Κινδύνους τροφιμογενών λοιμώξεων επιφυλάσσει το καλοκαίρι εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται και ευνοούν την ανάπτυξη μικροβίων.
Η σύνδεση ανάμεσα στην άνοδο της θερμοκρασίας και στα κρούσματα τροφικών δηλητηριάσεων είναι αποδεδειγμένη.
Κάθε χρόνο τους καλοκαιρινούς μήνες καταγράφεται σημαντική αύξηση σε λοιμώξεις που σχετίζονται με την κατανάλωση τροφίμων τα οποία είτε δεν συντηρήθηκαν, είτε δεν καταναλώθηκαν σωστά.
Τα φρέσκα και ωμά τρόφιμα, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά τα οστρακοειδή, τα ωμά κρέατα και τα κατεψυγμένα γαλακτοκομικά όπως τα παγωτά, είναι ιδιαίτερα ευπαθή.
Παρά την φρεσκάδα τους, τα τρόφιμα αυτά μπορούν να φιλοξενούν επικίνδυνους μικροοργανισμούς όπως τα βακτήρια Salmonella, Listeria monocytogenes, Escherichia coli ή ακόμα και ιούς όπως ο Norovirus.
Λίγος χρόνος έκθεσης των ευπαθών τροφίμων σε υψηλές θερμοκρασίες, αρκεί για να ενισχυθεί εκθετικά η πιθανότητα μόλυνσης.
Μεταξύ 5 – 60 βαθμών κελσίου, τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται ραγδαία
Όπως εξήγησαν στο in.gr o καθηγητής Υγιεινής του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών Απόστολος Βανταράκης και ο τεχνολόγος γεωπόνος – υποψήφιος Διδάκτορας του τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών Ραφαήλ Φωκάς, «η λεγόμενη «ζώνη κινδύνου» μεταξύ 5 – 60 βαθμών κελσίου, είναι η περιοχή θερμοκρασιών μέσα στην οποία τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται ραγδαία.
Σε συνθήκες όπως αυτές που επικρατούν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο στην Ελλάδα – δηλαδή θερμοκρασίες άνω των 30 βαθμών κελσίου – ένας μαγειρεμένος μεζές ή ζυμαρικά και ρύζι που ξεχάστηκε στο τραπέζι για περισσότερο από μία ώρα μπορεί να καταστεί επικίνδυνος για την υγεία, ακόμη κι αν δεν έχει αλλοιωθεί εμφανώς.
Η βασικότερη προληπτική πρακτική είναι η σωστή ψύξη. Η θερμοκρασία του πρέπει να διατηρείται σταθερά κάτω από τους 4 βαθμούς κελσίου, ενώ η κατάψυξη στους -18 βαθμούς κελσίου».
Οι ειδικοί τόνισαν ότι τα ωμά τρόφιμα δεν πρέπει να τοποθετούνται ποτέ επάνω από τα μαγειρεμένα, για να αποφευχθεί η διασταυρούμενη επιμόλυνση, και όλα τα σκεύη και επιφάνειες κοπής πρέπει να καθαρίζονται σχολαστικά μετά από κάθε χρήση.
Ξαναζεσταμένο φαγητό
Ακόμα και το «ξαναζέσταμα» ενέχει σημαντικούς κινδύνους και πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένο τρόπο. Πολλοί θεωρούν ότι το να ζεστάνουν ένα φαγητό «λίγο» είναι αρκετό. Στην πραγματικότητα, η θερμοκρασία στο εσωτερικό του πρέπει να ξεπερνά τους 75°C ώστε να εξουδετερωθούν πιθανά παθογόνα. Το επαναλαμβανόμενο ζέσταμα, από την άλλη πλευρά, ενισχύει τη μικροβιακή ανθεκτικότητα και ενδέχεται να προκαλέσει μεταβολές που δεν φαίνονται με το μάτι, αλλά επιβαρύνουν την ασφάλεια του τροφίμου.
Απόψυξη
Ένα ακόμα κρίσιμο σημείο, ιδιαίτερα το καλοκαίρι, είναι η απόψυξη. Ειδικά για κατεψυγμένα τρόφιμα ζωικής προέλευσης και παγωτά, η απόψυξη πρέπει να γίνεται μόνο εντός ψυγείου. Το να αφήσουμε ένα παγωτό να ξεπαγώσει στον ήλιο και μετά να το επανακαταψύξουμε, αποτελεί συνήθη πρακτική αλλά ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Η υφή και η γεύση μπορεί να αλλάξουν, αλλά η βασική απειλή είναι μικροβιολογική – με τη Listeria να είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα παθογόνων που επιβιώνουν και αναπτύσσονται σε ψυχρά περιβάλλοντα.
Στην παραλία
Σε καθημερινό επίπεδο, μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Όταν μεταφέρουμε φαγητό στην παραλία ή στην εξοχή, η χρήση φορητού ψυγείου με παγοκύστες είναι απαραίτητη. Δεν αφήνουμε ποτέ τα τρόφιμα εκτεθειμένα στον ήλιο, ακόμη κι αν είναι τυλιγμένα ή καλυμμένα.
Πλένουμε σχολαστικά τα χέρια μας πριν το φαγητό και χειριζόμαστε ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα με ξεχωριστά σκεύη.
Εξίσου σημαντικό είναι να προσέχουμε τους αισθητικούς δείκτες αλλοίωσης – μια ξινή μυρωδιά, μια παράξενη υφή ή το αποχρωματισμένο περίβλημα είναι σημάδια που δεν πρέπει να αγνοούμε. Ακόμα και η ημερομηνία λήξης, αν και απαραίτητη, δεν αποτελεί από μόνη της απόδειξη ασφάλειας – όλα εξαρτώνται από το πώς έχει διαχειριστεί το προϊόν από τη στιγμή της αγοράς.
Οδηγίες προστασίας
Συνοψίζοντας, η ασφάλεια των τροφίμων κατά τους θερινούς μήνες δεν αποτελεί πολυτέλεια ή υπερβολική προφύλαξη· είναι μια βασική προϋπόθεση για την προστασία της δημόσιας υγείας και την αποτροπή δυσάρεστων συμβάντων, τα οποία συχνά υποτιμούνται.
Η τήρηση απλών κανόνων — όπως η διατήρηση της ψυκτικής αλυσίδας, η αποφυγή κατανάλωσης τροφίμων που έχουν παραμείνει εκτός ψυγείου, η σωστή θερμική επεξεργασία και η καλή υγιεινή των χεριών και των επιφανειών — μπορεί να αποτρέψει τη μετάδοση παθογόνων μικροοργανισμών και τη δημιουργία τοξινών, οι οποίες δεν εξουδετερώνονται ούτε με θερμική επεξεργασία.
Πέρα όμως από την ατομική ευθύνη, είναι σημαντικό να ενισχύεται και η συλλογική γνώση γύρω από το πώς μεταβάλλονται οι κίνδυνοι στην αλυσίδα τροφίμων ανάλογα με τις εποχές. Ο καταναλωτής πρέπει να εκπαιδεύεται, να ενημερώνεται και να ενδυναμώνεται ώστε να παίρνει τεκμηριωμένες αποφάσεις στην καθημερινότητά του. Στο ίδιο πλαίσιο, και οι επαγγελματίες της εστίασης ή της λιανικής πώλησης τροφίμων πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τις απαιτήσεις ασφάλειας που επιβάλλει η θερινή περίοδος, ώστε να διασφαλίζεται η ποιότητα των παρεχόμενων προϊόντων σε όλα τα στάδια – από την παραγωγή και τη μεταφορά μέχρι το πιάτο του καταναλωτή.
Η πρόληψη, σε κάθε της μορφή, είναι πάντα πιο αποτελεσματική και οικονομικά βιώσιμη από τη διαχείριση των συνεπειών μιας τροφικής δηλητηρίασης ή επιδημίας. Γι’ αυτό, με την κατάλληλη γνώση, ευθύνη και συνεργασία, μπορούμε όλοι να συμβάλουμε σε ένα πιο ασφαλές, ποιοτικό και ξέγνοιαστο καλοκαίρι.
Δείτε επίσης
-
Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις
Σχετικά άρθρα
in.gr
