Κόσμος

Ηφαιστίωνας, η «δίδυμη ψυχή» του Αλέξανδρου

mesaralive.gr 02 October, 2015 ΚΟΣΜΟΣ

Ηφαιστίωνας, η «δίδυμη ψυχή» του Αλέξανδρου

Οταν πέθανε έβαλε να σταυρώσουν το γιατρό του.

Η σχέση πάθους του Αλεξάνδρου με τον Ηφαιστίωνα. Δημιούργησε γι΄αυτόν το μνημείο της Αμφίπολης; Οι πρώτες αντιδράσεις

Δεν ήταν παρά μόνο μετά το θάνατο του Ηφαιστίωνα που αποκαλύφθηκε η παθολογική αγάπη του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο πρόσωπο του χιλίαρχου του εταιρικού ιππικού, ναύαρχου και παιδικού του φίλου.

Οπως μας παραδίδει ο Έλληνας ιστορικός του 1ου αιώνα μ.Χ, Πλούταρχος, στους «Βίους Παράλληλους», «το πένθος του Αλέξανδρου για τον Ηφαιστίωνα ξεπέρασε κάθε λογικό όριο. Έβαλε να σταυρώσουν τον γιατρό που τον είχε αναλάβει.

Διέταξε τους στρατιώτες να κόψουν τη χαίτη και την ουρά όλων των αλόγων του ιππικού ως ένδειξη πένθους και να γκρεμίσουν τα τείχη όλων των γειτονικών πόλεων.

Αμέσως μετά, χωρίς λόγο, εισέβαλε στη χώρα των Κασσιτών και τους σφαγίασε όλους»...

Ο Μακεδόνας βασιλικός παίδας που ανέπτυξε σχέση με τον Μέγα Αλέξανδρο η οποία παραπέμπει στη σχέση Αχιλλέα - Πάτροκλου (δεν ήταν τυχαίο άλλωστε ότι στην Τροία να στεφάνωσε τον τάφο του Πατρόκλου, ενώ αντίστοιχα ο Αλέξανδρος στεφάνωσε τον τάφο του Αχιλλέα φανερώνοντας την ισόβια φιλία ανάμεσα στους δύο άνδρες), βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος μετά τις αποκαλύψεις της επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας του τύμβου στην Αμφίπολη, Κατερίνας Περιστέρη ότι ο τάφος είναι Ηρώο του Ηφαιστίωνα κατά παραγγελία Μ. Αλεξάνδρου.

Οι νέες ανακοινώσεις και φωτογραφίες κάνουν το γύρο του κόσμου ανοίγοντας νέο κύκλο συζητήσεων για το μεγαλειώδες ταφικό μνημείο.

«Ο Αλέξανδρος πρόσφερε στεφάνι στον τάφο του Αχιλλέα και ο Ηφαιστίων στον τάφο του Πάτροκλου, υπαινισσόμενος ότι και αυτός ήταν ερωμένος του Αλέξανδρου όπως και ο Πάτροκλος ήταν του Αχιλλέα» μας παραδίδει ο Ρωμαίος ιστορικός του 3ου αιώνα, Κλαύδιος Αιλιανός («Ποικίλη Ιστορία»).

Ποιος ήταν ο Ηφαιστίωνας

Γεννήθηκε στην Πέλλα και ήταν ένας από τους Μακεδόνες βασιλικούς παίδες που συμμετείχαν μαζί με τον Αλέξανδρο στις διαλέξεις του Αριστοτέλη στη Μίεζα, ίσως το 343. Συμμετείχε ως αξιωματικός στην εκστρατεία του Αλέξανδρου στην Ασία.

Ο Αλέξανδρος συνήθιζε να αναφέρεται στον Κρατερό ως Φιλοβασιλέα, ενώ στον Ηφαιστίωνα ως Φιλαλέξανδρο. Στα πρώτα χρόνια της εκστρατείας στην Ασία, βρίσκουμε ελάχιστες αναφορές στον Ηφαιστίωνα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις. Το 332 π.Χ. τον βρίσκουμε να ηγείται του στόλου που συνόδευε τον στρατό του Αλέξανδρου στη Φοινίκη. Το 331 π.Χ., ήταν αυτός που δέχτηκε ένα νεαρό από τη Σάμο, τον Αριστίωνα, σταλμένο από τον Δημοσθένη για να μεσολαβήσει στον Αλέξανδρο για ένα πιθανό συμβιβασμό.

Κατά τη διάρκεια της μάχης στα Γαυγάμηλα, ο Ηφαιστίων τραυματίστηκε ενώ πολεμούσε ως επικεφαλής των σωματοφυλάκων. Πήρε ενεργό μέρος στην ανάκριση του Φιλώτα και μάλιστα προέτρεψε τους υπόλοιπους Μακεδόνες να τον βασανίσουν ώστε να ομολογήσει τους συνενόχους του. Ως ανταμοιβή, του δόθηκε η ηγεσία των Εταίρων, την οποία μοιράστηκε με τον Κλείτο τον μαύρο, γιο του Δροπίδη.

Στη συνέχεια ο Ηφαιστίων πήρε ενεργό μέρος στις εκστρατείες στη Βακτρία, στη Σογδιανή και αργότερα στην Ινδία, επικεφαλής της εμπροσθοφυλακής μαζί με τον Περδίκκα. Μάλιστα, μετά από 30 ημέρες πολιορκίας κατάφεραν να καταλάβουν την πόλη Όμφιδα (Τάξιλα).

Στη μάχη του Υδάσπη εναντίον του Πώρου, ο Ηφαιστίων διοικούσε το ιππικό στην αριστερή πτέρυγα της στρατιάς του Αλέξανδρου. Στην συνέχεια μαζί με τον Περδίκκα ίδρυσαν την πόλη Οροβάτιδα στον δρόμο προς τον Ινδό ποταμό.

Αργότερα, στα Σούσα, πήρε μέρος στον ομαδικό γάμο με γυναίκες από την Περσία και μάλιστα ο ίδιος νυμφεύθηκε τη Δρυπετίδα, αδερφή της γυναίκας του Αλέξανδρου, Στατείρας.

Από τα Σούσα στάλθηκε με το κυρίως τμήμα του πεζικού στον Περσικό Κόλπο και έφτασαν μαζί στα Εκβάτανα το 325 π.Χ.. Κατά τη διάρκεια αγώνων και εκτεταμένης οινοποσίας, ο Ηφαιστίωνας αρρώστησε από πυρετό, με συνέπεια ύστερα από εφτά ημέρες να πεθάνει σε ηλικία 31 ετών.

Πρώτες αντιδράσεις από επιστημονική κοινότητα: «Ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις»

Η καθηγήτρια Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Χρύσα Παλιαδέλη χαρακτήρισε μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ ενδιαφέρουσες τις νέες ανακοινώσεις.

Η κ. Παλιαδέλη, δήλωσε ότι «μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι το μνημείο χρονολογείται στα τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα ή στα πρώιμα ελληνιστικά χρόνια» δηλαδή συμπίπτει με το σενάριο για τον Ηφαιστίωνα, με τον Αντίγονο να αναλαμβάνει την υλοποίηση του έργου. Σημειώνεται ότι ο Αντίγονος Α΄ Κύκλωψ ή Μονόφθαλμος (382-301 π.Χ.), ο γηραιότερος και σπουδαιότερος από τους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ένας εκ των διαδόχων του, ήταν Μακεδόνας ευγενής καταγόμενος από την Ελιμεία. Μετά το θάνατο του Αλέξανδρου, ο Αντίγονος υπήρξε κεντρικό πρόσωπο στους «Πολέμους των Διαδόχων» και ίδρυσε τη Δυναστεία των Αντιγονιδών αφού ανακηρύχθηκε βασιλιάς το 306 π.Χ.

Ηφαιστίωνας: Ενα από τα 14 σενάρια για τον μνημείο της Αμφίπολης. Ποιοί το υποστήριξαν

Η σύνδεση του ταφικού μνημείου με το πρόσωπο του Ηφαιστίωνα ήταν μια από τις 14 θεωρίες που είχαν διατυπωθεί σε σχέση με το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης. Ποιοί την είχαν υποστηρίξει;

Ο καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Θεόδωρος Μαυρογιάννης, είχε επιβεβαιώσει το 2014 τη χρονολόγηση του ταφικού συγκροτήματος από την Κατερίνα Περιστέρη στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι π. Χ., ενώ παράλληλα είχε επισημάνει ότι «οι Καρυάτιδες του ταφικού μνημείου εκπέμπουν ένα πολιτικό μήνυμα και παραπέμπουν στο αθηναϊκό πολίτευμα, καθώς ο Ηφαιστίων ήταν Αθηναίος».

«Εγώ κατέθεσα την άποψη -δεν μπορώ, βεβαίως, να είμαι κατηγορηματικός, δεν υπάρχει επιγραφή- ότι πρόκειται για τον τάφο-ηρώον του Ηφαιστίωνος. Αυτός πέθανε το Νοέμβριο του 324 π.Χ. στα Εκβάτανα της Μηδίας (...) Κανένας αρχαίος συγγραφεύς δεν λέει ότι ο τάφος του Ηφαιστίωνος είναι στη Βαβυλώνα», είχε πει.

Το Discovery είχε αναφερθεί επίσης στην πιθανότητα ο νεκρός να είναι τελικά ο αδελφικός φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ηφαιστίωνα φιλοξενώντας τις απόψεις της αρχαιολόγου Ντόροθι Κινγκ, η οποία είχε τονίσει πως, κατά την άποψή της, πιθανότερο είναι το μνημείο να δημιουργήθηκε για τον Ηφαιστίωνα.

«Ένα τέτοιο μνημείο δεν μπορεί παρά να ανήκει σε κάποιον σπουδαίο άντρα της εποχής. Συνήθως όσους πέθαιναν στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου τους έθαβαν επί τόπου, δηλαδή στο εξωτερικό. Από τις ιστορικές πηγές προκύπτει ότι δύο μόνο σώματα νεκρών ταριχεύθηκαν ώστε να ταφούν στην πατρίδα τους: Ο Αλέξανδρος ο ίδιος και ο Ηφαιστίωνας» ανέφερε η Κινγκ.

Πηγή: thetoc.g