“Ζούμε έναν βουβό πόλεμο !”

15 March, 2020 ΚΟΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

Η συγκλονιστική αφήγηση μιας Ιταλίδας δημοσιογράφου

Κάλκο, Ιταλία. Πριν έρθει ο ιός, ζούσα με τον συνηθισμένο μου, κουραστικό τρόπο, πηγαινοερχόμενη από το Μιλάνο στη Ρώμη για δουλειά –και το αντίστροφο. Έτσι, δεν έδινα σημασία στις ανησυχητικές ειδήσεις που έρχονταν από την Κίνα. Ακόμη και το ξεκίνημα της μετάδοσης του ιού, ήταν για μένα άλλη μία είδηση.

Έτσι, όταν πλησίασε ο ιός, ανακάλυψα έκπληκτη ότι έπρεπε να πάρω σκληρές αποφάσεις –και γρήγορα. Η πρώτη: Πού θα έπρεπε να τον περιμένω; Να μείνω στη Ρώμη, όπου ζω και δουλεύω, ή να επιστρέψω στο μικρό χωριό έξω από το Μιλάνο όπου βρίσκονται οι ηλικιωμένοι γονείς μου; Ουσιαστικά, έπρεπε να μείνω κοντά στους γονείς μου σε περίπτωση που χρειάζονταν βοήθεια. Το αποτέλεσμα είναι η οικογένειά μου να μοιραστεί στα δύο από τον ιό.

Τώρα βρίσκομαι έγκλειστη σε ένα μέρος όπου ο χρόνος έχει παγώσει. Όλα τα μαγαζιά είναι κλειστά, εκτός από τα μπακάλικα και τα φαρμακεία. Όλα τα εστιατόρια και τα μπαρ έχουν σφαλισμένα ρολά.

Κάθε ίχνος ζωής έχει εξαφανιστεί. Οι δρόμοι είναι εντελώς άδειοι, απαγορεύεται ακόμη και να κάνεις μια βόλτα, εκτός και αν έχεις πάνω σου ένα πιστοποιητικό που να εξηγείς στις αρχές για ποιο λόγο έχεις βγει από το σπίτι. Η απαγόρευση εισόδου και εξόδου που ξεκίνησε εδώ στη Λομβαρδία τώρα έχει επεκταθεί σε ολόκληρη τη χώρα.

Για πολλούς Ιταλούς, οι κανονικές προειδοποιήσεις για τον ιό δεν ήταν αρκετές για να αλλάξουν συμπεριφορά. Η άρνηση ίσως έρχεται πολύ εύκολα. Ήταν πιο βολικό να κατηγορήσεις κάποιον ξένο που διέσπειρε το ιό, ή να υποκριθείς ότι οι ειδήσεις ήταν υπερβολικές. Έπειτα ήρθε το ταρακούνημα: την προηγούμενη Κυριακή ο Πάπας Φραγκίσκος δεν έδωσε την ευλογία του από το συνηθισμένο παράθυρο στο Βατικανό, αλλά μέσω βίντεο, εν μέρει για να αποφύγει το πλήθος της πλατείας Αγίου Πέτρου, αλλά και για να στείλει ένα μήνυμα. Εκείνο ήταν το πρώτο έντονο σημάδι για να συνέλθουμε.

Τώρα, οι παλιές, ξύλινες πόρτες όλων των μικρών εκκλησιών σε όλα τα χωριά είναι κλειστές. Οι ηλικιωμένοι εδώ στη Λομβαρδία θυμούνται ότι ακόμα και στον πόλεμο οι εκκλησίες ήταν ένα καταφύγιο για όλους, ένα μέρος για κοινή ανακούφιση. Τώρα η ιδέα ότι ακόμα και οι κηδείες δεν μπορούν να τιμηθούν προκαλεί μεγαλύτερη αγανάκτηση. Αυτές τις μέρες στην Ιταλία πεθαίνεις στη σιωπή και σε θάβουν στη σιωπή.

Και η σιωπή είναι παντού. Επειδή αυτός είναι ένας βουβός πόλεμος: χωρίς βόμβες, χωρίς πυροβολισμούς, χωρίς κραυγές. Χωρίς αυτοκίνητα, χωρίς μηχανάκια, χωρίς παιδιά να παίζουν στους δρόμους.

Οι περισσότερες καθημερινές, φυσιολογικές δραστηριότητες είναι απλά απαγορευμένες. Σε μία χώρα που ήταν μέσα στη ζωντάνια, αυτή η αλλαγή έχει φοβερές συνέπειες. Σύντομα, εάν όλα πάνε καλά, θα υπάρχει χρόνος για κανονική ζωή. Αλλά όχι τώρα.

Όπως πολλοί από σας, κρατάω επαφή με τους συναδέλφους μου, τους φίλους μου και την οικογένειά μου τηλεφωνικά, με μηνύματα και μέσω WhatsApp. Ανταλλάσσουμε πληροφορίες όλη την ώρα. Κάθε νύχτα, μετά το βραδινό, οι γονείς μου, τα αδέρφια μου και τα ανίψια μου επικοινωνούμε μέσω Skype. Είναι μια τελετουργία, ένας τρόπος να κρατήσουμε την οικογένεια συνδεδεμένη.

Στα κοινωνικά δίκτυα, οι διαφορετικές πληροφορίες σχετικά με τον ιό πολλαπλασιάζονται. Έχω καναδυο φίλους γιατρούς που αποφάσισαν να είναι στην πρώτη γραμμή. Είναι αδύνατο να περιγράψεις το περνάνε. Η έλλειψη κρεβατιών εντατικής φροντίδας τους αναγκάζει να πάρουν αδιανόητες αποφάσεις: ποιον πρέπει να βοηθήσουν και ποιον να τον αφήσουν χωρίς προσπάθεια να τον σώσουν επειδή είναι πολύ ηλικιωμένος ή πολύ αδύναμος. Αυτό μπορεί να καταστρέψει τις αντιστάσεις που έχεις ως άνθρωπος.

Μου λένε ότι αν το νούμερα συνεχίσουν να αυξάνονται με τον ρυθμό που τρέχουν τώρα, σύντομα θα είναι συντετριμμένοι. Και αυτό συμβαίνει στη Λομβαρδία, όπου έχουν ένα σύστημα υγείας που θεωρείται από τα πιο αξιόπιστα και αποτελεσματικά στην Ευρώπη. Τα νούμερα θα μειωθούν εάν ο αποκλεισμός που ισχύει οδηγήσει στη ελάττωση της μετάδοσης. Αυτό όμως θα πάρει εβδομάδες.

Γνωρίζω, φυσικά, ότι αυτό που συμβαίνει εδώ θα μπορούσε να συμβεί και στη Ρώμη, ή μια εβδομάδα αργότερα, στη Γαλλία ή στη Γερμανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ίσως να απέχουν μία ή δύο εβδομάδες από αυτό. Φαίνεται ότι οι ίδιες ακριβώς αλλαγές στην αντίληψη, οι ίδιες αλλαγές στις πολιτικές αποφάσεις συμβαίνουν παντού, αργοπορημένες ή επιταχυμένες, ξεκάθαρα ανάλογα με την ικανότητα της χώρας να αντιμετωπίσει τα γεγονότα.

Βλέπω σημάδια ελπίδας: τα ιταλικά νοσοκομεία δουλεύουν στο φουλ, οι γιατροί και οι νοσοκόμες δουλεύουν μέρα-νύχτα, ρισκάροντας τις ζωές τους για να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους. Στο Μιλάνο είναι πιθανό να εντοπίσεις μιας νέας αίσθησης κοινότητα: Νεαροί άνθρωποι προσφέρονται να κάνουν ψώνια και να φέρουν φάρμακα σε ηλικιωμένους γείτονες που είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους σε πολυκατοικίες και αστικά συγκροτήματα κατοικιών. Θα πάρει καιρό να αξιολογήσουμε τι πήγε λάθος.

Έχουμε μάθει ότι δεν είναι απλά μία ακόμα γρίπη. Είναι ένας τρομερός νέος ιός που είναι πρόκληση για ένα ολόκληρο έθνος, την ίδια την Ευρώπη και ίσως ολόκληρο τον κόσμο. Και δεν υπάρχει θαυματουργή συνταγή, εκτός από να ακολουθείς κατά γράμμα όσα λένε οι επιστήμονες, την ανάγκη της αίσθησης της κοινότητας, και ενός συστήματος που νοιάζεται για την υγεία, ικανό να ανιχνεύει τις απόμενες κινήσεις του ιού.

Προς το παρόν, τα πάντα είναι εντελώς ακίνητα έξω από το παράθυρό μου. Οι ήχοι των ασθενοφόρων σπάνε τη σιωπή από στιγμή σε στιγμή.

Στη Ιταλία, εάν δεν είσαι στη μάχη με τον ιό, κρατάς την αναπνοή σου. Και περιμένεις.

Η Μόνικα Ματζιότι είναι βετεράνος δημοσιογράφος και CEO του RaiCom. Δημοσίευσε την μαρτυρία της στην Washington Post. Μετφρ. Μ.Η./ LIFO