Μεγάλη ευκαιρία για το ελληνικό ελαιόλαδο, στον βαθμό βέβαια που η χώρα μας θα επιδιώξει να την εκμεταλλευτεί, αποτελεί η αναμενόμενη επικαιροποίηση του υπάρχοντος κανονισμού με ένα νέο που θα περιλαμβάνει σειρά τροποποιήσεων, σύμφωνα με το σχέδιο που επεξεργάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Την ίδια ώρα όμως, όπως λέει στη “Ν.Κ.” ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανόλης Γιαννούλης, το αναλυτικό κείμενο της ΕΔΟΕ για τη χάραξη εθνικής ελαϊκής πολιτικής βρίσκεται απλά... στα συρτάρια των εκάστοτε υπουργών, χωρίς να έχει ξεκινήσει καν η σταδιακή του υλοποίηση.
«Ζούμε σε μία χώρα που τυποποιούνται μόλις οι 25.000 με 30.000 τόνοι του παραγόμενου ελαιολάδου, οπότε εμείς ως χώρα έχουν πολύ δρόμο ακόμα», όπως λέει, «στον τομέα της τυποποίησης του προϊόντος»!
Αναλυτικότερα, ο υπουργός Γεωργίας της Ισπανίας Λουίς Πλάνας δήλωσε ότι ένας από τους κύριους στόχους του υπουργείου του, όταν η Ισπανία θα ασκήσει την Προεδρία της Ε.Ε., το 2023, θα ήταν η συζήτηση της πρότασης για την επισήμανση των τροφίμων, και διαβεβαίωσε ότι θα εργαστεί ώστε το ελαιόλαδο να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει.
Ωστόσο, σύμφωνα με όσα δημοσιεύει στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης ο επιστημονικός συνεργάτης του φορέα, γεωπόνος Νίκος Μιχελάκης, δε φαίνεται ότι θα υπάρξουν σοβαρές μεταβολές στη βασική ορολογία του ελαιολάδου, η οποία σκανδαλωδώς ευνοεί τα επεξεργασμένα βιομηχανικά ελαιόλαδα, ώστε τελικά να πουλιούνται και ακριβέστερα από το έξτρα παρθένο, όπως επισημαίνεται και στο “ΒΗΜΑ”. Και αυτό γιατί, μεταξύ άλλων, επιτρέπει την πολύ ελκυστική ονομασία “Εξευγενισμένο” σε ελαιόλαδα που πριν από τη χημική επεξεργασία τους χαρακτηρίζονταν ως βιομηχανικά, ακατάλληλα προς βρώση!
Όπως επισημαίνει η AINIA (μεγάλο τεχνολογικό κέντρο της Ισπανίας) με την ανακοίνωσή της, η νέα νομική πρόταση βασίζεται στην εμπειρία που απέκτησε η Ε.Ε. την τελευταία δεκαετία και στοχεύει στην απλοποίηση και αποσαφήνιση ορισμένων πτυχών του θεσμικού πλαισίου. Πιο συγκεκριμένα:
Στα μείγματα ελαιολάδου: Θα επιτρέπεται να αναμειγνύονται με άλλα φυτικά έλαια ή να ενσωματώνονται σε προϊόντα διατροφής μόνο οι κατηγορίες ελαιολάδου που επιτρέπονται στον τελικό καταναλωτή. Θα αποκλείεται επομένως η χρήση των βιομηχανικών ή λαμπάντε σε τρόφιμα.
Συστήματα κλεισίματος: Θα εξασφαλίσουν τη γνώση του ελαιολάδου που πωλείται στο λιανικό εμπόριο με μικρά δοχεία που διαθέτουν κατάλληλο σύστημα κλεισίματος.
Αναγνωσιμότητα: Οι υποχρεωτικές ενδείξεις της ετικέτας που είναι ευανάγνωστες και, ως εκ τούτου, θα θεσπιστούν πρότυπα αναγνωσιμότητας.
Αποθήκευση ελαιολάδου: Αφού έχει αποδειχτεί ότι το φως και η θερμότητα έχουν αρνηθεί, η ετικέτα πρέπει να αναφέρει τις συγκεκριμένες συνθήκες που πρέπει να ακολουθεί ο καταναλωτής.
Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης : Πρόκειται να αποφευχθεί η σύγχυση μεταξύ των καταναλωτών και κατά συνέπεια, να αποφευχθούν οι διαταραχές της αγοράς, είναι σκόπιμο να διατηρηθούν ονομασίες προέλευσης σε ευρεία κλίμακα για τα ελαιόλαδα ΠΟΠ και ΠΓΕ.
Ηλικία του ελαιολάδου: Τα κράτη-μέλη μπορούν να ορίσουν υποχρεωτικές πληροφορίες για την ηλικία ενός ελαιολάδου, όπως το έτος συγκομιδής.
Προϊόντα διατροφής με ελαιόλαδο: Προς αποφυγή παραπλάνησης του καταναλωτή, οι ετικέτες πρέπει να αναγράφουν σαφώς το ποσοστό του ελαιολάδου.
Οι προτάσεις έμειναν στο συρτάρι...
Στο σημείο αυτό, ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανόλης Γιαννούλης υπενθυμίζει ότι η ΕΔΟΕ είχε υποβάλει ολόκληρο σχέδιο στο ελληνικό κράτος, που ενόψει των όποιων αλλαγών σε επίπεδο Ε.Ε. θα ήταν αναγκαία η υλοποίησή του. Μεταξύ των άλλων, το σχέδιο προβλέπει προτάσεις όπως:
Θεσμοθέτηση μέτρων φορολογικού και εισοδηματικού χαρακτήρα και γενικότερα κινήτρων με στόχο τη δημιουργία βιώσιμων επιχειρηματικών σχημάτων σε όλα τα επίπεδα των επιμέρους κλάδων του ελαιολάδου, ξεκινώντας από τον πρωτογενή τομέα και τις οργανώσεις παραγωγών και φθάνοντας μέχρι τον τομέα της τυποποίησης και της εμπορίας του προϊόντος.
Συστηματική ενημέρωση και πληροφόρηση μέσα από έντυπα και ημερίδες όλων των εμπλεκομένων στην παραγωγή και διακίνηση του ελαιολάδου (ελαιοπαραγωγοί, ελαιοτριβείς, διακινητές, τυποποιητές) για ορθές πρακτικές και υφιστάμενες ρυθμίσεις για την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του προϊόντος.
Θεσμοθέτηση ενός αποτελεσματικού και ταυτόχρονα ευέλικτου θεσμικού πλαισίου για τη δακοκτονία, προσαρμοσμένου στις ιδιαιτερότητες της κάθε ελαιοπαραγωγικής περιοχής της χώρας. Πρόκειται για ένα θέμα που επηρεάζει άμεσα, τόσο τα ποσοτικά όσο και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της παραγωγής ελαιολάδου κάθε ελαιοκομικής περιόδου. Πέραν της δακοκτονίας, χρειάζεται επίσης συστηματική έρευνα για την πρόληψη και αντιμετώπιση των διαφόρων ασθενειών των ελαιοδέντρων.
Λήψη μέτρων προστασίας και αξιοποίησης των υδάτινων πόρων στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές της χώρας με παρεμβάσεις επενδυτικού χαρακτήρα σε έργα υποδομών (φράγματα, αρδευτικά δίκτυα και συστήματα, κ.λπ.). Μέτρα αυτής της μορφής θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, το οποίο αναμένεται να οξυνθεί λόγω της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αύξηση της παραγωγής και της παραγωγικότητας των ελαιώνων, στη μείωση του κόστους παραγωγής και τελικά στη στήριξη και ενίσχυση του εισοδήματος των ελαιοπαραγωγών.
Επιστημονικές έρευνες και μελέτες για τα διαθρεπτικά, φυσικοχημικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ελληνικού ελαιολάδου σε διαχρονική βάση, ανά ποικιλία ελαιοδέντρων και ελαιοκομική περιοχή της χώρας, για τη χάραξη εθνικών θέσεων για το προϊόν και τη λήψη μέτρων βελτίωσης αδυναμιών εξωγενούς χαρακτήρα.
Δημιουργία σταθερού θεσμικού πλαισίου ίδρυσης (χωροταξικά), οργάνωσης και λειτουργίας επιχειρήσεων στον ελαιοκομικό τομέα (ελαιοτριβεία, τυποποιητήρια, πυρηνελαιουργεία, ραφινερίες, κ.λπ.), που θα λαμβάνει υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος. Η έλλειψη ενός σαφούς και σταθερού πλαισίου δημιουργεί ήδη πολύ μεγάλα προβλήματα σε πολλές επιχειρήσεις του ελαιοκομικού τομέα, γεγονός που δεν επιτρέπει την ομαλή και απρόσκοπτη άσκηση της επιχειρηματικότητας, πράγμα που αποβαίνει τελικά σε βάρος της αποτελεσματικότητας του τομέα και της συμβολής που αυτός μπορεί να έχει στην εθνική μας οικονομία, όπως μεταξύ των άλλων αναφέρεται.
Επιμένουν στη χύμα... διακίνηση - Κατανάλωση από τους ντενεκέδες
Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανόλης Γιαννούλης λέει χαρακτηριστικά στη “Νέα Κρήτη”: «Όταν η χώρα στην οποία εδώ και δεκαετίες απαγορεύεται η διακίνηση χύμα ελαιολάδου, αλλά το 60% με 70% της ποσότητας που καταναλώνεται μέσα στη χώρα καταναλώνεται σε ανώνυμους 17κιλους ντενεκέδες, για ποια πρόταση να μιλάμε; Ο παραγωγός ο ίδιος δεν ενδιαφέρεται για την προστασία του προϊόντος του. Διότι, αν του πεις το λάδι του να φεύγει μόνο τυποποιημένο, θα σου πει ότι προτιμάει να το πουλάει χύμα»...
Ο Μανόλης Γιαννούλης συνεχίζει λέγοντας πως «στη χώρα που καταναλώνει 120.000 τόνους λάδι και από αυτούς μόνο οι 25.000 με 30.000 τόνοι είναι στα ράφια του σούπερ-μάρκετ, καταλαβαίνετε ότι υπάρχει πρόβλημα. Έχουμε την αυτοκατανάλωση των περίπου 20.000 τόνων και τα υπόλοιπα λάδια διακινούνται χύμα».
