Οικονομία

Οι παγίδες που πρέπει να αποφύγουν οι καταναλωτές ενόψει Χριστουγέννων κατά την αγορά τροφίμων

16 December, 2018 OIKONOMIAΑΡΘΡΑ

Οι παγίδες που πρέπει να αποφύγουν οι καταναλωτές ενόψει Χριστουγέννων κατά την αγορά τροφίμων

Χρήσιμες οδηγίες στους καταναλωτές για την αγορά τροφίμων - «Αυτοέλεγχο από τους καταναλωτές» προτείνει το Παράρτημα Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ, «για να μην πέσουν σε παγίδες»

“Αυτοέλεγχος”... Μια λέξη μαγική για τους καταναλωτές σε μια χώρα όπου δε γίνονται οι έλεγχοι που θα έπρεπε για να μπορούμε να είμαστε σίγουροι για ό,τι τρώμε. Πάντως, ο ΕΦΕΤ, τουλάχιστον σε επίπεδο συμβουλών, εξέδωσε ενόψει της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων πολύ χρήσιμες οδηγίες για την αγορά των τροφίμων.

Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, «στα σημεία λιανικής πώλησης τροφίμων (αγορές, σούπερ-μάρκετ), προτείνεται ο διαχωρισμός σε διαφορετικές σακούλες κατά την αγορά και μεταφορά των τροφίμων που αγοράζονται ωμά και χρειάζονται θερμική επεξεργασία πριν καταναλωθούν (π.χ. κρέας και προϊόντα του που χρειάζονται ψήσιμο) από τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα (π.χ. σαλάτες). Έτσι, αποφεύγεται πιθανή διασταυρούμενη μικροβιακή επιμόλυνση. Προτείνεται, επίσης, τα προϊόντα υπό ψύξη και τα κατεψυγμένα τρόφιμα να αγοράζονται τελευταία και η επιστροφή στο σπίτι να γίνεται το συντομότερο δυνατό, ώστε να τοποθετούνται γρήγορα και με ορθή πρακτική διαχωρισμού μέσα σε συσκευασίες κατάλληλες για τρόφιμα στο οικιακό ψυγείο».

Για την προμήθεια κρέατος

Αξίζει να γνωρίζουμε, εξάλλου, ότι «η διάθεση του νωπού κρέατος πρέπει να γίνεται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +5ºC, ενώ η διάθεση του κατεψυγμένου σε θερμοκρασία από -18ºC και κάτω. Το κρέας δεν πρέπει να διατίθεται εκτός ψύξης.

Ο καταναλωτής πρέπει να αναζητά τις σφραγίδες υγειονομικών ελέγχων που αποδεικνύουν ότι οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες έχουν πραγματοποιήσει τον απαιτούμενο έλεγχο.

Στα σημεία πώλησης πρέπει να τηρούνται πινακίδες για την καταγωγή-προέλευση του κρέατος, πληροφορία που περιέχεται και στην αυτοκόλλητη ετικέτα που εκδίδεται από την ταμειακή μηχανή».

Σε ό,τι αφορά την προμήθεια κρέατος πουλερικών (όπως γαλοπούλες και κοτόπουλα) ή προϊόντων πτηνοτροφίας θα πρέπει να προσεχθούν τα εξής, σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ: «Οι γαλοπούλες διατίθενται προς πώληση είτε νωπές (συσκευασμένες ή μη) είτε κατεψυγμένες. Οι νωπές γαλοπούλες πρέπει να διατηρούνται υπό ψύξη μεταξύ +2ºC και +4ºC και ποτέ σε ανοιχτούς μη ψυχομένους χώρους. Οι κατεψυγμένες πρέπει να διατηρούνται σε κατάψυξη στους -18ºC ή σε χαμηλότερη θερμοκρασία.

Οι νωπές εγχώριες μη συσκευασμένες γαλοπούλες πρέπει να είναι εκσπλαχνισμένες (απεντερωμένες), αποπτιλωμένες (δίχως πούπουλα) και να φέρουν σήμανση καταλληλότητας (είτε με τη μορφή σφραγίδας είτε, συνηθέστερα, σε καρτελάκι μιας χρήσης, κατάλληλα τοποθετημένο πάνω στο κρέας).

Οι συσκευασμένες νωπές ή κατεψυγμένες γαλοπούλες πρέπει να φέρουν τη σήμανση καταλληλότητας της χώρας προέλευσης και την ημερομηνία ανάλωσης (τοποθετημένη επάνω ή κάτω από τη συσκευασία ή το περιτύλιγμα, κατά τρόπο ευανάγνωστο).

Τα κατεψυγμένα πουλερικά, τα οποία προέρχονται από ομαδική συσκευασία και πωλούνται ασυσκεύαστα, μπορούν να πωλούνται χωρίς ατομική ένδειξη, με την προϋπόθεση ότι οι ενδείξεις της δεύτερης συσκευασίας θα έχουν μεταφερθεί στην προθήκη του καταψύκτη πώλησης.

Η διάθεση στην αγορά πτηνοτροφικών προϊόντων (όπως πουλερικά ή αβγά ορνίθων), με ενδείξεις περί ειδικού τρόπου παραγωγής τους (π.χ. ελευθέρας βοσκής, εκτατικής εκτροφής, κ.ά.), πρέπει να συνοδεύεται και από το ειδικό, κατά περίπτωση, σήμα που χορηγεί ο ΟΠΕΓΕΠ-AGROCERT για τις Ειδικές Πτηνοτροφικές Εκτροφές (ΕΠΕ)».

Παρακάτω γίνεται αναφορά στην προμήθεια κρέατος θηραμάτων: «Κατά την αγορά σφαγίων άγριων ή εκτρεφόμενων θηραμάτων θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα να είναι εκσπλαχνισμένα και να φέρουν σφραγίδα καταλληλότητας τα θηράματα που διατίθενται ολόκληρα. Τυποποιημένα εισαγόμενα ή εγχώρια θηράματα πρέπει να φέρουν, επίσης, σήμανση καταλληλότητας και αναγραφή ημερομηνίας ανάλωσης».

Αλλά και στα γαλακτοκομικά προϊόντα ο ΕΦΕΤ συνιστά: «Τα συσκευασμένα τυριά θα πρέπει να φέρουν σήμανση αναγνώρισης (οβάλ σφραγίδα) με τα αρχικά της χώρας παραγωγής και τον αριθμό έγκρισης του παρασκευαστή. Επίσης, η ημερομηνία ανάλωσης θα πρέπει να αναγράφεται επάνω στη συσκευασία.

Τα τυριά πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο.

Τα προϊόντα που περιέχουν φυτικά λιπαρά (αντί ζωικού λίπους) είναι μη γαλακτοκομικά προϊόντα και πρέπει να διατίθενται προς πώληση σε διακριτούς χώρους από αυτούς των γαλακτοκομικών».

Προϊόντα ζαχαροπλαστικής

Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα ζαχαροπλαστικής αναφέρονται τα εξής: «Για την ασφάλεια ορισμένων προϊόντων ζαχαροπλαστικής, όταν αυτό απαιτείται, θα πρέπει τα προϊόντα αυτά να διατηρούνται στο ψυγείο στις ορθές θερμοκρασίες συντήρησης, για τις οποίες ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή.

Ο παρασκευαστής πρέπει να ενημερώνει τον καταναλωτή για την ύπαρξη αλλεργιογόνων σε προϊόντα ζαχαροπλαστικής».

Ο ΕΦΕΤ, επίσης, συνιστά στους καταναλωτές:

* Να αγοράζουν τρόφιμα από ελεγχόμενα σημεία της αγοράς.

* Να αποφεύγουν τις αγορές τροφίμων από πλανόδιους πωλητές που δε διαθέτουν τις σχετικές άδειες.

* Να αγοράζουν κάθε είδος κρέατος ή προϊόντων του που επιλέγουν για το τραπέζι των Χριστουγέννων (π.χ. σφάγια πουλερικών) μόνο εφόσον είναι τοποθετημένα σε ψυγεία ή ψυχόμενες προθήκες (προθήκες-ψυγεία).

* Να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στους χειρισμούς των τροφίμων από το προσωπικό, στις συνθήκες καθαριότητος του προσωπικού, του εξοπλισμού και του χώρου από όπου προμηθεύονται κάθε είδος κρέατος ή προϊόντων του ή άλλα ευαλλοίωτα προϊόντα (γαλακτοκομικά, αβγά κ.ά.).

* Η διατροφή κατά την εορταστική περίοδο να στηρίζεται στην ποικιλία και στο μέτρο, όπως παραδοσιακά αρμόζει, και να συνοδεύεται με φυσική άσκηση, ενώ η κατανάλωση αλκοόλ να γίνεται με μέτρο.

* Όταν πραγματοποιούν αγορές τροφίμων να αγοράζουν τελευταία τα προϊόντα που χρειάζονται ψύξη ή κατάψυξη και να τα τοποθετούν το συντομότερο δυνατό στο οικιακό ψυγείο ή στην οικιακή κατάψυξη.

* Να πραγματοποιούν πλήρη απόψυξη του κατεψυγμένου κρέατος πριν από το μαγείρεμα (π.χ. κατεψυγμένη γαλοπούλα, κατεψυγμένο κοτόπουλο), τοποθετώντας το (κατά προτίμηση) εντός της συντήρησης του οικιακού ψυγείου, καλυμμένο με προστατευτική μεμβράνη συσκευασίας κατάλληλη για τρόφιμα και μέσα σε δοχείο κατάλληλο για τρόφιμα, το οποίο να κρατάει τα υγρά από την απόψυξη. Για τον χρόνο πλήρους απόψυξης, ανάλογα με το βάρος του προϊόντος, υπάρχουν προτεινόμενοι χρόνοι από τους προμηθευτές.

* Κατά το ψήσιμο της γαλοπούλας να τηρείται ο χρόνος και η θερμοκρασία ψησίματος που προτείνεται στη συσκευασία.

Υπενθυμίζεται η ειδική γραμμή επικοινωνίας 11717 του ΕΦΕΤ, η οποία είναι στη διάθεση των καταναλωτών και στην οποία μπορούν να αναφέρουν ή να καταγγείλουν βάσει στοιχείων κάποια μη συμμόρφωση ή παράβαση της νομοθεσίας που μπορεί να υποπέσει στην αντίληψή τους.

«Να αναλάβουμε κι εμείς τις ευθύνες μας»

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ, Αλέκος Στεφανάκης, τονίζει ότι «εδώ και πολλά χρόνια, από το 2002, είμαστε στην εποχή του αυτοελέγχου. Δηλαδή, στην εποχή που κάθε επιχείρηση, ακόμα και ο ίδιος ο καταναλωτής, θα πρέπει να αποδεικνύει τι κάνει, ούτως ώστε αυτό που πουλάει να είναι ασφαλές. Οι κρατικοί φορείς έχουν εποπτικό ρόλο και ελέγχουν το σύστημα αυτοελέγχου», ξεκαθαρίζει ο πρόεδρος των γεωτεχνικών.

«Σε αυτή τη διαδικασία έχει ευθύνη και ο ίδιος ο καταναλωτής, γιατί η σύγχρονη νομοθεσία δίνει δυνατότητες», όπως επισημαίνει. «Δηλαδή, όλα τα τρόφιμα πρέπει να είναι σημασμένα. Πρέπει να έχουν όλες τις πληροφορίες ώστε πολύ εύκολα ο ίδιος ο καταναλωτής να ενημερώνεται γι’ αυτό που αγοράζει. Παράλληλα, καλό θα είναι στα σημεία αγοράς να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή και να ρωτούμε για να ενημερωνόμαστε. Για να μην επιτρέψουμε σε κάποιον να μας πουλήσει ένα αλλοιωμένο τρόφιμο ή ένα τρόφιμο για το οποίο πληρώνουμε χρήματα και δεν είναι αυτό που είναι».

Καταλήγοντας λέει πως «το να περιμένουμε όλοι από τις αρμόδιες υπηρεσίες, που ιδιαίτερα στην Ελλάδα κυρίως λόγω μνημονίων είναι αποδεκατισμένες και υποστελεχωμένες, αυτό είναι τουλάχιστον ουτοπικό. Πρώτον δε φτάνουν οι άνθρωποι και δεύτερον δεν προλαβαίνουν. Άρα, ο καθένας από μας πρέπει να αναλάβει το μερίδιο της ευθύνης του»...