Αγροτικά

Τα βακτήρια-εισβολείς που απειλούν τις καλλιέργειες

15 October, 2019 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Τα βακτήρια-εισβολείς που απειλούν τις καλλιέργειες

Βακτήριο Xylella, Ιαπωνικό σκαθάρι και 18 ακόμη... εισβολείς «απειλούν» τις καλλιέργειες μας

Ούτε ένας, ούτε δύο, ούτε τρεις, αλλά 20 ελεγχόμενοι επιβλαβείς οργανισμοί καραντίνας απειλούν καλλιέργειες και δασικά φυτά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως αναφέρει η Κομισιόν, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς τα κράτη-μέλη και τα καλεί να προχωρήσουν άμεσα σε εκστρατείες ενημέρωσης της κοινής γνώμης.

Όπως επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, πρόκειται για οργανισμούς που χαρακτηρίζονται επιβλαβείς υψηλής προτεραιότητας, όπως το βακτήριο Xylella fastidiosa, το ιαπωνικό σκαθάρι, το ασιατικό κερασφόρο σκαθάρι, το βακτήριο που προκαλεί πρασίνισμα των εσπεριδοειδών και ο μύκητας της μελανής κηλίδωσης των εσπεριδοειδών, καθώς αυτοί έχουν τις σοβαρότερες οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις στο έδαφος της Ε.Ε.!

Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ξεκινήσουν εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού, να αναλάβουν ετήσιες έρευνες αποτύπωσης, να καταρτίσουν σχέδια έκτακτης ανάγκης, να πραγματοποιήσουν ασκήσεις προσομοίωσης και να εκπονήσουν σχέδια δράσης για την εκρίζωση των οργανισμών αυτών.

Η επιλογή των επιβλαβών οργανισμών βασίζεται στην αξιολόγηση που διενεργήθηκε από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής και την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, και κατά την οποία ελήφθησαν υπόψη η πιθανότητα εξάπλωσης, η πιθανότητα εγκατάστασης και οι συνέπειες των επιβλαβών οργανισμών για την Ένωση. Ελήφθησαν, επίσης, υπόψη οι απόψεις μιας ειδικής ομάδας εμπειρογνωμόνων και τα σχόλια του κοινού μέσω της διαδικτυακής πύλης για τη βελτίωση της νομοθεσίας.

Η νέα μεθοδολογία έδειξε, για παράδειγμα, ότι το βακτήριο Xylella fastidiosa, ο επιβλαβής οργανισμός που έχει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στις γεωργικές καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένων των φρούτων, θα προκαλούσε ετήσιες απώλειες παραγωγής ύψους 5,5 δισ. ευρώ, καθώς θα επηρέαζε το 70 % της αξίας παραγωγής από τα γηραιότερα ελαιόδεντρα (άνω των 30 ετών) και το 35% της αξίας παραγωγής από τα νεότερα, αν εξαπλωνόταν σε ολόκληρη την Ε.Ε. Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις στην παραγωγή, οι επιβλαβείς οργανισμοί έχουν σημαντικές έμμεσες επιπτώσεις σε μια ολόκληρη σειρά συναφών οικονομικών τομέων. Για παράδειγμα, εάν το ασιατικό κερασφόρο σκαθάρι (Anoplophora glabripennis) εξαπλωνόταν σε ολόκληρη την Ε.Ε., θα μπορούσε να προκαλέσει άμεσα την καταστροφή του 5% των αναπτυσσόμενων δέντρων πολλών δασικών ειδών της Ε.Ε., όπως είναι η σκλήθρα, η μελιά, η οξιά, η σημύδα, η φτελιά, το σφενδάμι και ο πλάτανος. Η αξία των δέντρων αυτών αποτιμάται σε 24 δισ. ευρώ και οι οικονομικές επιπτώσεις στον τομέα της δασοκομίας θα μπορούσαν να φτάσουν τα 50 δισ. ευρώ.

«Ας προσέξουμε και τις ελληνοποιήσεις» - “Δούρειος Ίππος” για επικίνδυνους οργανισμούς

Στην Ελλάδα όμως, εκτός των άλλων, υπάρχει και η μέγιστη αναγκαιότητα πάταξης του φαινομένου των ελληνοποιήσεων, οι οποίες και μπορεί να αποτελέσουν τον “Δούρειο Ίππο” για την εισβολή τέτοιων επικίνδυνων οργανισμών.

«Αν για παράδειγμα μπει το βακτήριο Xylella fastidiosa στην Κρήτη, είναι απολύτως σίγουρο ότι θα πρέπει στη συνέχεια να... εγκαταλείψουμε το νησί μας», τονίζει χαρακτηριστικά στη “Νέα Κρήτη” ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέκος Στεφανάκης.

«Το θέμα είναι ότι η ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων, ζώων, φυτών και τροφίμων και γενικά αγαθών έχει τα καλά της, εξασφαλίζει τον ανταγωνισμό, έχει πάρα πολλά θετικά στοιχεία, αλλά ασφαλώς όταν γίνεται μέσα από κανόνες. Σήμερα λοιπόν, επειδή υπάρχει αυτή η ευκολία διακίνησης των αγαθών και του γενετικού υλικού, έχουμε και την τρομερή διασπορά των μικροοργανισμών. Άρα θα πρέπει να μπουν κανόνες για τους μικροοργανισμούς που είναι σε καραντίνα. Δηλαδή, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ούτε καν το ενδεχόμενο να κουβαλήσουμε την Xylella στην Κρήτη. Πρέπει να σηκωθούμε να φύγουμε. Απ' ό,τι λένε οι συνάδελφοι γεωπόνοι - και το ξέρω γιατί τα μελετούμε στο Επιμελητήριο - προσβάλλει και τις ελιές και τ’ αμπέλια. Ένα εφιαλτικό μικρόβιο. Άρα πρέπει να είμαστε σχολαστικοί και επιτέλους θα πρέπει να γίνουμε νόμιμοι και να τηρούμε τις διαδικασίες»...

Σε ό,τι αφορά τις ελληνοποιήσεις, ο Αλέκος Στεφανάκης είναι ιδιαίτερα καυστικός: «Μέσα από αυτές τις διαδικασίες υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνεται παραβίαση των κανόνων που έχουν επιβληθεί. Δεν υπάρχει η ικανότητα να δημιουργηθεί καμία υπηρεσία που να μπορέσει να επιτηρήσει και να εφαρμόσει τους κανόνες αν η κοινωνία δεν τους έχει επιβάλλει και δεν τους έχει αποδεχτεί»...

Σε ό,τι αφορά την εκστρατεία ενημέρωσης που ζητάει η Κομισιόν σε όλες τις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Αλέκος Στεφανάκης λέει ότι «είναι αυτό που είπα παραπάνω: Ότι πρέπει να ενημερωθεί η κοινωνία, ούτως ώστε να είμαστε ενήμεροι και να μην πηγαίνουμε να αυτοκτονήσουμε. Το κράτος έτσι κι αλλιώς πρέπει να ενισχύσει τις υπηρεσίες του. Να τηρούνται τα μέτρα στα τελωνεία και σε όλες τις διαδικασίες, και παράλληλα οι ίδιες οι υπηρεσίες να ενεργοποιηθούν και να ενημερώσουν όλους τους εμπλεκόμενους και ασφαλώς την κοινωνία».