέτο" έχει μπει λόγω κορονοϊού σε ένα σχολείο στο Ηράκλειο ενώ σε τέσσερα έχει ανασταλεί η λειτουργία τμημάτων.

Η στρατηγική της ανοσίας αγέλης αποτελεί μια επικίνδυνη «επιστημονική πλάνη»

Σε πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό The Lancet ανακοινώνεται η σημασία παρεμβάσεων έναντι του COVID-19.

H βιβλιογραφία ανασκοπείται από την ακαδημαϊκή υπότροφο Δρ. Ευαγγελία-Γεωργία Κωστάκη και τους Καθηγητές του ΕΚΠΑ Δημήτριο Παρασκευή (Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας & Προληπτικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ,) και Θάνο Δημόπουλο (Καθηγητής Θεραπευτικής και Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Μέχρι σήμερα ο νέος κοροναϊός SARS-CoV-2 έχει προσβάλλει περισσότερα από 40 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, και έχει προκαλέσει περισσότερους από 1 εκατομμύριο θανάτους.

Με το δεύτερο κύμα να έχει κάνει απειλητική την εμφάνισή του στην Ευρώπη και ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, χρειαζόμαστε μια σαφή περιγραφή του κινδύνου που ελλοχεύει από τον COVID-19 καθώς και των αποτελεσματικών στρατηγικών για την αντιμετώπισή του.

Πώς μεταδίδεται

Ο SARS-CoV-2 μεταδίδεται μέσω των σταγονιδίων του αναπνευστικού και μέσω αερολύματος, ειδικά σε συνθήκες με ανεπαρκή εξαερισμό. Ο ιός έχει υψηλή μολυσματικότητα και σε συνδυασμό με την απουσία ανοσίας στον πληθυσμό, δημιουργούνται συνθήκες για ταχεία εξάπλωσή του στην κοινότητα.

Η θνητότητα (ποσοστό των θανατηφόρων κρουσμάτων) του COVID-19 είναι πολύ υψηλότερη από την εποχική γρίπη. Αναφορικά με την ανοσία δεν είναι γνωστό πόσο διαρκεί και όπως με άλλους εποχικούς κοροναϊούς, είναι δυνατόν να εμφανιστεί επαναμόλυνση, που προς το παρόν αγνοούμε τη συχνότητά της.

Τα περιοριστικά μέτρα έναντι της μετάδοσης του ιού περιλαμβάνουν την τήρηση της φυσικής απόστασης, την χρήση μάσκας, την υγιεινή των χεριών, και την αποφυγή συγχρωτισμού ειδικά σε μέρη με ανεπαρκή εξαερισμό. Η έγκαιρη διάγνωση, η ιχνηλάτηση επαφών, και η απομόνωση είναι επίσης μέτρα κομβικής σημασίας για τον έλεγχο της διασποράς.

Στην αρχική φάση της πανδημίας πολλές χώρες εφάρμοσαν μέτρα τύπου καραντίνας για να επιβραδυνθεί η ταχεία εξάπλωση του ιού και αντίστοιχα να περιοριστεί και ο αριθμός θανάτων καθώς και ο κορεσμός των υπηρεσιών υγείας. Αυτή η τακτική μας επέτρεψε να κερδίσουμε χρόνο ώστε να προετοιμαστούμε καλύτερα για επερχόμενο δεύτερο κύμα.

Η καραντίνα επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία καθώς και στην ψυχική και σωματική υγεία του πληθυσμού και τα αποτελέσματά της είναι ακόμα χειρότερα σε χώρες που δεν μπόρεσαν να αξιοποιήσουν την περίοδο αυτή για την οργάνωση αποτελεσματικών συστημάτων ελέγχου της πανδημίας. Οι χώρες αυτές αναγκάστηκαν να εφαρμόζουν συνεχώς περιοριστικά μέτρα. Αυτό είχε ως συνέπεια να μειωθεί η εμπιστοσύνη στη δυνατότητα περιορισμού της πανδημίας.

Μύθοι και αλήθειες για την ανοσία της αγέλης

Η άφιξη του δεύτερου κύματος και η συνειδητοποίηση των μελλοντικών προκλήσεων οδήγησαν στη σκέψη για την «ανοσία της αγέλης», σύμφωνα με την οποία θα πρέπει να αφήσουμε ανεξέλεγκτη τη διασπορά του ιού στον πληθυσμό χαμηλού κινδύνου και να προστατεύσουμε τις ευπαθείς ομάδες.

Οι υπέρμαχοι αυτής της θεωρίας υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα επιτευχθεί η ανοσία στον πληθυσμό χαμηλού κινδύνου και στη συνέχεια και στις ευπαθείς ομάδες.

Αυτή η προσέγγιση αποτελεί μια επικίνδυνη «επιστημονική πλάνη» που στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης.

Οποιαδήποτε στρατηγική πρόληψης της πανδημίας που βασίζεται στην ανάπτυξη ανοσίας από μόλυνση με COVID-19 είναι προβληματική. Η μη-ελεγχόμενη μετάδοση στα νεότερα άτομα ελλοχεύει σημαντικό κίνδυνο νόσου και θνησιμότητας σε ολόκληρο τον πληθυσμό. Επιπλέον, δεν υπάρχουν στοιχεία για τη διάρκεια της ανοσίας έναντι του SARS-CoV-2 στα άτομα που έχουν μολυνθεί, και η ενδημική μετάδοση, συνέπεια της σταδιακής εξασθένησης της ανοσίας, θα έθετε σε κίνδυνο τους ευάλωτους πληθυσμούς στο μέλλον.

Μια τέτοια στρατηγική δεν μπορεί να τερματίσει την πανδημία του COVID-19 αλλά θα προκαλούσε επαναλαμβανόμενες επιδημίες, όπως συνέβη με πολλές μολυσματικές ασθένειες πριν τη διαθεσιμότητα των εμβολίων. Επίσης, θα προκαλούσε ένα συνεχές φορτίο στην οικονομία και τους επαγγελματίες υγείας, αρκετοί εκ΄ των οποίων εκτέθηκαν στον COVID-19. Επιπλέον, δεν είναι γνωστό ποιοι μπορούν να νοσήσουν με μακροπρόθεσμα συμπτώματα COVID.

Το να καθορίσουμε τις ευάλωτες ομάδες είναι περίπλοκο, αλλά ακόμα κι αν επιτευχθεί αυτό, το ποσοστό των ευάλωτων ομάδων απαριθμεί έως και το 30% του πληθυσμού σε μερικές περιοχές. Η παρατεταμένη απομόνωση μεγάλου τμήματος του πληθυσμού είναι πρακτικά αδύνατο και ανήθικο. Μια τέτοια προσέγγιση κινδυνεύει, επίσης, να επιδεινώσει περαιτέρω τις κοινωνικοοικονομικές ανισότητες που αυξάνουν τον κίνδυνο έκθεσης στον ιό. Στοχευμένες δράσεις για την προστασία των ευάλωτων ομάδων είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν αλλά πρέπει να συμβαδίζουν με πολυεπίπεδες πρακτικές και για το γενικό πληθυσμό.

Ανάγκη για αποτελεσματικά μέτρα

Για άλλη μια φορά, αντιμετωπίζουμε μια ταχεία αύξηση στα περιστατικά COVID-19 σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, των ΗΠΑ, και σε πολλές άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο. Είναι κρίσιμο να ενεργήσουμε αποφασιστικά και άμεσα. Αποτελεσματικά μέτρα για την καταστολή και τον έλεγχο της μετάδοσης πρέπει να εφαρμοστούν ευρέως, και πρέπει να υποστηρίζονται από οικονομικά και κοινωνικά προγράμματα που ενθαρρύνουν την κοινότητα να ανταποκριθεί και να αντιμετωπίσει τις ανισότητες που έχουν προκληθεί εν μέρει και από την πανδημία. Περιοριστικά μέτρα θα απαιτηθούν άμεσα για τον περιορισμό της διασποράς του SARS-CoV-2.

Ο σκοπός αυτών των μέτρων είναι ο περιορισμός της μετάδοσης που θα επιτρέψει την ταχεία ανίχνευση εστιών μετάδοσης και η άμεση αντιμετώπιση μέσω προσεγγίσεων find, trace, isolate and support systems (διάγνωση – ιχνηλάτηση – απομόνωση – στήριξη του συστήματος). Με αυτή την προσέγγιση η ζωή μας μπορεί να επιστρέψει σχεδόν στο φυσιολογικό χωρίς την ανάγκη γενικευμένων lockdown. Η προστασία της οικονομίας μας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον έλεγχο του COVID-19.

Ιαπωνία, Βιετνάμ και Νέα Ζηλανδία, αποτελούν παραδείγματα επιτυχούς ελέγχου της πανδημίας επιτρέποντας στις δραστηριότητες των κατοίκων να επιστρέψουν σχεδόν στο φυσιολογικό. Τα στοιχεία είναι σαφή: Ο έλεγχος της διασποράς του COVID-19 στην κοινότητα είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσουμε την κοινωνία και την οικονομία μας μέχρι να αναπτυχθεί ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο και θεραπεία μέσα στους επόμενους μήνες.