Τοπικά νέα

«Θερίζει» ο καρκίνος στην Κρήτη

vianntika.gr 25 April, 2019 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΥΓΕΙΑΑΡΘΡΑ

Έντονο προβληματισμό και ανησυχία προκαλούν τα στοιχεία για τον καρκίνο στην Κρήτη.

Χαρακτηριστική περίπτωση για τις μορφές του καρκίνου είναι αυτή του μαστού που «χτυπάει» τον πληθυσμό στο νησί. Μάλιστα φορείς της Κρήτης σε συνεργασία με την Περιφέρεια ξεκινούν μια εκστρατεία για την ενημέρωση του κοινού, ταυτόχρονα με μια εμπεριστατωμένη μελέτη, από την οποία προκύπτουν πολύ σημαντικά στοιχεία.

Ταυτόχρονα δόθηκε στη δημοσιότητα και ένα βίντεο, ιδιαίτερα συγκινητικό, με στόχο την ευαισθητοποίηση του κόσμου. Η σημαντική μελέτη στη Κρήτη διενεργήθηκε το διάστημα Σεπτέμβριος 2017 έως Μάρτιος του 2019 και συμμετείχαν 2.371 γυναίκες της Κρήτης που επισκέφθηκαν την μονάδα του Κινητού Μαστογράφου της Περιφέρειας Κρήτης. Αυτό που διαπιστώθηκε μάλιστα είναι ότι πρέπει να γίνονται έγκαιρες διαγνώσεις στις εξεταζόμενες γυναίκες και ο επαναληπτικός έλεγχος να πραγματοποιείται συχνότερα.

Από τον Απρίλιο 2017 έως τον Απρίλιο 2019 έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 4000 μαστογραφίες σε ολόκληρη την Κρήτη.

Καρκίνος που… σκοτώνει

Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος που παρατηρείται τις γυναίκες, ενώ αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου από κακοήθη νόσο μετά από τον καρκίνο του πνεύμονα (American Cancer Society 2017) με 2.088.842 νέες περιπτώσεις και 626.679 εκτιμώμενους θανάτους, παγκοσμίως για το 2018 (GLOBOCAN, 2018).

Στην Ευρώπη, ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες είναι η πιο κοινή μορφή με 522.513 νέες περιπτώσεις το 2018 (74.4/100.000 γυναίκες), (GLOBOCAN, 2018 ) και 137.707 θανάτους (35.8/100.000) για το ίδιο έτος. Στην Ευρώπη, ο καρκίνος του μαστού στις γυναίκες είναι η πιο κοινή μορφή με 522.513 νέες περιπτώσεις το 2018 (74.4/100.000 γυναίκες), (GLOBOCAN, 2018 ) και 137.707 θανάτους (35.8/100.000) για το ίδιο έτος. Τα στοιχεία για την Ελλάδα δείχνουν ότι εκτιμώμενος αριθμός νέων περιπτώσεων ήταν 7.734 (69.3/100.000) και 2.207 θάνατοι για το 2018 (GLOBOCAN, 2018).

3.522 νέες περιπτώσεις

Στοιχεία του Κέντρου Καταγραφής Καρκίνου (Κ.Κ.Κ) στην Κρήτη για την περίοδο 1992-2013 αναδεικνύουν ότι ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο συνήθης κακοήθης νεοπλασία στον γυναικείο πληθυσμό της Κρήτης με 56.8 νέες περιπτώσεις /100.000 γυναίκες/ ανά έτος. Συνολικά καταγράφηκαν 3522 νέες περιπτώσεις και 1240 θάνατοι.

Επιπλέον, παρατηρείται σημαντική αύξηση στον δείκτη επίπτωσης της νόσου, προσαρμοσμένο ως προς την ηλικία, από το 1992 (AAIR 1992=48.5 νέες περιπτώσεις /100.000 γυναίκες/ ανά έτος) έως το 2013 (AAIR 2013=66.7 νέες περιπτώσεις /100.000 γυναίκες/ ανά έτος).

H επίπτωση αυξάνει σημαντικά από την ηλικία των 45 ετών, ιδιαίτερα στις ηλικίες 65-69 και 80-84 ετών. Η 5/ετής επιβίωση των γυναικών με διάγνωση καρκίνου του μαστού ήταν 87.9% και δέκα χρόνια μετά την διάγνωση 78.1% με το υψηλότερο ποσοστό για την ηλικιακή ομάδα 60-69 (76.2%).

Τέλος, από το Κ.Κ.Κ εφαρμόστηκε ένα μοντέλο πρόβλεψης για να εκτιμήσει τον ρυθμό επίπτωσης προσαρμοσμένο ως προς την ηλικία ανά δήμο για την επόμενη δεκαετία (2014-2023) από όπου και προέκυψε ότι οι τάσεις θα συνεχίσουν να αυξάνονται για την επόμενη δεκαετία (αναμενόμενο AAIR=76,2 νέες περιπτώσεις/100,000/ανά έτος.

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει με βάση τα παραπάνω είναι ότι παρόλο που η Ελλάδα και η Κρήτη παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα καρκίνου του μαστού σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, οι αυξητικές τάσεις είναι υψηλότερες τα τελευταία χρόνια.

Από την μελέτη των Trigoni et al., (2008), που διενεργήθηκε στην Κρήτη, προέκυψε ότι η χρήση ή μη της μαστογραφίας από τις γυναίκες στο νησί είναι ένα πολυσύνθετο πρόβλημα το οποίο επηρεάζεται από διάφορους κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες όπως το μορφωτικό επίπεδο, η κοινωνική και οικονομική κατάσταση της γυναίκας.

Η εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου μπορεί να βοηθήσει στην μείωση εξάπλωσης της νόσου. Από την μια συμβάλει στην αύξηση του ποσοστού εντοπισμού σε πρώιμο στάδιο και από την άλλη στην ελάττωση του αριθμού των συμπληρωματικών θεραπειών, (Rodriguez et al., 2003).

Είναι βασικό να γνωρίζουμε ότι η αποτελεσματικότητα στο σχεδιασμό και την εφαρμογή προληπτικών παρεμβάσεων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των γυναικών στις οποίες απευθύνεται η παρέμβαση αλλά και οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που επιδρούν. Επομένως, η κατανόηση των χαρακτηριστικών του πληθυσμού στον οποίο απευθύνεται μια δράση και η ενίσχυση των παραγόντων που μπορούν να συντελέσουν στην αλλαγή στάσεων και την προώθηση συμπεριφορών υγείας, αποτελούν στοιχεία πρωταρχικής σημασίας για την επιτυχία της (DiMatteo & Martin, 2011).

Κινητός μαστογράφος

Με βάση την καμπάνια ενημέρωσης και έγκαιρης πρόληψης, διενεργήθηκε στην οποία συμμετείχαν 2371 γυναίκες της Κρήτης που επισκέφθηκαν την μονάδα του Κινητού Μαστογράφου της Περιφέρειας Κρήτης, τα 2 τελευταία χρόνια (Απρίλιος 2017-2019).

Η μέση ηλικία τους ήταν 54,02 έτη, στην πλειοψηφία τους παντρεμένες (70,3%), απόφοιτες δημοτικού (36,6%), με οικογενειακό εισόδημα < 1000 ευρώ (63,1%).

Μεταξύ των συμμετεχουσών, το 21% δεν είχε πραγματοποιήσει μαστογραφία στο παρελθόν. Το 97,6% των γυναικών που δεν είχαν υποβληθεί σε μαστογραφία στο παρελθόν γνωρίζουν για την πρόληψη και την μαστογραφία. Οι περισσότερες γνωρίζουν για την μαστογραφία (43.8%) από τον ιατρό, τους φίλους/οικογένεια (23.%) ενώ το 8.1% από τα Μέσα μαζικής ενημέρωσης/διαδίκτυο. Για την πρόληψη, σημαντικός είναι ο ρόλος των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης/Διαδίκτυο αφού οι περισσότερες ενημερώνονται από εκεί (32.3%) αλλά και από τον ιατρό τους (26.5%). Μεταξύ των γυναικών που δεν έχουν κάνει ποτέ στη ζωή τους μαστογραφία, η βασική αιτία είναι η αμέλεια (28,9) ενώ το 15,4% δηλώνει ότι δεν ότι δεν το έπραξε λόγω του ότι είναι επίπονη διαδικασία ενώ άλλοι λόγοι είναι η δύσκολη πρόσβαση στην κατάλληλη υπηρεσία υγείας, ο φόβος του αποτελέσματος, η έλλειψη συμπτωμάτων και η έλλειψη ασφάλισης.

Τα ευρήματα επίσης φανερώνουν ότι το 48,1% των γυναικών έχουν να υποβληθούν σε μαστογραφία πάνω από 3 έτη ενώ βασική αιτία είναι οι οικονομικοί λόγοι (66.2%). Η μέση ηλικία πραγματοποίησης της πρώτης μαστογραφίας είναι τα 44 έτη περίπου και η συχνότητα πραγματοποίησης της μαστογραφίας είναι τα 2,6 έτη, φανερώνοντας την ανάγκη για περαιτέρω ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των γυναικών. Επιπλέον, το 66,4% δηλώνει ότι το έχει κάνει στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου με τις περισσότερες ενώ στο 36,7% το υπέδειξε ο γυναικολόγος τους. Τέλος, το 79,7% είναι υποχρεωμένο να μετακινηθεί από τον τόπο διαμονής για την πραγματοποίηση της εξέτασης.

Υπαρχει ελπίδα...

Την ίδια ώρα οι επιστήμονες ερευνητές του καρκίνου τονίζουν πως δεν μπορούν να υποσχεθούν θαύματα, τα επόμενα χρόνια όμως θα βρίσκονται σε θέση να ελέγχουν σχεδόν πλήρως την ασθένεια και να εξασφαλίζουν μεγάλο προσδόκιμο ζωής για τους ασθενείς.

Η Γκιγντέμ Σελί, Τουρκάλα ερευνήτρια που εργάζεται για το πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, είναι αισιόδοξη και η αισιοδοξία της αυτή πηγάζει από συγκεκριμένα επιστημονικά ευρήματα.

"Οι νέες τεχνολογίες μάς έχει βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο πολλαπλασιάζονται τα καρκινικά κύτταρα και το πως αυτά εξαπλώνονται στα άλλα μέρη του σώματος. Επίσης κατανοούμε πλέον το πως τα φάρμακα επιδρούν στα καρκινικά κύτταρα" τόνισε χαρακτηριστικά η Σελί.

Η έρευνά της, που αφορά κυρίως τους καρκίνους του μαστού και του προστάτη, βρίσκεται στο στάδιο εκείνο που μελετάται ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο επιδρούν τα αντικαρκινικά φάρμακα σε κάθε ασθενή.

Η Σελί επισημαίνει ότι "μόλις γίνει κατανοητά γιατί τα αποτελέσματα ποικίλλουν μεταξύ των ασθενών, θα είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε την ασθένεια για πολλά χρόνια υπό έλεγχο δίνοντας παράλληλα την πιο κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή".

Ακριβώς τότε, ο καρκίνος θα αρχίσει να μοιάζει με τις καρδιακές παθήσεις. Θα είναι, μ' άλλα λόγια, πλήρως ελεγχόμενος.