Αρθρογραφία

Τα σημάδια που “ξεσκεπάζουν” το νοθευμένο λάδι

neakriti.gr 08 February, 2019 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Τα σημάδια που “ξεσκεπάζουν” το νοθευμένο λάδι

Οι ενδείξεις που μπορούν να βάλουν σε υποψίες τον καταναλωτή

Πώς μπορούμε ως καταναλωτές να αναγνωρίσουμε ένα ελαιόλαδο ότι δεν είναι ακριβώς ελαιόλαδο αλλά είναι... απλά λάδι, μπορεί και... πυρηνέλαιο; Ή ότι πρόκειται για νοθευμένο ελαιόλαδο που πλέον έχει χάσει την ιδιότητα του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου; Η Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της χρήσιμες οδηγίες για τους καταναλωτές και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

«Ο συνήθης τρόπος νόθευσης του ελαιολάδου, για κερδοσκοπικούς σκοπούς, είναι η ανάμειξή του ή η σχεδόν πλήρης αντικατάσταση του ελαιολάδου με σπορέλαιο χαμηλότερης θρεπτικής αξίας και τιμής, στο οποίο προστίθενται και χρωστικές», αναφέρει συγκεκριμένα. «Η νοθεία αυτή μπορεί να αποδειχτεί με βεβαιότητα μόνο με εργαστηριακές αναλύσεις. Επειδή η οσμή και η γεύση του ελαιολάδου είναι χαρακτηριστικές και αναγνωρίσιμες από τους περισσότερους Έλληνες, μπορούν να βάλουν σε υποψίες τον καταναλωτή, ενώ το χρώμα του δεν είναι ασφαλής τρόπος για τη διαπίστωση της νοθείας»!

Μάλιστα, αμέσως παρακάτω, η Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ τονίζει πως τα ελαιόλαδο/πυρηνέλαια, που προορίζονται για το λιανικό εμπόριο, μπορεί να είναι συσκευασμένα σε συσκευασίες μέγιστης χωρητικότητας πέντε λίτρων, οι οποίες είναι εφοδιασμένες με σύστημα που καταστρέφεται μετά το πρώτο άνοιγμα.
«Το τυποποιημένο ελληνικό ελαιόλαδο έχει αποδειχτεί ως το πλέον ανθεκτικό εξαγωγικό προϊόν του κλάδου των τροφίμων, το οποίο μεγαλουργεί στις αγορές του εξωτερικού, στηριζόμενο στη μετρήσιμα πλεονεκτική ποιοτική του υπεροχή.

Στην παραγωγή ελαιόλαδου η Ελλάδα έχει εδραιωθεί διεθνώς στην τρίτη θέση, μετά την Ισπανία και την Ιταλία, καταδεικνύοντας τη δυνατότητα κατάκτησης μεγαλύτερου μέρους της παγκόσμιας αγοράς, με την προϋπόθεση προβολής του προϊόντος μέσω του κατάλληλου “branding” και “marketing”», αναφέρει η οργάνωση.
Και συνεχίζει με τις ακόλουθες βασικές πληροφορίες για το ελαιόλαδο, με σκοπό την προστασία των καταναλωτών από δόλιες μεθόδους παραπλάνησης και νοθείας.

Οι κατηγορίες

«Οι κατηγορίες ελαιολάδων που μπορούν να διατίθενται στο λιανικό εμπόριο είναι:
α) Τα παρθένα ελαιόλαδα, τα οποία λαμβάνονται από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές ή άλλες φυσικές μεθόδους. Τα παρθένα ελαιόλαδα ταξινομούνται σε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και παρθένο ελαιόλαδο. Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι αυτό που έχει την καλύτερη ποιότητα, καθώς περιέχει έως και 0,8% ελαϊκό οξύ.
β) Ελαιόλαδο, αποτελούμενο από εξευγενισμένα και παρθένα ελαιόλαδα, το οποίο λαμβάνεται με ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιόλαδου και παρθένων ελαιολάδων.
γ) Πυρηνέλαιο, το οποίο λαμβάνεται με ανάμειξη εξευγενισμένου πυρηνελαίου και παρθένων ελαιολάδων».

Ετικέτες

Κάθε συσκευασία ελαιολάδου πρέπει να φέρει υποχρεωτικά «τις ακόλουθες ενδείξεις στην ετικέτα του:
1. Την ονομασία πώλησης της κατηγορίας ελαιολάδου μαζί με την “πληροφορία για την αντίστοιχη κατηγορία”:
α) εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο/“ελαιόλαδο ανωτέρας κατηγορίας που παράγεται απευθείας από ελιές και μόνο με μηχανικές μεθόδους”,
β) παρθένο ελαιόλαδο/“ελαιόλαδο που παράγεται απευθείας από ελιές και μόνο με μηχανικές μεθόδους”,
γ) ελαιόλαδο, αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα/“έλαιο που περιέχει αποκλειστικά ελαιόλαδα που έχουν υποστεί επεξεργασία εξευγενισμού και έλαια που έχουν παραχθεί απευθείας από ελιές”,
δ) πυρηνέλαιο/“έλαιο που περιέχει αποκλειστικά έλαια που προέρχονται από επεξεργασία του προϊόντος που ελήφθη μετά την εξαγωγή του ελαιολάδου και έλαια που ελήφθησαν απευθείας από τις ελιές” ή “έλαιο που περιέχει αποκλειστικά έλαια που προέρχονται από επεξεργασία πυρήνων ελιάς και ελαίων που παράγονται απευθείας από ελιές”.
2. Τον προσδιορισμό της καταγωγής. Η ένδειξη αυτή αναγράφεται μόνο για το “εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο” και το “παρθένο ελαιόλαδο”. Για τις κατηγορίες “ελαιόλαδο, αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα” και “πυρηνέλαιο” ο προσδιορισμός της καταγωγής δεν αναγράφεται στην ετικέτα.
3. Την καθαρή ποσότητα του περιεχομένου ελαιολάδου ή πυρηνελαίου εκφραζόμενη σε μονάδες όγκου (π.χ. 1 λίτρο, 5 λίτρα).
4. Την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας του προϊόντος.
5. Τις συνθήκες διατήρησης του προϊόντος.
6. Τη διατροφική δήλωση.
7. Το όνομα ή την εμπορική επωνυμία και τη διεύθυνση του παρασκευαστή ή του συσκευαστή ή ενός πωλητή εγκατεστημένου στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
8. Τον αλφαριθμητικό κωδικό εγκεκριμένης μονάδας τυποποίησης και συσκευασίας ελαιολάδου, o οποίος είναι χαρακτηριστικός για τη μονάδα και είναι της μορφής: EL- 40.
Πρέπει να αποφεύγεται η αγορά ελαιολάδου από πλανόδιους και ανώνυμους πωλητές.
Το ελαιόλαδο λόγω των ιδιαίτερων οργανοληπτικών και διατροφικών ιδιοτήτων του, σε συνδυασμό με το κόστος παραγωγής του, έχει υψηλότερη τιμή σε σχέση με τις περισσότερες άλλες φυτικές λιπαρές ουσίες».

Θα πωλούσαν ηλιέλαιο με χρώμα για ελαιόλαδο

Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” έχει πολλές φορές αναδείξει τέτοιες υποθέσεις απάτης στο ελαιόλαδο. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν προ ετών, όταν αστυνομικοί του Τμήματος Ασφάλειας Κιλκίς και της Ομάδας Ασφάλειας του Τμήματος Συνοριακής Φύλαξης Παιανίας εντόπισαν εργαστήριο παρασκευής και συσκευασίας νοθευμένου λαδιού που προσομοίαζε με ελαιόλαδο, σε περιοχή της Θεσσαλονίκης. Πάνω από τρεις τόνους νοθευμένο λάδι ετοιμάζονταν να ρίξουν στην αγορά δύο άνδρες από το Κιλκίς, οι οποίοι έβαζαν στο μείγμα μεγάλες ποσότητες ηλιέλαιου μαζί με χρωστικές ουσίες, επικίνδυνες για την υγεία.
Οι ίδιοι είχαν εγκαταστήσει σε αποθήκη πλήρη εξοπλισμό αποθήκευσης, επεξεργασίας και νόθευσης λαδιού, το οποίο στη συνέχεια συσκεύαζαν σε δοχεία με την ένδειξη “εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο”. Επίσης εντοπίστηκε ακόμη μια αποθήκη σε κοντινή περιοχή που χρησιμοποιούσαν ως χώρο αποθήκευσης και μεταφοράς των δοχείων με νοθευμένο λάδι.

Τόσο τρανταχτές και μεγάλης κλίμακας περιπτώσεις για την Κρήτη δεν έχουν αναφερθεί και ούτε έχουν αποκαλυφθεί. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί κρούσματα μικρότερης σημασίας και στην Κρήτη, σε ό,τι αφορά νοθευμένα λάδια σε δοχεία, που πουλήθηκαν σε εμπόρους από υποτιθέμενους παραγωγούς και, όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια (κατά δήλωση των παθόντων εμπόρων που τα προμηθεύτηκαν), εμπεριείχαν ένα μικρό μέρος ελαιολάδου που προηγουμένως είχε προσμειχθεί με ηλιέλαιο ή πυρηνέλαιο...

Βέβαια θα πρέπει να αναφέρουμε ότι σήμερα, που οι τιμές του κρητικού ελαιολάδου είναι πολύ χαμηλές, προφανώς και δε “συμφέρει” τους επιτήδειους να μπουν σε τέτοιες περιπέτειες, αφού... δε θα αξίζει τελικά τον κόπο... Όμως, τέτοιες κομπίνες συνηθίζονται όταν οι τιμές παραγωγού του ελαιολάδου βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα.