Αγροτικά

Ελιές: Χρονιά δάκου η φετινή

neakriti.gr 16 July, 2022 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Χρονιά δάκου, με τον δήμο Μαλεβιζίου στην Κρήτη να είναι από τις πλέον χαρακτηριστικές περιοχές δράσης του καταστροφικού εντόμου, χαρακτηρίζει τη φετινή η γεωπόνος Φανή Μπουντουρά, που από τη θέση του τομεάρχη της Ροδιάς αποκαλύπτει άκρως σημαντικές πληροφορίες, τόσο για τη δακοπροσβολή όσο και για την ανάγκη της αυξημένης επίβλεψης των λιόφυτων, ακόμα και από τους ίδιους τους παραγωγούς-ιδιοκτήτες τους.

Μάλιστα, η ίδια κάνει αναφορά στις ιδιαιτερότητες της φετινής χρονιάς, επισημαίνοντας ότι όλοι όσοι εμπλέκονται στον «πόλεμο» κατά του δάκου έχουν να αντιμετωπίσουν φέτος πρόσθετες δυσκολίες, όπως το αυξημένο κόστος των μετακινήσεων αλλά και των υλικών που απαιτούνται, για να γίνεται η δακοκτονία με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο.

«Είναι πάρα πολύ υψηλός ο πληθυσμός του δάκου στον δήμο Μαλεβιζίου. Έγινε λοιπόν προσπάθεια προκειμένου να γίνει το πρώτο ψέκασμα κατά την πήξη του πυρήνα. Δηλαδή, επειδή φέτος υπήρχαν τομεάρχες από την αρχή της χρονιάς, προσπαθήσαμε με το που θα πήζει ο πυρήνας, να γίνει το πρώτο ψέκασμα. Και είχαμε και στο στάδιο αυτό υψηλούς πληθυσμούς», σύμφωνα με τη Φανή Μπουντουρά.

Στο μεταξύ, η οικονομική κρίση και το κόστος των καυσίμων λειτουργούν... υπέρ του δάκου. Όπως εξηγεί η γεωπόνος, «οι παγιδοθέτες ίσως έχουν συμπτύξει κάπως τις παγίδες για να μειώσουν τη διαδρομή και να μειώσουν τις βενζίνες και τα πετρέλαιά τους. Ειδικά σε Γάζι, Καλέσα, Ροδιά και Αχλάδα έχει γίνει ένα μάζεμα. Ωστόσο, αυτό που βλέπω τώρα στις τελευταίες αλλαγές στις παγίδες, βορεινά, έχουμε παγίδες με 300 και 400 άτομα μέσα, γεγονός που σημαίνει ότι έχει πολύ μεγάλο πληθυσμό».

Μάλιστα, όπως είπε η κ. Μπουντουρά, είναι χαρακτηριστικό ότι ο μέσος όρος στη Ροδιά ήταν στις παγίδες γύρω στους 115 δάκους και στις άλλες περιοχές, δηλαδή Γάζι, Καλέσα, Αχλάδα και Φόδελε, γύρω στα 50 με 60 έντομα. Ωστόσο, το ενθαρρυντικό της υπόθεσης είναι ότι, μετά τον πρώτο δολωματικό ψεκασμό, ο μέσος όρος των δάκων ανά παγίδα στη Ροδιά έπεσε στα 50 άτομα.

«Στη Ροδιά έχουν γίνει δύο ψεκασμοί. Ο πρώτος ήταν τοπικός, γιατί στις ορεινές περιοχές δεν είχε γίνει η πήξη του πυρήνα. Και κάναμε στις χαμηλότερες περιοχές. Δηλαδή από την εθνική και πάνω μέχρι ενός σημείου. Και ο δεύτερος έγινε σε όλες τις περιοχές. Το καλό είναι τώρα ότι θα μπαίνουμε και θα ψεκάζουμε ανά 21 μέρες».

Τι πρέπει όμως να γνωρίζει ο παραγωγός; Η Φανή Μπουντουρά συνιστά: «Καλό είναι ,όταν γίνεται ο ψεκασμός, να πηγαίνει ο παραγωγός και να κάνει ο ίδιος τον έλεγχο του ψεκασμού. Αν έγινε, δηλαδή, στο χωράφι του σωστά ο δολωματικός. Και κακώς πολλές φορές νομίζουν ότι ο ψεκασμός είναι ολικός και διαμαρτύρονται. Ολικός δεν είναι. Μάλιστα, με το συγκεκριμένο φάρμακο, δηλαδή τη δραστική “spinosad (success)”, ο ολικός όχι μόνο καλό δεν κάνει, αλλά αντιθέτως κάνει και κακό»!

Εξάλλου, σύμφωνα με τη γεωπόνο, «καλό είναι να έχει και ο παραγωγός κάποιες αυτοσχέδιες παγίδες. Παίζουν και αυτές οι παγίδες ρόλο, γιατί παρακολουθείς τον πληθυσμό. Βάζεις τη μια μέρα την παγίδα και για ένα διάστημα βλέπεις μέσα 5-6-7-8 άτομα, και λες “όλα καλά”. Αν όμως την αλλάζεις 5-6 μέρες και δεις ότι από τη μια μέρα στην άλλη είναι μέσα 100 δάκοι, σημαίνει ότι πρέπει να επέμβεις».

Στο ερώτημά μας αν είναι καλύτερος ο δολωματικός ή ο γενικός ψεκασμός, η γεωπόνος καλεί τους παραγωγούς να συμβουλεύονται τους γεωπόνους τους. Ωστόσο, η ίδια μας μιλάει για την προσωπική της άποψη: «Εγώ είμαι υπέρ του δολωματικού, αλλά να γίνεται συγκροτημένα. Δηλαδή, θεωρώ ότι, αν σε μία περιοχή όλοι οι παραγωγοί αποφασίσουν να πάνε δολωματικά σε όλη την περιοχή, νομίζω ότι έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα, σε σχέση με τον γενικό ψεκασμό».

Ποιος είναι όμως ο ιδανικός τρόπος του δολωματικού ψεκασμού σε ό,τι αφορά τα χρονικά διαστήματα; «Αυτό έχει σχέση με τις συνθήκες της κάθε περιοχής. Από ένα πείραμα που έχει γίνει σε πανεπιστήμιο, έχει φανεί ότι ανά δέκα με δώδεκα μέρες είναι μια ιδανική χρονική προθεσμία για τον δολωματικό ψεκασμό. Βέβαια, υπάρχει και μια άλλη άποψη, που λέει ότι μπορεί το χωράφι να μη “σηκώνει” τόσο φάρμακο ανά δέκα μέρες. Γιατί η αλήθεια είναι ότι βαραίνει το χωράφι, αφού στον δολωματικό βάζεις πολύ μεγάλη ποσότητα φαρμάκου”.

Μόνο με το success

Γιατί όμως φέτος στην υλοποίηση της δακοκτονίας της Κρήτης χρησιμοποιείται μόνο το success;

«Γιατί έχει αποδειχτεί», σύμφωνα με τη Φανή Μπουντουρά, «ότι στις άλλες δραστικές έχει αναπτύξει ο δάκος τρομερά μεγάλη ανθεκτικότητα. Μάλιστα, κάποιες φορές, με άλλες δραστικές ουσίες, σαν να μην ψεκάζαμε καθόλου και σαν να φέρνουμε τον δάκο, βάζοντας σκέτη τη μελάσσα. Βέβαια, γίνεται και πειραματική έρευνα γύρω από μια άλλη δραστική. Από ’κει και πέρα, γι’ αυτόν τον λόγο στο ΕΛΜΕΠΑ από τον Σεπτέμβρη κάθε χρόνο κάνουν πειράματα γύρω από την ανθεκτικότητα του δάκου. Κάθε τομεάρχης γεωπόνος, λοιπόν, πηγαίνει και συμμετέχει στα πειράματα. Παίρνουν δείγματα με ζωντανό δάκο και προσπαθούν να δουν την ανθεκτικότητά του. Μέχρι στιγμής τα πειράματα έχουν δείξει ότι το success έχει τα καλύτερα αποτελέσματα».

Προσπάθεια να περιορίσει το κακό - «Φέτος, παρόλο τον βαρύ χειμώνα, είχαμε δάκο όλο τον χρόνο»

Γιατί όμως υπάρχει φέτος όλος αυτός ο δακοπληθυσμός; Η Φανή Μπουντουρά μάς λέει: «Φέτος, παρόλο που είχε βαρύ χειμώνα, είχαμε δάκο όλο τον χρόνο. Εμένα μου έκανε εντύπωση ότι γύρω στον Μάρτη με Απρίλη είχαμε βάλει κάποιες κίτρινες παγίδες για τον αλευρώδη και είχε κολλήσει πάνω δάκος, που σημαίνει ότι υπήρχε ζωντανός δάκος. Και για την κατάσταση αυτή υπάρχουν πολλές θεωρίες. Όπως ότι πρέπει να ψεκάζουμε και το έδαφος, ίσως και μέσω προγράμματος δακοκτονίας. Έχει γίνει πρόταση από καθηγητή πανεπιστημίου, σύμφωνα με την οποία στο τέλος της συγκομιδής να αναλαμβάνει η υπηρεσία ένα ψέκασμα στο έδαφος, για να “πιάνουμε” τα ζωντανά έντομα που έχουν μείνει στο χώμα. Γενικότερα γίνεται προσπάθεια. Εγώ και φέτος βλέπω πολύ μεγάλη προσπάθεια. Αλλά τα “όπλα” μας είναι συγκεκριμένα: Είναι το φάρμακο, ο υπολογιστής μέσω του οποίου κοιτάμε το τρακτέρ και τα λιόφυτα για να δούμε αν έχουν ψεκαστεί σωστά. Και από ’κει και πέρα, καλό θα είναι να αυξηθεί και ο προϋπολογισμός της δακοκτονίας».

Καταλήγοντας, η Φανή Μπουντουρά λέει ότι φέτος όχι μόνο οι εργολάβοι που έχουν αναλάβει το έργο της δακοκτονίας, αλλά ακόμα και οι ίδιοι οι παραγωγοί, λόγω του κόστους των καυσίμων, προσπαθούν να μειώσουν όσο γίνεται τις μετακινήσεις τους. Ταυτόχρονα, ο πραγματικός αριθμός των ελαιοδέντρων είναι πάρα πολύ μεγαλύτερος σε σχέση με τα καταγεγραμμένα ελαιόδεντρα για τα οποία βγαίνουν τα κονδύλια. Η γεωπόνος, μάλιστα, δεν κρύβει και την ανησυχία της για τη συνέχιση της παραγωγικής διαδικασίας, όχι μόνο στο ελαιόλαδο, αλλά και σε όλα τα παραγόμενα προϊόντα.