18 Οκτωβρίου 1981: «Όταν μέθυσε ο ήλιος για πρώτη φορά»

18 October, 2019 ΑΡΘΡΑ

18 Οκτωβρίου 1981: «Όταν μέθυσε ο ήλιος για πρώτη φορά»

Σαν σήμερα, 39 χρόνια πριν, το ΠΑΣΟΚ ανεβαίνει για πρώτη φορά στην εξουσία σχηματίζοντας την πρώτη αυτοδύναμη κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας.

18 Οκτωβρίου 1981: Ίσως η πιο ιστορική ημέρα για το ΠΑΣΟΚ. Το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου του 1981 η χώρα χάρισε μια συντριπτική νίκη στο κόμμα δίνοντας την δυνατότητα στον Ανδρέα Παπανδρέου να κυβερνήσει. Ο εμβληματικός ηγέτης του σοσιαλιστικού κόμματος διαδέχθηκε τον Γεώργιο Ράλλη εδραιώνοντας την χώρα στο δημοκρατικό τόξο. Ο Ανδρέας Παπανδρέου παρέμεινε στην εξουσία μέχρι το 1989, οπότε ηττήθηκε από την ΝΔ και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Στην ιστορία ωστόσο θα μείνει και η ομιλία του στο κατάμεστο Σύνταγμα μια μέρα μετά το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών.

«Ελληνίδες, Έλληνες,

Απόψε κατέχομαι από βαθιά συγκίνηση. Είμαι πράγματι συγκινημένος για την μεγάλη εμπιστοσύνη που μου έχετε δείξει. Και έχω ταυτόχρονα το αίσθημα βαριάς ευθύνης, την οποία επωμίζομαι εγώ και οι συνεργάτες μου, για να πραγματώσουμε το έργο της Αλλαγής, γιατί η Αλλαγή σήμερα είναι όρος για την επιβίωση του έθνους, για την ευημερία του λαού μας. Και αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος που αυτή η θέση, αυτή η προοπτική για την χώρα μας, εγκρίθηκε κατά τόσο δυνατό, ισχυρό και δημοκρατικό τρόπο από την μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού.

Όπως σας είπα στις ομιλίες μου, και σε πλατείες και από την τηλεόραση, από αύριο, τις 19 του Οκτώβρη, αρχίζει η σκληρή δουλειά. Και επαναλαμβάνω αυτό που σας έχω ήδη πει: ότι για να βγει πέρα το πρόγραμμα της Μεγάλης Αλλαγής, για να ευοδωθούν επιτέλους οι μεγάλες προσδοκίες του λαού μας, θα απαιτηθεί η άμεση, ενεργός συμμετοχή σας. Θα προχωρήσουμε με σταθερά βήματα, πάντοτε ζητώντας την συναίνεσή σας, την πλατιά λαϊκή συναίνεση σε κάθε νέο μέτρο που θα πάρουμε. Και θα κάνουμε την Αλλαγή χειροπιαστή. Η Αλλαγή θα δείξει το πρόσωπό της πάρα πολύ γρήγορα, πολύ άμεσα. Θα ήθελα να τονίσω ότι θα υπάρξει συνεργασία όλων των πολιτειακών παραγόντων. Δεν πρόκειται με κανέναν τρόπο, όπως το είχαμε τονίσει και στο παρελθόν, να οδηγήσουμε την χώρα σε οποιαδήποτε περιπέτεια.

Στόχος μας, πολιτική μας, είναι η ευημερία του λαού. Είναι η εθνική υπερηφάνεια και η κοινωνική δικαιοσύνη. Είμαστε αποφασισμένοι να εκτελέσουμε το πρόγραμμά μας κατά γράμμα, γιατί μας δώσατε αυτό που ζητούσαμε. Μας δώσατε ισχυρή, αυτοδύναμη πλειοψηφία στην Βουλή των Ελλήνων, ώστε να μπορέσουμε δίχως δισταγμούς και δίχως αναστολές, να προχωρήσουμε στην πραγμάτωση της Αλλαγής. Και σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου γιατί μας δώσατε αυτήν την ευκαιρία. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα μείνουμε στις επάλξεις αυτού του αγώνα για την Νέα Ελλάδα, που όλοι προσδοκούμε. Μιαν Ελλάδα που θα ανήκει στον λαό της, μιαν Ελλάδα που θα την διαφεντεύει ο λαός της. Απόψε γιορτάζουμε την νίκη. Πρώτα απ’ όλα των δημοκρατικών θεσμών, που καταξιώθηκαν στις 18 του Οκτώβρη του 1981.

Γιορτάζουμε την νίκη της Αλλαγής. Και θα’θελα να σας παρακαλέσω, μέσα στην γιορτή σας και στην χαρά σας, να μην ξεχάσετε πως το ΠΑΣΟΚ είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων, πως το ΠΑΣΟΚ ζητά τώρα από τον λαό μας συμφιλίωση. Λήθη στο παρελθόν: όλοι μαζί εμπρός για το μεγάλο, αξιόλογο έργο της οικοδόμησης της Νέας Ελλάδας. Γεια σας, ευχαριστώ, και να ξέρετε πως θα τιμήσω το μεγάλο συμβόλαιο τιμής, που συνήψα τόσα χρόνια μαζί σας».

Η μεγαλειώδης αυτή νίκη ήρθε επτά χρόνια από την ίδρυση του κόμματος, στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974. Κύρια συνθήματα του ΠΑΣΟΚ «Εδώ και τώρα αλλαγή», «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» δημιούργησαν σε μικρό χρόνο την ορμή που χρειαζόταν για να ανέλθει στην εξουσία. Οι εκλογές διεξήχθησαν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής του Ν. 626/1977 και το ΠΑΣΟΚ τις κέρδισε με το 48,06% των ψήφων και 172 έδρες, σχηματίζοντας αυτοδύναμη κυβέρνηση. Η Νέα Δημοκρατία με 35,88% κέρδισε 115 έδρες και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας με 10,93% 13 έδρες.

Για τον Ανδρέα Παπανδρέου η ημερομηνία των εκλογών ήταν συναισθηματικά φορτισμένη, καθώς ακριβώς 37 χρόνια πριν, στις 18 Οκτωβρίου 1944, ο πατέρας του Γεώργιος Παπανδρέου είχε εισέλθει απελευθερωτής στην Αθήνα ως Πρωθυπουργός της ελεύθερης ελληνικής κυβέρνησης (στην οποία συμμετείχαν και υπουργοί του ΕΑΜ), έχοντας υψώσει τη γαλανόλευκη στην Ακρόπολη. Στη συνέχεια εκφώνησε τον ιστορικό «λόγο της απελευθέρωσης» στην Πλατεία Συντάγματος, ενώ οι Αθηναίοι τον αποθέωναν. Η 18η Οκτωβρίου 1944 ήταν η κορυφαία στιγμή του Γεωργίου Παπανδρέου και η 18η Οκτωβρίου 1981 η κορυφαία στιγμή του γιου του.