Αρθρογραφία

Το περίφημο “ποδαρικό” και η ιστορική του προέλευση

01 January, 2019 ΑΡΘΡΑ

Το περίφημο “ποδαρικό” και η ιστορική του προέλευση

Με τον ερχομό κάθε καινούργιου χρόνου, η πρώτη εθιμική κίνηση που γίνεται στην Ελλάδα είναι το γνωστό σε όλους μας «ποδαρικό».

Πρόκειται, για την πρώτη είσοδο, το πρώτο βήμα ενός επισκέπτη, φίλου ή συγγενικού προσώπου στο σπίτι της οικογένειας. Και αυτό το πέρασμα από τον έξω χώρο της αυλής μέσα στο σπίτι, πρέπει να γίνεται ή τα ξημερώματα ή το πρωί της Πρωτοχρονιάς.
Αυτό το πρόσωπο, (άνδρας ή γυναίκα, ακόμη και παιδί), έρχεται για να φέρει το μήνυμα της αλλαγής του χρόνου, την καλή τύχη και την ευτυχία για όλη τη διάρκεια της χρονιάς.

Επειδή όμως η πρώτη αυτή επίσκεψη μπορεί να φέρει και αντίθετο αποτέλεσμα, γι’ αυτό πιστεύεται ότι αυτός που θα μπει πρώτος στο σπίτι για να κάνει ποδαρικό, πρέπει να είναι καλόκαρδος και καλότυχος. Αν μάλιστα τύχει να είναι και μικρό παιδί, αυτό θεωρείται πιο καλός οιωνός γιατί, κατά τη λαϊκή αντίληψη, ένα παιδί χαρακτηρίζεται με τα στοιχεία της αθωότητας, της ειλικρίνειας και της άδολης συμπεριφοράς.

Στην Ελλάδα οι περισσότερες οικογένειες φροντίζουν να δέχονται το ποδαρικό από συγγενικό και αγαπητό συνήθως πρόσωπο ή ακόμη από το μικρότερο παιδί τους, που θα βγει έξω από το σπίτι πριν τελειώσει ο παλιός ο χρόνος και θα ξαναμπεί με τον ερχομό του νέου.
Μάλιστα πιστεύεται ότι το «πρώτο βήμα» πρέπει να γίνει με το δεξί πόδι, για να φέρει ευτυχία, να έρθουν όλα «δεξιά», καθώς η δεξιά πλευρά (χέρι, πόδι), θεωρήθηκε από ένα μακρινό παρελθόν καλή, αίσια και δημιουργική.

Τι είναι όμως αυτή η εθιμική συνήθεια και από πού κατάγεται;

Πρόκειται ασφαλώς για μια δοξασία, σύμφωνα με την οποία ότι συμβαίνει στην έναρξη της νέας χρονικής περιόδου θα συνεχίσει να συμβαίνει και όλη την υπόλοιπη χρονιά. Δεν είναι άσχετη η παροιμία που μέχρι σήμερα ακούγεται πως «η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται»
Όπως αναφέρουν οι λαογράφοι, αυτή η δοξασία του ποδαρικού αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη στο βιβλίο της Γένεσης, «… και ηυλόγησέ με Κύριος επί τω ποδί μου»

Στο καλό ποδαρικό πίστευαν και οι Εβραίοι, αλλά ιδιαίτερα πιστοί στην δοξασία ήταν και οι Ρωμαίοι όπως αναφέρει σε κείμενά του ο Κοραής. Και αυτό το έθιμο συνεχίστηκε και στα βυζαντινά χρόνια και έφθασε ως την εποχή μας, όπου συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό. Σε πολλά χωριά της χώρας μας το ποδαρικό έχει ξεχωριστή σημασία.