Η διεύρυνση για ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που εκτινάχθηκε ραγδαία ήταν και είναι πάντα ένα αμφιλεγόμενο ζήτημα. Μια υπόθεση που προκαλεί ανησυχία στο εσωτερικό και κριτική από το εξωτερικό του κόμματος, ειδικά στην περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας.
Η εύπεπτη ρητορική πως «το παλιό ΠΑΣΟΚ» μετακόμισε στο ΣΥΡΙΖΑ είναι αλήθεια ότι ποτέ δεν είχε σχέση με την πραγματικότητα για πολλούς λόγους. Η αλήθεια είναι πως πολλά στελέχη του χτύπησαν την πόρτα, αλλά αυτή ήταν συνήθως κλειστή, τόσο στις οργανώσεις όσο και σε επίπεδο κεντρικό. Είτε από το φόβο της ιδεολογικής και ηθικής καθαρότητας είτε από την δικαιολογημένη ιδιοτέλεια ότι στο τρένο της εξουσίας έχουν προτεραιότητα όσοι έχουν μπει από την αφετηρία και όχι από ενδιάμεσους σταθμούς. Και για να είμαστε και ειλικρινείς, ελάχιστοι μπορούν να υποστηρίξουν μετά τη μεταπολίτευση ότι δεν ήταν το τρένο που τους πήγε ψηλά αλλά η δική τους δυναμική.
Η ξεκάθαρη θέση που εξέφρασε η βάση, πριν ο ΣΥΡΙΖΑ κυβερνήσει και ενώ ελάχιστοι διείσδυσαν στα ψηφοδέλτια, με παρέμβαση της ηγεσίας και μόνο, αποτυπώθηκε στην κοινοβουλευτική ομάδα που ανέδειξε μετά το 2015 (με τα καλά και άσχημά της) αλλά και στην κυβέρνηση. Την επομένη των πρώτων εκλογών αποδείχτηκε ότι η ηγεσία είχε ήδη φροντίσει να έχει κάνει το άνοιγμα της και σε εξωκοινοβουλευτικά στελέχη, άλλα αποδεκτά άλλα όχι από τη βάση του κόμματος, αλλά αυτό ήταν μάλλον το έλασσον στην περίοδο της ευφορίας από την πρώτη εκλογή, όταν η βάση του ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να διαχειριστεί κυρίως τη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ. Το πρόβλημα είναι ότι μετά τη διάσπαση, οι εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί αναπλήρωσαν τις θέσεις των αποχωρούντων στα ψηφοδέλτια αλλά παραμένουν στην κυβέρνηση με αποτέλεσμα να έχει αδυνατίσει η κοινοβουλευτική ομάδα.
Σε αυτή την πρώτη περίοδο, προφανώς και χάθηκαν ευκαιρίες για κοινωνική διεύρυνση της στελεχιακής βάσης του ΣΥΡΙΖΑ ενώ η υπάρχουσα ίσως δεν επαρκούσε για να εκπληρώσει το προεκλογικό αφήγημα ότι ήρθε η ώρα να δοκιμαστούν στην εξουσία νέες δυνάμεις.
Το άνοιγμα και οι φωτογραφίες στο συνέδριο
Φτάνοντας στο Συνέδριο, το άνοιγμα προς το κέντρο προφανώς και προκαλεί ερωτηματικά τόσο στο εσωτερικό αλλά και κριτική από τους εκτός των τειχών. Αλλά αυτή η κριτική που τίθεται με όρους ιδεολογικής και ηθικής ορθότητας αφορά ένα κόσμο που στο παρελθόν δεν είχε σχέση με την εξουσία. Ποιο κόμμα εξουσίας μπορεί να ψέξει τον Τσίπρα ότι ανοίγεται πέρα από τον συνήθως περιχαρακωμένο πολιτικό του χώρο; Εξ ορισμού τα μεγάλα κόμματα ήταν και είναι αναγκασμένα να ενσωματώνουν ετερόκλητα στοιχεία για να απευθύνονται σε ευρύτερες μάζες. Το φίλτρο και οι επιλογές, είναι κάτι που, στο τέλος της ημέρας, δικαιώνει ή καταρρίπτει τη στρατηγική της ηγεσίας.
Και ας μη γελιόμαστε, ειδικά στην περίπτωση που το κόμμα κυβερνά, το άνοιγμα αυτό δεν είναι ούτε θέμα βάσης, ούτε θέμα συλλογικής διαδικασίας όσο κυνικό και αν ακούγεται. Είναι θέμα επιλογών της ηγεσίας που διαμορφώνουν και τη φυσιογνωμία ώστε να αντιμετωπίσουν τόσο την ανάγκη για διεύρυνση όσο και την ανασφάλεια ότι η δεξαμενή των στελεχών δεν επαρκεί. Πάντως κάποιοι φρόντισαν να δείξουν από την πρώτη στιγμή ότι δεν υπόκεινται σε κάποια συλλογική διαδικασία αλλά άσκησαν προσωπικές πολιτικές, παράταιρες με την κουλτούρα της Αριστεράς.
Ποιος να κατηγορήσει ποιον
Αλλά δύσκολα μπορεί κάποιος να κατηγορήσει τον Τσίπρα ότι συνεργάζεται με τον εθνικολαϊκισμό των ΑΝΕΛ σε έκτακτες συνθήκες όταν οι υπόλοιποι έχουν συγκυβερνήσει με τον ακροδεξιό εθνικισμό του ΛΑΟΣ . Πολύ περισσότερο αν το θεωρούμενο κέντρο τον έχει αποκλείσει a priori από συνομιλητή και επιλέγει να συνομιλεί με τη ΝΔ και το Μάκη Βορίδη. Άλλωστε σε αυτό το πολιτικο-επιχειρηματικό-μιντιακό παραλήρημα των τελευταίων μηνών, χρειάζεται αρκετή ψυχραιμία για να διαχειριστεί κανείς τον Άδωνι Γεωργιάδη τηλεοπτικά να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι «θυμίζει 21η Απριλίου». Και αν αυτό φαντάζει σουρεαλιστικό, φροντίζουν να το διεκτραγωδούν όσοι ορίζουν τον εαυτό τους σε κάποιου είδους «κέντρο» και κραδαίνουν τις «ρήσεις» του «Αδώνιδος» ως αντιπολιτευτικά επιχειρήματα...
Στα σοβαρά πάντως, δεν μπορεί να υπάρξει ρεαλιστική βάση συζήτησης αν από το χώρο που εκφράζει το κέντρο κατηγορούν τον Τσίπρα για άνοιγμα προς τη σοσιαλδημοκρατία ενώ αυτή η έχει αυτοαναιρεθεί και έχει συνθλιβεί ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Είναι σαφές ότι ο Τσίπρας έχει αποφασίσει να σαρώσει όλο το χώρο, πέρα ως πέρα, για να συνεχίσει να εκφράζει την κρίσιμη πολιτική μάζα του δημοκρατικού κέντρου, που ορίζει τις κυβερνήσεις στην Ελλάδα.
Όλη αυτή η συζήτηση για πολιτική γεωγραφία, πια, εμπεριέχει περισσότερη γεωγραφία από ότι πολιτική.
http://m.tvxs.gr/
Γιάννης Σιδηρόπουλος
