Συντάξεις: Αλλάζουν όλα στα όρια ηλικίας το 2022
Σε 5 ημέρες, στις 31/12/2021, εκπνέει η μεταβατική περίοδος των ευνοϊκών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και πολλοί ασφαλισμένοι σπεύδουν να υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης, ανησυχώντας για το ενδεχόμενο να καταργηθεί η πρόωρη συνταξιοδότηση πριν από τα 62 και τα 67 έτη, αν και το υπουργείο Εργασίας έχει διαψεύσει κατ' επανάληψη ότι πρόκειται να καταργηθεί αυτό το δικαίωμα.
Από την 1/1/2022 υπάρχουν μόνο δύο επιλογές:
Για πλήρη σύνταξη τα όρια ηλικίας καθορίζονται στο 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) ή στο 67ο έτος (με 15ετία ή 4.500 ημερομίσθια ασφάλισης).
Για μειωμένη σύνταξη το όριο είναι 62 έτη με 4.500 ημέρες ασφάλισης.
Τρεις κατηγορίες ασφαλισμένων
Με βάση αυτά τα δεδομένα διαμορφώνονται τρεις κατηγορίες ασφαλισμένων:
Αυτοί που έχουν κατοχυρώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης έως τις 18/8/2015. Οι εν λόγω ασφαλισμένοι μπορούν να υποβάλουν οποτεδήποτε το αίτημα συνταξιοδότησής τους και μετά την 01/01/2022 χωρίς να απειλούνται από ενδεχόμενη αύξηση των ορίων ηλικίας
Οσοι ασφαλισμένοι κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έως τις 31/12/2021. Οι εν λόγω ασφαλισμένοι μπορούν να ασκήσουν οποτεδήποτε το δικαίωμά τους, και μετά την 1/1/2022, όταν συμπληρώσουν το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, και δεν συντρέχει κανένας λόγος να σπεύδουν να συνταξιοδοτηθούν έως το τέλος του έτους.
Οι ασφαλισμένοι που δεν πρόλαβαν να κατοχυρώσουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης έως τις ανωτέρω ημερομηνίες, με αποτέλεσμα να υπαχθούν στα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
Ποιοι μπορούν να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη
Με τη βοήθεια του δικηγόρου-εργατολόγου Γιώργου Κουτσούκου θα προσεγγίσουμε αναλυτικά κάθε κατηγορία, διευκρινίζοντας ποιοι ασφαλισμένοι μπορούν να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη και ποιοι θα υπαχθούν στα γενικά όρια των 62 και των 67, από το 2022.
1. Η πρώτη κατηγορία ασφαλισμένων που δεν πρέπει καθόλου να ανησυχεί ως προς την άσκηση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος είναι όσοι είχαν θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 18-8-2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015. Το δικαίωμα θεωρείται θεμελιωμένο όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας.
Οι ασφαλισμένοι αυτοί μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό και χωρίς τον φόβο ότι μια μελλοντική αλλαγή νομοθεσίας μπορεί να ανατρέψει τα «ώριμα δικαιώματά» τους, τα οποία δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
2. Η δεύτερη κατηγορία ασφαλισμένων είναι εκείνοι που κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 31-12-2021. Οι εν λόγω ασφαλισμένοι, βάσει της υπουργικής απόφασης του 2015, μπορούν επίσης να ασκήσουν το δικαίωμά τους και μετά την 1η-1-2022 και δεν χάνουν το δικαίωμα ακόμα και αν συμπληρώνουν το νέο όριο ηλικίας μετά την 1-1-2022. Για να θεωρηθεί κατοχυρωμένο το δικαίωμα θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια ή ένσημα και το παλαιό, ισχύον πριν τον ν. 4336/2015, όριο ηλικίας έως 31-12-2021 και όχι το νέο προβλεπόμενο όριο ηλικίας.
Σημειωτέον ότι στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν αρκετοί ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ, οι οποίοι μάλιστα υπάγονται και σε ειδικές κατηγορίες, με ευνοϊκές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, όπως π.χ. οι μητέρες με ανήλικα τέκνα (ΙΚΑ) ή οι τρίτεκνοι (Δημόσιο), ενώ αξιοσημείωτη είναι και η πολυπληθής κατηγορία των ασφαλισμένων με 35ετία, οι οποίοι, πλην του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης, έχουν ήδη συμπληρώσει τα αρχικά ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης (58, 59) και απομένει να συμπληρώσουν και τα μεταβατικά, όπως αυτά καθορίζονται, βάσει των πινάκων του Ν. 4336/2015.
Έτσι, για παράδειγμα, μητέρα ανηλίκου με 5.500 ένσημα (το 2012) στον ιδιωτικό τομέα η οποία ήταν 52 ετών το 2017, έχει το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθεί στα 58 και 5 μήνες. Το όριο ηλικίας της συμπληρώνεται το 2023, δηλαδή μετά την 1η Ιανουαρίου 2022. Επομένως διατηρεί το δικαίωμά της να βγει στη σύνταξη πριν από τα 62.
3. Η τρίτη κατηγορία που δεν γλιτώνει την υπαγωγή στα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (62, 67) είναι όσοι δεν υπάγονται σε μεταβατικές διατάξεις, όσοι δηλαδή είτε δεν είχαν συμπληρώσει έως το 2012 τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης είτε, αν και έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη έως το 2021, δεν προλαβαίνουν να συμπληρώσουν έως τότε το παλιό ηλικιακό όριο.
Για παράδειγμα, άνδρας στο ΙΚΑ που δεν συμπληρώνει τις 10.500 ημέρες έως το 2012, γυναίκα μητέρα ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε 5.500 ημέρες έως το 2012 και άνδρας δημόσιος υπάλληλος που έχει 35 έτη ασφάλισης, αλλά δεν συμπληρώνει τα 58 έτη έως το 2021 ή άνδρας/γυναίκα στο Δημόσιο που δεν συμπληρώνει τα 56 ή 58 για μειωμένη σύνταξη μέχρι 31/12/2021. Αυτή η κατηγορία ασφαλισμένων θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 έτη, αν τότε έχει συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης, άλλως, αν έχει λιγότερο χρόνο ασφάλισης, θα συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στα 67 έτη και μειωμένη στα 62 έτη, ανάλογα με τις προβλεπόμενες διατάξεις.
Ειδική μνεία κάνει ο κ. Κουτσούκος για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου που επιθυμούν την έξοδο με πρόωρη/μειωμένη σύνταξη, υποστηρίζοντας ότι για να μη μείνουν «μετέωροι» θα πρέπει και το ΓΛΚ να εκδώσει σχετική διευκρινιστική εγκύκλιο ώστε να επεκταθεί η διατήρηση/κατοχύρωση του μεταβατικού ορίου ηλικίας (όπως ισχύει στις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων) και μετά την 01/01/2022.
