Υγεία

Γιατί η ανατολική Ευρώπη και η Ελλάδα υπέφεραν λιγότερο από την πανδημία

06 May, 2020 ΥΓΕΙΑΑΡΘΡΑ

Γιατί η ανατολική Ευρώπη και η Ελλάδα υπέφεραν λιγότερο από την πανδημία

Τα πλουσιότερα κράτη της Δυτικής Ευρώπης υπέφεραν περισσότερο από την πανδημία του κορονοϊού σε σχέση με τις χώρες της ανατολικής πλευράς της Ευρώπης, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα ο χάρτης της εξάπλωσης του Covid-19 στην Ευρώπη.

Μπορεί η σύγκριση των αριθμών από διαφορετικές χώρες να είναι δύσκολη, με αρκετούς παράγοντες να προκαλούν κάποιες παρεκκλίσεις στους αριθμούς, όμως η σύγκριση μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης με την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπης, δείχνει μια ξεκάθαρη διαφορά στα ποσοστά κορονοϊού.

Σύγκριση Σλοβακίας με Αυστρία

Ακόμη και στις χειρότερο πληγείσες χώρες της κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης τα ποσοστά κρουσμάτων και θανάτων είναι πολύ χαμηλότερα από τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης, και σε ορισμένα στατιστικά είναι πραγματικά αξιοσημείωτα. Η Σλοβακία κατέγραψε μόλις 1.413 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 25 θανάτους. Η γειτονική Αυστρία, που θεωρείται ευρέως ότι αντιμετώπισε με επιτυχία την πρόκληση του κορονοϊού, έχει παραπάνω από δεκαπλάσιες λοιμώξεις και 20 φορές περισσότερους θανάτους από την Σλοβακία.

Πολυάριθμες αιτίες έχουν συμβάλει στην απόκλιση σε διάφορες μεμονωμένες χώρες: χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής που σημαίνει λιγότερους ευάλωτους ηλικιωμένους που ζουν ακόμα, χαμηλότερη πυκνότητα πληθυσμού, λιγότερες πτήσεις προς την Κίνα, χαμηλότερα ποσοστά ή ακόμη και καθαρή τύχη. Η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, που είναι πλέον κοινή σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, εφαρμόστηκε πολύ νωρίς στην Τσεχία και την Σλοβακία και μπορεί επίσης να βοήθησε στην μείωση της εξάπλωσης του κορονοϊού.

Ο πιο σημαντικός λόγος για τα λιγοστά κρούσματα στην Ανατολική Ευρώπη

Ο πιο σημαντικός λόγος, ωστόσο, φαίνεται να είναι τα πρόωρα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν από όλες σχεδόν τις χώρες της περιοχής. Ενώ στην Βρετανία και σε άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, δημόσιες εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις συνεχίζονταν την 2η και 3η εβδομάδα του Μαρτίου, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, οι κυβερνήσεις είδαν τι συνέβαινε στην Ιταλία και εφάρμοσαν άμεσα το lockdown.

Σε αρκετά μέρη, ο φόβος των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης που δεν χρηματοδοτούνται και θα δυσκολεύονταν να αντιμετωπίσουν μια απότομη αύξηση εισαγωγών, βοήθησε πάρα πολύ. «Η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν την αίσθηση πως θα μπορούσαν να σταθμίσουν μια σειρά πολιτικών επιλογών» δήλωσε ο Μπεν Στάνλεϊ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.

Αυτό έκανε επίσης, τους πληθυσμούς να είναι πιο πρόθυμοι να ακολουθήσουν τις εντολές, με λιγότερο κόσμο να διαφωνεί με τα αυστηρά μέτρα σε σχέση με την Δυτική Ευρώπη ή τις ΗΠΑ. «Ήταν ακριβώς το γεγονός ότι νιώσαμε ευάλωτοι στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, που έκανε τον κόσμο να ακολουθήσει το lockdown. Επειδή δεν εμπιστεύεσαι το σύστημα» ανέφερε ο Ιβάν Κράστεφ, Βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας.

Το παράδειγμα της Ελλάδας

Η Ελλάδα, η οποία εφάρμοσε επίσης ένα πρώιμο και αυστηρό lockdown για να αποφευχθεί η πίεση στο σύστημα υγείας που πλήττεται από την λιτότητα, είναι άλλη μία χώρα που οι αριθμοί του κορονοϊού μέχρι στιγμής παρέμειναν εντυπωσιακά χαμηλοί. Σε πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, μόνο 2.642 κρούσματα έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα (6/5).

Σύγκριση χωρών της Δυτικής Ευρώπης με τις χώρες της Ανατολικής

«Όπως και οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, η Ελλάδα είχε μια πολύ καλή αίσθηση της ευθραυστότητας του συστήματος υγείας της» δήλωσε ο Γιώργος Παγουλάτος, πολιτικός οικονομολόγος, επικεφαλής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής. «Αυτό οδήγησε την κυβέρνηση στην λήψη επειγόντων μέτρων νωρίτερα από άλλες κυβερνήσεις της Δυτικής Ευρώπης, οι οποίες ένιωθαν μεγαλύτερη αίσθηση εφησυχασμού για την ικανότητα των συστημάτων τους να χειριστούν την κρίση».

Υπάρχει η ελπίδα πως η αντίδραση αυτή, θα βοηθήσει την Ελλάδα να ανακτήσει το διεθνές κύρος της, μετά από χρόνια μάχης με αρνητικά πρωτοσέλιδα που την χαρακτήριζαν ως το μαύρο πρόβατο της ευρωζώνης. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τσεχία έχουν συμπεριληφθεί σε ένα δίκτυο επτά εθνών με επιτυχημένες απαντήσεις στον κορονοϊό που συγκλήθηκαν από τον Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, με τις βέλτιστες πρακτικές.

Στην Κεντρική Ευρώπη, ορισμένοι πιστεύουν πως η περιοχή δεν έλαβε την κατάλληλη αναγνώριση για τα χαμηλά νούμερα. «Κάθε φορά που διαβάζεις κάτι για την Ανατολική Ευρώπη, είναι κάτι κακό. Κοιτάξτε μας, είμαστε σπουδαίοι και εσείς παιδιά είστε απαίσιοι. Και τότε, έρχεται μια μεγάλη κρίση όπου οι άνθρωποι πεθαίνουν και οι ομιλητές είναι σε πλήρη αποδιοργάνωση και ο κόσμος που παρακολουθεί τα πάει πολύ καλύτερα. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει περισσότερος προβληματισμός για το γιατί;» λέει ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς, ένας Σερβο-Αμερικανός οικονομολόγος που ειδικεύεται στις παγκόσμιες εισοδηματικές ανισότητες.

Ο Στάνλεϊ είπε ότι ενώ πίστευε πως η συζήτηση σε ορισμένους κύκλους για μια «αποικιακή νοοτροπία» από το δυτικό μισό της Ευρώπης προς την υπόλοιπη ήπειρο είναι υπερβολική, υπάρχει μια «ήπια μισαλλοδοξία με χαμηλές προσδοκίες» παρούσα σε πολλά μέσα ενημέρωσης και στάσεις απέναντι στην περιοχή.

«Ο κόσμος δεν είναι συνηθισμένος να κοιτάζει προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη για θετικά παραδείγματα» δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος σε μια χώρα της περιοχής στον Guardian. «Εν μέρει αυτό οφείλεται στα στερεότυπα, αλλά εν μέρει, είναι και δικό μας λάθος. Είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί ο τρόπος με τον οποίο οι φίλοι μας από την Ουγγαρία χρησιμοποίησαν την κρίση κορονοϊού για να επιβάλουν περιορισμούς».

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, χρησιμοποίησε την κρίση για να προωθήσει μια πολύ επικριτική νομοθεσία που του επιτρέπει να κυβερνά επ’ αόριστον, ενώ η κυβέρνηση της Πολωνίας σκοπεύει να διεξαγάγει αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές, με ταχυδρομική ψηφοφορία αυτό το Σαββατοκύριακο.

Η Βερόνικα Άνγκελ, Ρουμάνα πολιτική επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, δήλωσε ότι ορισμένες χώρες της περιοχής «λαμβάνουν περισσότερα εύσημα από όσο θα έπρεπε» για τις αντιδράσεις τους στην κρίση του κορωνοϊού.

«Η στιγμή που εφαρμόστηκε το lockdown είναι ένα αμβλύ μέσο και ένα κακό μέτρο για την επιτυχία των μέτρων», δήλωσε η Άνγκελ.

Επαίνεσε την απάντηση ορισμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Τσεχίας και της Σλοβακίας, που έχουν συγκριτικά καλά χρηματοδοτούμενα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. «Όμως η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία βρίσκονται στην άλλη άκρη: οποιαδήποτε αύξηση των κρουσμάτων θα ανατρέψει στο σύστημα» δήλωσε.

Αξιωματούχοι σε όλη την περιοχή γνωρίζουν πως υπάρχει πάντα η πιθανότητα νέας αύξησης των κρουσμάτων. Γι’ αυτό τον λόγο, πολλές χώρες σκέφτονται να χαλαρώσουν τα περιοριστικά μέτρα, αλλά διατηρούν ακόμη αυστηρούς ελέγχους στα σύνορα προκειμένου να κρατήσουν μακριά τους ξένους επισκέπτες ή τουλάχιστον, να βάλουν σε καραντίνα όλες τις νέες αφίξεις.