Ποιες αλλαγές φέρνει το νέο ασφαλιστικό – Οι 7 παρεμβάσεις που εξετάζονται

06 August, 2024 OIKONOMIAΑΡΘΡΑ

Ποιες αλλαγές φέρνει το νέο ασφαλιστικό – Οι 7 παρεμβάσεις που εξετάζονται

Το φθινόπωρο θα οριστικοποιηθούν οι τελικές διατάξεις που θα περιλαμβάνει το μίνι ασφαλιστικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη Βουλή. Σύμφωνα με πληροφορίες της Realnews, υπό εξέταση βρίσκονται επτά παρεμβάσεις σε συντάξεις και ασφαλιστικό σύστημα. Το αρμόδιο υπουργείο διαψεύδει κατηγορηματικά ότι θα υπάρξει δυσμενής παρέμβαση για την αναγνώριση πλασματικών ετών στον δρόμο για τη συνταξιοδότηση όσον αφορά την κύρια σύνταξη, επισημαίνοντας όμως ότι θα υπάρξει ευνοϊκή παρέμβαση για τα πλασματικά στις επικουρικές συντάξεις.

Παράλληλα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου διευκρινίζει ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης μέχρι το 2027 θα παραμείνουν αμετάβλητα και θα εξεταστούν εκ νέου στα τέλη του 2026, με κριτήριο την πορεία του δημογραφικού.

Οι παρεμβάσεις που προωθεί το υπουργείο Εργασίας με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι οι εξής:

– Νέος τρόπος υπολογισμού συντάξεων: Αλλάζει άρδην ο τρόπος υπολογισμού της αύξησης των συντάξεων με την έλευση της νέας χρονιάς, καθώς πλέον ο δείκτης αναπροσαρμογής θα είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την ετήσια μεταβολή των μισθών. Οι συντάξιμες αποδοχές των ασφαλισμένων, που αποτελούν τη βάση υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, παύουν να αυξάνονται με τον πληθωρισμό και θα αυξάνονται με το ποσοστό αύξησης του δείκτη μισθών όλων των εργαζομένων. Ο νέος τρόπος υπολογισμού αναμένεται να δώσει υψηλότερες συντάξεις, καθώς η αύξηση στους μισθούς κινείται, υπό κανονικές προϋποθέσεις, πάνω από τον πληθωρισμό. Αν το 2024 ο δείκτης μισθών καταγράψει αύξηση 3,5%, αυτό το ποσοστό θα αυξήσει και τον μισθό που θα ληφθεί υπ’ όψιν για την ανταποδοτική σύνταξη όσων αποχωρήσουν το 2025. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2024 θα έχει αύξηση στις συντάξιμες αποδοχές του κατά το ποσοστό του πληθωρισμού του 2023. Ο πληθωρισμός του 2023 ήταν 3,5%, οπότε, αν ο συντάξιμος μισθός του από το 2002 μέχρι το 2023 είναι κατά μέσο όρο 1.500 ευρώ, θα αυξηθεί στα 1.552 ευρώ. Με αυτόν τον μισθό θα πολλαπλασιαστεί το ποσοστό αναπλήρωσης για τα έτη ασφάλισης που έχει και θα προκύψει η ανταποδοτική σύνταξη. Το σύστημα αυτό τερματίζεται φέτος και από το 2025 η αύξηση των συντάξιμων αποδοχών θα γίνεται με έναν νέο δείκτη, τον δείκτη μεταβολής μισθών, που τώρα δημιουργείται από την ΕΛΣΤΑΤ και το υπουργείο Εργασίας.

– Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ): Αναμένεται τροποποίηση της κλίμακας για την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων η οποία επιβάλλεται σε συνταξιούχους με μηνιαίες αποδοχές άνω των 1.400 ευρώ για κύρια σύνταξη και 300 ευρώ για επικουρική και αφορά περισσότερους από ένα εκατομμύριο συνταξιούχους. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης επεξεργάζεται διαφορετικά σενάρια, τα οποία θα πρέπει να παρουσιάσει στο οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να ληφθεί η βέλτιστη απόφαση για τους συνταξιούχους ανάλογα πάντα με τα δημοσιονομικά περιθώρια του Προϋπολογισμού. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η νέα ΕΑΣ να τεθεί σε εφαρμογή το 2025, ώστε να μην απορροφήσει και τη νέα αύξηση των συντάξεων το 2025, όπως έγινε το 2024. Η μείωση της ΕΑΣ είναι επιβεβλημένη, καθώς ο μηχανισμός με τον οποίο υπολογίζεται όχι μόνο περιορίζει ή και μηδενίζει τις αυξήσεις στις συντάξεις (εν προκειμένω το 3% της αύξησης για το 2024 να γίνεται 0%), αλλά προκαλεί ακόμη και πραγματική μείωση της σύνταξης, σε σημείο που οι συνταξιούχοι να παίρνουν λιγότερα από αυτά που έπαιρναν πριν από την αύξηση! Η ενδεχομένη κατάργηση της κράτησης από τις επικουρικές συντάξεις θα οδηγήσει σε αύξηση από 10 έως και 71 ευρώ τον μήνα ή από 120 ευρώ έως 852 ευρώ τον χρόνο για περίπου 400.000 παλαιούς αλλά και νέους συνταξιούχους (μετά την 1η/1/2015) που λαμβάνουν αρχική μεικτή επικουρική σύνταξη άνω των 300 ευρώ, όπου επιβάλλονται οι κρατήσεις ΕΑΣ με ποσοστά από 3% έως 10%.

– 15ετία στην επικουρική σύνταξη με πλασματικά: Εως και 25.000 αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες θα έχουν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν πλασματικά έτη για να εξασφαλίσουν επικουρική σύνταξη. Συγκεκριμένα, εάν κάποιος ασφαλισμένος δεν πληρούσε τις ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης, πλέον θα έχει την ευκαιρία να εξαγοράσει πλασματικά έτη για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών. Οι προϋποθέσεις για τη λήψη επικουρικής σύνταξης και εξαγοράς πλασματικών ετών θα είναι αντίστοιχες με εκείνες που ισχύουν για τη λήψη κύριας σύνταξης:

1. Συμπλήρωση 3.600 ημερών πραγματικής ασφάλισης στον επικουρικό φορέα.

2. Εξαγορά με κόστος 6% επί των τελευταίων αποδοχών του ασφαλισμένου και ελάχιστες αποδοχές στο ύψος του κατώτατου μισθού.

Έτσι, εξαγοράζοντας 900 ημέρες επικουρικής ασφάλισης (τρία έτη), ο συνταξιούχος ελεύθερος επαγγελματίας θα μπορεί να λάβει και επικουρική σύνταξη. Το κατώτατο κόστος θα διαμορφωθεί στα 49,8 ευρώ τον μήνα και θα μπορεί να φτάσει στα 1.729,8 ευρώ. Η εξόφληση θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ είτε με παρακράτηση από τη σύνταξη.

– Συντάξεις χηρείας: Αναμένεται να προχωρήσει η περικοπή των συντάξεων χηρείας στον ιδιωτικό τομέα για λόγους ισονομίας, καθώς ο σχετικός νόμος εφαρμόζεται ήδη στο Δημόσιο και στον ΟΓΑ από το 2020. Η περικοπή εκτιμάται ότι αφορά πάνω από 60.000 δικαιούχους συντάξεων χηρείας του ιδιωτικού τομέα μετά το 2016, στους οποίους δεν έχει εφαρμοστεί η διάταξη που προβλέπει ότι η σύνταξη χηρείας μειώνεται από το 70% της αρχικής στο 35% αν μετά την πρώτη τριετία από την καταβολή της η χήρα ή ο χήρος εργάζεται ή λαμβάνει σύνταξη. Οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας μετά την τριετία σύμφωνα με τον νόμο θα χάνουν τη μισή παροχή σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης (από το 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου στο 35%). Η εν λόγω περικοπή εφαρμόζεται ήδη για τους συνταξιούχους του Δημοσίου και του ΟΓΑ και ακόμη δεν έχει επεκταθεί στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα. Πρόκειται για μια διάταξη που, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει προβληματίσει ιδιαίτερα την κυβέρνηση, η οποία, φοβούμενη το πολιτικό κόστος, δεν έχει ακόμη αποφασίσει πότε θα τη φέρει. Σύμφωνα με νομικούς, η κυβέρνηση θα κληθεί να καταθέσει τη ρύθμιση, καθώς αν προσφύγουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι αγρότες δικαστικά θα πρέπει να τους επιστρέψει αναδρομικά τα ποσά της παρακράτησης. Για την άμβλυνση των επιπτώσεων το υπουργείο Εργασίας εξετάζει δύο λύσεις:

1. Ο δικαιούχος να επιλέγει τη σύνταξη που θα περικοπεί κατά 50% μετά την πάροδο της τριετίας. Έτσι θα μπορεί να επιλέξει τη μείωση της μικρότερης σύνταξης.

2. Συζητείται το ενδεχόμενο η περικοπή να αφορά μόνο την εθνική σύνταξη (426,17 ευρώ) και όχι την αναλογική.

– Συνταξιούχοι με αναπηρία: Κατάργηση των εμποδίων για τη συνέχιση της απασχόλησης των συνταξιούχων αναπηρίας. Θα διορθωθεί ένα κενό που δημιουργήθηκε στο αμέσως προηγούμενο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Έτσι, όσοι συνταξιούχοι με αναπηρία επιθυμούν να εργάζονται, δεν θα πρέπει για να λάβουν την αναπηρική τους σύνταξη να διακόψουν την εργασία τους και να επαναπροσληφθούν, όπως ισχύει σήμερα.

– Μείωση εργοδοτικών εισφορών: Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, έχει κλειδώσει ότι η πρώτη μείωση κατά μισή μονάδα θα αφορά αποκλειστικά το ποσοστό των εισφορών που καταβάλλει ο εργοδότης ανάλογα με το ύψος της αμοιβής του εργαζομένου και όχι το ποσοστό που παρακρατείται από τον απασχολούμενο από την 1η Ιανουαρίου του 2025. Η κυβέρνηση θα φέρει ως αντιστάθμισμα τη μείωση μόνο των εργοδοτικών εισφορών, καθώς η τελευταία αύξηση του κατώτατου μισθού οδήγησε σε 4,4% αύξηση του μισθολογικού κόστους των επιχειρήσεων. Εντός του 2025 οι συνολικές εισφορές θα διαμορφωθούν στο 35,66% του εκάστοτε μισθού, από 36,16% που είναι σήμερα, και θα απομένει ένα 0,5 της μονάδας που θα κοπεί στη συνέχεια. Συγκεκριμένα, οι εργοδοτικές εισφορές από 22,29% που είναι σήμερα θα διαμορφωθούν σε 21,79% το 2025, ενώ -αν και η επόμενη μείωση αφορά μόνο τους εργοδότες το 2027 ή και νωρίτερα- θα φτάσουν το 21,19%.

– Ενιαίος κανονισμός παροχών ασθένειας: Στο μικροσκόπιο μπαίνουν παροχές ασθένειας, μητρότητας, αναπηρίας, αλλά και εργατικά ατυχήματα. Στόχος η καθιέρωση ενιαίων κανονισμών στις παροχές σε χρήμα για όλα τα ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, καθώς ως ενιαίος φορέας οφείλει να έχει ενιαίους κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους του. Με την έκδοση του ενιαίου κανονισμού, οι γενναιόδωρες παροχές που εξακολουθούν να καταβάλλονται παρά την ενοποίηση των ταμείων στον ΕΦΚΑ θα περιοριστούν, με στόχο να φθάσουν πιο κοντά στις παροχές του ΙΚΑ. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι των πρώην ταμείων να χάσουν μεγάλο μέρος των προνομίων που απολαμβάνουν.

Δείτε το δημοσίευμα της Realnews