Γνώμες

Ποιος άλλος μπορούσε να σταθεί όρθιος σαν τον Μητσοτάκη;

Κώστας Μπογδανίδης 31 May, 2017 ΓΝΩΜΕΣ

Ποιος άλλος μπορούσε να σταθεί όρθιος σαν τον Μητσοτάκη;

Μπορεί τον Μητσοτάκη να μην τον θαύμαζες πολιτικά. Μπορεί να μην συμφωνούσες με την πολιτική του διαδρομή και τις απόψεις του. Αλλά είναι αλήθεια ότι αυτά που σκεφτόταν τα έλεγε. Πάνω από τον μέσο πολιτικό όρο.

Του Κώστα Α. Μπογδανίδη

Ήταν πριν 7 χρόνια . Κάπου στο τέλος του 2010. Μια δύσκολη δημοσιογραφικά μέρα. Έντονη κινητικότητα και επικαιρότητα στο φουλ. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης βρισκόταν στην Κρήτη για μια ιδιότυπη περιοδεία- να στηρίξει ήθελε τη Ντόρα που είχε φτιάξει το δικό της κόμμα. Από το πρωί στο τρέξιμο, ο επίτιμος παρά τα 92 του χρόνια , τότε, είχε συναντήσεις με παράγοντες και φίλους του, είδε τον αρχιεπίσκοπο, το μεσημέρι άλλες συναντήσεις…Και το απόγευμα πήγε σε βάφτιση στον Κρουσώνα και από εκεί το βράδυ στην Ανώπολη για το γλέντι. Και στο ενδιάμεσο συναντήσεις, επαφές.

«Στα 92 του χρόνια και κάνει τόσα…Κι εγώ έχω ήδη κουραστεί» έγραψα την ίδια μέρα σε ένα εκτενές σχόλιο στο δίκτυο. Τι κράση είχε αυτός ο άνθρωπος…

Λίγο πριν τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας χτύπησε το τηλέφωνο. Απάντησα για να ακούσω στην άλλη άκρη της γραμμής: Σας ζητά ο πρόεδρος!

-Ποιος πρόεδρος; Απόρησα με τη σειρά μου. Πριν προλάβω να συμπληρώσω τη φράση μου άκουσα τον Κων.Μητσοτάκη να ομιλεί. Σιωπή από μέρους μου. Το πρώτο που σκέφτηκα είναι μην είναι πλάκα κι εκτεθώ. Από αυτές που κάνει ο Μητσικώστας. Δεν ήταν πλάκα. Ήταν ο ίδιος ο Μητσοτάκης που πήρε για να ευχαριστήσει προσωπικά. Μέχρι να καταλάβω τι είχε συμβεί η συνομιλία μας ολοκληρώθηκε…

Με τη συνομιλία αυτή ,που μάλλον ήταν και η τελευταία μας, αντιλήφθηκα για μια ακόμη φορά πως ο εκλιπών πρώην πρωθυπουργός δεν ήταν τυχαίο πρόσωπο. Μια ισχυρή προσωπικότητα που παρά τις αντιξοότητες, τα ιστορικά λάθη που ο ίδιος έκανε , κατάφερε να είναι μια κατηγορία μόνος του. Μεταξύ των μεγάλων της πολιτικής που γέννησε αυτή η χώρα όσο και αν αδικήθηκε όσο και αν αδίκησε ο ίδιος τον εαυτό του.

Αυτό θυμάμαι που επεσήμανα αργότερα και στην κόρη του σε μια πολιτική μας συνομιλία.

«Έχει ένα χάρισμα ο Μητσοτάκης που δεν το ‘χει κανένας σας. Είναι πανταχού παρών, ξέρει πρόσωπα και πράγματα, στηρίζει και στηρίζεται σε φίλους του όσο και αν αυτό έχει παρεξηγηθεί…» της είχα σχολιάσει. Μπορεί να μπήκε και από το ένα αυτί και από το άλλο να βγήκε κρίνοντας από τις κινήσεις που είχε κάνει.

Δεν το 'λεγα τυχαία. Θυμάμαι όταν τον είχα πρωτοσυναντήσει νεαρός δημοσιογράφος που με ρώτησε από που είμαι.

-«Από τον πατέρα μου κρατώ από την Καππαδοκία» του είπα και εντυπωσιάστηκε. Και από τη «μάνα από το Λασίθι»

-Από το Λασίθι; Εσείς είστε κατά παραχώρηση…κρητικοί! Σχολίασε με χιούμορ για να συμπληρώσει ότι το Λασίθι εκπροσωπεί μια άλλη Κρήτη, μπορεί και την καλύτερη!

Κι όταν ανέφερα τα Φιλίσια ήταν σειρά μου να εκπλαγώ. Με ρώτησε για πρόσωπα του (μικρού) χωριού μου, τον θείο Ανέστη, με τα άλογα, με ρώτησε εάν το καφενείο μας ήταν αυτό με τα σκαλάκια! Τι λες πρόεδρε; Που τα θυμάσαι όλα αυτά;

Πως ξεχώριζε

Αλήθεια τι ήταν αυτό που ξεχώρισε τον Μητσοτάκη από τους άλλους πολιτικούς; Τι ήταν αυτό που τον έβαλε στον κατάλογο των Μεγάλων αυτής της περιόδου; Η μόρφωση; Η καταγωγή; Το ισχυρό DNA του; Πολλά μαζί ίσως, αλλά κυρίως ένα γερό στομάχι που μόνο τα «πολιτικά ζώα» κατά την αριστοτελική αναφορά έχουν.

Η πορεία του το δείχνει. Από τη γερμανική κατοχή μέχρι και τον εμφύλιο- κατηγορήθηκε και επαινέθηκε για πολλά που θεωρήθηκαν βάσιμα ή συκοφαντίες και θα κριθούν από τους ιστορικούς- μέχρι τη δύσκολη δεκαετία του ΄60 και τα Ιουλιανά η ζωή του και η πολιτική του καριέρα ήταν γεμάτη διακυμάνσεις. Ουδείς θα έβγαινε αλώβητος μετά από μια τέτοια επιλογή όπως το 1965 όπου βρέθηκε στο λάθος τόπο, στη λάθος μεριά, το λάθος χρόνο! Κι όμως αμέσως μετά τη χούντα ο ίδιος ανέκαμψε, έφτιαξε ένα κόμμα μόνος του, αξιοποίησε τις συνθήκες με την διεύρυνση του Καραμανλή και βρέθηκε στη ΝΔ της οποίας την ηγεσία ανέλαβε το 1984. Και λίγο αργότερα έγινε και πρωθυπουργός! Ποιος θα το ‘κανε αυτό; Ποιος μπορούσε να σταθεί όρθιος;

Ποιος άλλος αλήθεια θα μπορούσε να βάλει σε μια κυβέρνηση και τον Φλωράκη και τον Κύρκο, ακόμη και αν τους είχε εμπνεύσει ένα λάθος πολιτικό «μένος» για τον Ανδρέα Παπανδρέου τη δύσκολη περίοδο της συγκυβέρνησης;

«Όταν τον έβλεπα , το 1977, στην πλατεία Ελευθερίας να μιλάει και να αποδοκιμάζεται ως αρχηγός των νεοφιλελευθέρων δεν πίστευα ποτέ ότι αυτός ο άνθρωπος θα γινόταν πρωθυπουργός!» μου έλεγε βετεράνος συνάδελφος. Και είχε δίκιο. Κατάφερε το ακατόρθωτο έστω κι αν το 1990 χρειάστηκε την ψήφο του Θ.Κατσίκη, έστω κι αν τρία χρόνια κυβερνούσε υπό αντίξοες συνθήκες και οριακή πλειοψηφία.

Γεννούσε πάθη και φανατισμό, όπως συνέβαινε με όλους τους μεγάλους ηγέτες. Τον Βενιζέλο, τον Καραμανλή, τον Ανδρέα…Θυμάμαι ακόμη και τις δύσκολες εκλογές του Απριλίου 1990, τι είχε συμβεί στο διάβα του, στην Αλικαρνασσό…χαμός, χύθηκε αίμα για να περάσει. Δύσκολες εποχές και τότε…

Είχε φανατικούς φίλους και φανατικούς αντιπάλους, αλλά ποτέ δεν ωρρόδησε προ ουδενός, ποτέ δεν φάνηκε να λυγίζει. Και μιλώ για το πολιτικό του θάρρος, το πολιτικό ύψος, όχι τις αποφάσεις ή τις κομβικές επιλογές που έκανε σε τόσο κρίσιμες στιγμές.

Μην κάνετε αξιολογική κριση τώρα, αλλά δείτε τα γεγονότα για να καταλάβετε ότι ήταν μια ξεχωριστή πολιτική περίπτωση. Και τέτοιους πια πολιτικούς δεν έχουμε…

Ο άνθρωπος

Μπορεί τον Μητσοτάκη να μην τον θαύμαζες πολιτικά. Μπορεί να μην συμφωνούσες με την πολιτική του διαδρομή και τις απόψεις του. Αλλά είναι αλήθεια ότι αυτά που σκεφτόταν τα έλεγε. Πάνω από τον μέσο πολιτικό όρο. Το έκανε με τον τέως βασιλιά (unfair είχε πει…), το έκανε με το Σκοπιανό, το έκανε με τα οικονομικά θέματα. Και τα πλήρωσε όλα.

Παρόλα αυτά δεν έχανε κομμάτια του χαρακτήρα του, ούτε αυτά που τον χαρακτήριζαν ,την κρητική του καταγωγή. Οσοι δημοσιογράφοι περίμεναν επί ώρες και μέρες έξω από το σπίτι του στη Χαλέπα για μια δήλωση είχαν τύχει της εξαιρετικής φιλοξενίας του ιδίου και της Μαρίκας.

Δεν ξεχνώ ότι και όταν είχαμε συναντηθεί στο Τοπλού –ήμουν για ένα ρεπορτάζ που…καθόλου δεν του άρεσε!- ήταν πρόθυμος να μας δεχτεί, να κεράσει και μια ρακή που λένε στην Κρήτη…Ποτέ δεν κράτησε κακία, το λένε και οι εχθροί του για τα τόσα που είχε ακούσει , τόσα που του είχαν(με) γράψει…

Η ιστορία

«Ο καλύτερος τρόπος, είχε γράψει κάποιος, για να πετύχεις στην πολιτική, είναι να βρεις ένα πλήθος που πηγαίνει κάπου και να μπεις μπροστά του». Σίγουρα ο Μητσοτάκης δεν ήταν τέτοιος πολιτικός. Η ιστορία θα καταδείξει και θα καταγράψει την αξία και τις παρακαταθήκες που αφήνει, αλλά λαϊκιστής ,με την έννοια που ο εικοστός αιώνας μας κληροδότησε, δεν ήταν.

Δεν είμαι της άποψης ότι ο νεκρός και δη ο πολιτικός δεδικαίωται. Ο καθένας όμως μπορεί σε αυτή τη φάση να κρατήσει τις απόψεις του, να δει με ψυχραιμία τα ιστορικά γεγονότα και τις αλήθειες που αφήνει ο χρόνος και να κρίνει. Αυτό που χρειάζεται είναι σεβασμός σε ένα άνθρωπο που ταύτιζε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη ζωή του με την πορεία της χώρας. Και μερικά από τα καλά της χρόνια, είτε αρέσει είτε δεν αρέσει στα σύγχρονα «τρολ» της ζωής μας.

Σε μια εποχή που όπως έλεγε ο Βιντάλ «Οι πολιτικοί σήμερα δεν μπορούν πια να γράψουν μόνοι τους τις ομιλίες τους και τα βιβλία τους, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι ούτε να τα διαβάσουν μπορούν» ο Μητσοτάκης ήξερε και να διαβάζει και να γράφει. Και ναι ήταν ένας από τους τελευταίους μεγάλους.

*το κείμενο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Πατρίς