Αρθρογραφία

ΠΑΣΟΚ: Μεταξύ πολιτικής ανασφάλειας και ανασυγκρότησης

imerisia.gr 04 November, 2025 ΑΡΘΡΑ

ΠΑΣΟΚ: Μεταξύ πολιτικής ανασφάλειας και ανασυγκρότησης

χθεσινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του ΠΑΣΟΚ επιβεβαίωσε ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής. Μπορεί ο Νίκος Ανδρουλάκης να επιδίωξε έναν χαμηλότονο διάλογο, αποφεύγοντας τις δημόσιες αντιπαραθέσεις, ωστόσο η συνεδρίαση αποκάλυψε υπόγεια ρεύματα δυσαρέσκειας και έντονη ανησυχία για το μέλλον. Τα κορυφαία στελέχη άσκησαν αιχμηρή, αν και συγκρατημένη, κριτική στη Χαριλάου Τρικούπη, ζητώντας συχνότερες συνεδριάσεις, ουσιαστικότερο εσωκομματικό διάλογο και μεγαλύτερη συλλογικότητα στις αποφάσεις.

Αίτημα για άνοιγμα και ανανέωση

Πολλοί θεωρούν ότι η παρατεταμένη δημοσκοπική στασιμότητα οφείλεται όχι μόνο στις πολιτικές συνθήκες, αλλά και στη δομή λειτουργίας του κόμματος, που μοιάζει να περιστρέφεται γύρω από το στενό επιτελείο του προέδρου. Το αίτημα για «άνοιγμα των οργάνων» δεν είναι τυπικό. Αντίθετα, εκφράζει την ανάγκη για ανανέωση εμπιστοσύνης, εσωτερική διαφάνεια και μια πιο συμμετοχική διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Από την πλευρά του, ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν έδειξε διάθεση να υποχωρήσει ή να παραδεχτεί λάθη. Υποστήριξε ότι δηλώσεις ορισμένων στελεχών δημιούργησαν εικόνα πολυφωνίας και υπονόμευσαν το θετικό κλίμα που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται μετά τη ΔΕΘ. Με άλλα λόγια, απέδωσε τη φθορά όχι στις δικές του πολιτικές επιλογές, αλλά σε αστοχίες επικοινωνίας. Παράλληλα, τόνισε πως το ΠΑΣΟΚ «δεν μπορεί να επιστρέψει σε παλιές πρακτικές» και πρέπει να επιμείνει στη γραμμή σοβαρότητας, θεσμικότητας και τεκμηριωμένου λόγου που επιχειρεί να εκφράσει από την ανάληψη της ηγεσίας.

Η στρατηγική Ανδρουλάκη και το έλλειμμα ενέργειας

Αυτή η θέση Ανδρουλάκη δεν στερείται λογικής: πράγματι, η προσπάθειά του είναι να αποτινάξει από το κόμμα τη νοοτροπία του παλαιού κομματικού μηχανισμού και να το οδηγήσει σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο. Θέλει να εμφανίσει το ΠΑΣΟΚ ως την υπεύθυνη δύναμη που μπορεί να σταθεί αξιόπιστα απέναντι στη Νέα Δημοκρατία και στον ΣΥΡΙΖΑ, αποφεύγοντας τις κραυγές και τον λαϊκισμό. Ωστόσο, το στοίχημα αυτό απαιτεί και πολιτική ενέργεια, κάτι που προς το παρόν λείπει.

Η χθεσινή συνεδρίαση κατέδειξε ότι το κόμμα μοιάζει να κινείται σε δύο επίπεδα: στην κορυφή, η ηγεσία επιδιώκει μια πειθαρχημένη, συγκροτημένη παρουσία, παρά τις διαφορές. Στη βάση, όμως, διαμορφώνεται κλίμα εσωτερικής κόπωσης. Στελέχη με ιστορικό κύρος εκφράζουν ανησυχία πως το ΠΑΣΟΚ έχει εγκλωβιστεί σε μια μετριοπαθή ρητορική χωρίς πολιτικό πάθος, που δεν εμπνέει ούτε τη νεολαία ούτε τα μεσαία στρώματα.

Η αναζήτηση ταυτότητας

Αυτή η αντίθεση αντικατοπτρίζει και τη βαθύτερη αναζήτηση ταυτότητας: είναι το ΠΑΣΟΚ ένα κόμμα διαμαρτυρίας με σοσιαλδημοκρατική ψυχή ή ένα κόμμα εξουσίας με προοδευτική ευρωπαϊκή οπτική; Ο Ανδρουλάκης επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις δύο λογικές, επιμένοντας στην «αυτονομία του χώρου», δηλαδή την άρνηση να μπει σε λογικές συγκυβέρνησης ή συμπόρευσης με άλλες πολιτικές δυνάμεις. Η γραμμή αυτή, ωστόσο, έχει κόστος επικοινωνιακό και πολιτικό: κάνει το κόμμα να μοιάζει αποστασιοποιημένο, χωρίς σαφή ρόλο στο πολιτικό παιχνίδι.

Την ίδια ώρα, οι αντίρροπες δυνάμεις στο εσωτερικό εντείνονται. Οι παραδοσιακοί σοσιαλιστές ζητούν πιο κοινωνικό και ριζοσπαστικό προσανατολισμό, ιδίως σε θέματα οικονομίας, υγείας και εργασίας, ενώ οι τεχνοκρατικές φωνές γύρω από τον πρόεδρο θέλουν να παραμείνουν πιστές σε μια ευρωπαϊκή, «πραγματιστική» προσέγγιση. Αυτή η αντίθεση δεν έχει φτάσει ακόμη σε ρήξη, αλλά δημιουργεί ένα υπόγειο ρεύμα αμφισβήτησης, το οποίο μπορεί να γίνει εκρηκτικό αν οι δημοσκοπήσεις δεν δείξουν σημάδια ανάκαμψης.

Ανάγκη για νέο αφήγημα

Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι ενός κόμματος που αναζητά το νόημα της επόμενης μέρας: θέλει να είναι ταυτόχρονα δύναμη σταθερότητας και ανανέωσης, υπευθυνότητας και κοινωνικής ευαισθησίας. Για να το πετύχει, χρειάζεται ένα πιο σαφές αφήγημα, που να απαντά όχι μόνο στο «τι είμαστε», αλλά και στο «τι προτείνουμε» για τη χώρα.

Σε αυτό το πλαίσιο, η αυτοκριτική που αποφεύγει ο πρόεδρος δεν θα έπρεπε να θεωρείται ένδειξη αδυναμίας, αλλά αναγκαίο βήμα πολιτικής ωρίμανσης. Αντί να φοβάται την εσωκομματική συζήτηση, ο Ανδρουλάκης θα μπορούσε να την αξιοποιήσει ως πηγή ανανέωσης και δυναμικής, αναδεικνύοντας το ΠΑΣΟΚ ως το μοναδικό κόμμα που ξέρει να συνθέτει, όχι να διχάζει.

Αν κάτι απέδειξε η χθεσινή συνεδρίαση, είναι ότι το ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να διαθέτει ζωντανό πολιτικό DNA. Η πρόκληση είναι να μετατραπεί αυτή η ενέργεια σε πρόταση εξουσίας, όχι σε εσωτερικό διάλογο χωρίς αντίκρισμα. Και αυτό θα εξαρτηθεί από το αν η ηγεσία του μπορέσει να συνδυάσει τη θεσμικότητα με τη φλόγα, τη νηφαλιότητα με το πάθος. Γιατί μόνο έτσι μπορεί να πείσει την κοινωνία ότι υπάρχει πραγματικά χώρος για μια νέα, προοδευτική αρχή.