«Οι μαθητικές μας εκδρομές κάποτε»
Οι Μοίρες, μπορεί να ήταν μια επαρχιακή πόλη της Κρήτης, αλλά ήταν και το επίκεντρο πολλών χωριών περιφερειακά, που ήταν μια από τις αιτίες που δικαιολογούσε την λειτουργία Δήμου, χωρίς καν να έχει τους 10 χιλιάδες κατοίκους, που απαιτούσε τότε ο γενικός κανόνας! Η πόλη των Μοιρών μετά βίας συγκέντρωνε τις 5 χιλιάδες τότε κατοίκους.
Ήταν όμως η πόλη των Μοιρών Δήμος και για κάποιον άλλο λόγο, όπως έλεγαν «τιμής ένεκεν», λόγω ότι είναι το επίκεντρο κάποιων αρχαιοτήτων που την περιβάλουν, όπως είναι η Φαιστός, η Γόρτυνα, οι Καμάρες, ο Κομμός κλπ.
Ξεχώριζε όμως από πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας, για δύο πράγματα...
Την εμποροπανήγυρη κάθε Σάββατο, που ήταν η μεγαλύτερη της Ελλάδας, αλλά και για το πολυπληθές πρωτοπόρο γυμνάσιο της!
Είχαν οι Μοίρες τότε, δεκαετία '60, '70, ένα από τα μεγαλύτερα γυμνάσια της χώρας, αφού ξεπέρναγε κατά πολύ τα χίλια παιδιά! Το «Κεντρικό» γυμνάσιο Μοιρών, δέσποζε πάνω στο λόφο στη περιοχή «Ασφεντιλιάς», δυτικά των Μοιρών, με το οικοτροφείο αρένων και θηλέων απέναντί του, ανατολικά. Στο πέτρινο και κύριο κτήριο έκανε η έχτη και στα δύο τρία μεταλλικά τολ η Πέμπτη τάξη. Στην πόλη όμως μέσα, ήταν διάσπαρτα τα υπόλοιπα τμήματα όλων των τάξεων, τα λεγόμενα «παραρτήματα». στεγαζόταν σε ενοικιαζόμενα κτήρια, με πολλές αίθουσες, αφού και τα τμήματα ήταν πολλά, και χωρισμένες κατά τμήματα των 40 έως 60 μαθητών ανά αίθουσα! Έτσι είχαμε μονάχα στην Πρώτη τάξη τμήματα από Α1 έωςΑ7 Στη Δευτέρα τάξη από Β1 έως Β6 κλπ. Διάφορα οικήματα που στεγάζονταν τα παραρτήματα ήταν: «Στου Τίτο τα σπίθια», «Στο Ποταμό». «Στου Ζεάκη», «Στου Δρουγκογιάννη ή Δρούγκο τα σπίθια», «Στο Φούρνο», «Στην Αγία Παρασκευή», ήταν αυτά που θυμάμαι εγώ, χωρίς να αποκλείονται να υπήρχαν παραρτήματα και αλλού όπου γινόταν μάθημα στις τάξεις παλαιότερα.
Κάθε καθηγητής τότε ήταν και ένας μικρός «Δερβίς Αγάς», και τα μαθήματα με τον τρόπο που γινόταν, ήταν πολύ κουραστικά, για μας τους σχεδόν «αδιάφορους» μαθητές, που οι περισσότεροι λατρεύαμε το παιγνίδι και τις βόλτες, και λιγότερο το διάβασμα!. Το πείσμα που διακατείχε τους επίμονους καθηγητές, ήταν άνευ προηγουμένου! Συμμεριζόταν τη λαχτάρα του κάθε γονιού να μορφώσει τα παιδιά του, και έπρεπε «σονι και καλά να μας ανοίξουν το κεφάλι» και να μας βάλουν μέσα τα γράμματα, ήταν ανυπόφορο! Και δεν ήταν μονάχα οι αυστηροί καθηγητές που έλεγχαν κάθε μας κίνηση, εκτός από τους γονείς μας, είχαμε και τους παιδονόμους, τους χωροφύλακες, τους αγροφύλακες, και φτάνει μια αναφορά τους στη διεύθυνση, για να φάμε αποβολή!
Με το να μπει ο καθηγητής στην αίθουσα, να ανέβει στην έδρα, να κάτσει στην καρέκλα του, να πάρει απουσίες, και στη συνέχεια να ανοίξει το περιβόητο τεφτέρι του να φωνάξει τρία τέσσερα ονόματα, υπήρχε άκρα του τάφου σιωπή! Η αγωνία όλων μέχρι να ανακοινώσει τα ονόματα τριών τεσσάρων παιδιών «να ανέβουν στον πίνακα» για να πουν προφορικά το μάθημα της ημέρας, ή να λύσουν ασκήσεις. Για να γίνει όμως αυτό σωστά, έπρεπε την προηγούμενη να είχαν καθίσει από δυο μέχρι τέσσερις ώρες να διαβάσουν και να γράψουν! Όλο αυτό ήταν πολύ αγχωτικό, ειδικά όταν κάποια παιδιά είχαν προσέλθει αδιάβαστα! Η όλη διαδικασία κούραζε πολύ τους μαθητές, αλλά ενίοτε και τους καθηγητές, οι οποίοι κρυφά αλλά χωρίς να το φανερώνουν πάντα, ήθελαν και εκείνοι διακαώς μιαν εκδρομή!
Για αυτό ακριβώς, ερχόταν ο καλός Θεός, και έκανε κάποια ωραία ημέρα της σχολικής περιόδου ιδανική, με γαλάζιο ουρανό, χωρίς ούτε καν ένα συννεφάκι! Έκανε τη μέρα αυτή ιδανική για εκδρομή, και όλα τα παιδιά «του Κεντρικου» γυμνασίου, αποφάσιζαν επιτόπου να μην μπουν στην τάξη για μάθημα , αλλά έκαναν ένα είδος απεργίας, φωνάζοντας:
«Ε - ΚΔΡΟ – ΜΗ - Ε- ΚΔΡΟ –ΜΗ»!
Οι φωνές τους ήταν τόσο δυνατές, που ακουγόταν και από τα υπόλοιπα σχολικά παραρτήματα εντός Μοιρών! Έτσι έπαιρναν χαμπάρι και τα παιδιά των παραρτημάτων αυτών, και απαιτούσαν και εκείνα την εκδρομή!
Η λέξη «εκδρομή» ήταν από τις πιο αγαπημένες λέξεις των μαθητών, γιατί τους έδινε την ευκαιρία να πάρουν επιτέλους μιαν ανάσα, χωρίς να χάσουν απουσίες!
Κάπου εκεί, βλέπαμε πως και οι περισσότεροι καθηγητές, «φλερτάρανε» με την ιδέα της εκδρομής, και προσπαθούσαν να πείσουν κι εκείνοι με τον τρόπο τους, τον σκληροπυρηνικό γυμνασιάρχη, να δώσει την έγκριση για να πάμε εκδρομή!
Συνήθως έτσι γινόταν συνήθως, και για κάποιο λόγο σχεδόν πάντα η αντίδρασή μας έβγαινε σε καλό, και πετυχαίναμε το ποθούμενο!
Μια φορά θυμάμαι πηγαίναμε στην Αγία Βαρβάρα με λεωφορείο, και αυτό για «να ιδούμε χιόνι από κοντά»! Βλέπεις τα παιδιά του κάμπου σπάνια έβλεπαν χιόνι από κοντά, γιατί αυτό ήταν προνόμιο εκείνων που ζούσαν στα ορεινά. Εκεί στην Αγία Βαρβάρα, που είναι χωριό σε μεγάλο υψόμετρο, είδαμε πως είναι το χιόνι, παίξαμε και χιονοπόλεμο!
Εκδρομές πηγαίναμε σε διάφορα μέρη κοντά στις Μοίρες, όπως ήταν το ύψωμα Κούλε, βόρεια των Μοιρών, και άλλες φορές τις περισσότερες δηλαδή, στο Στρατόπεδο Ταχ/η πεζικού Νικολούδη Εμμανουήλ, δυτικά των Μοιρών!
Πού αλλού να πας χίλια παιδιά?
Ακόμα και σε χωράφια να μας πήγαιναν «θα πιάναμε φύλλα φτερά», και ίσως κάναμε ζημιές στους αγρότες, ή που θα ορμούσαμε σε περιβόλια με πορτοκαλιές, κι άντε να μας μαζέψουν!
Στο στρατόπεδο όμως των Μοιρών, υπήρχαν 48 στρέμματα περιφραγμένου χώρου, άνετου για ποδόσφαιρο, μπάσκετ κλπ.
Παράλληλα όμως και έξω από το περιφραγμένο στρατόπεδο, υπήρχε και άλλη έκταση 50 στρεμμάτων μέσα σε τεράστιους ευκαλύπτους και λεύκες, που και εκεί τα παιδιά μπορούσαν να τρέξουν και να παίξουν ακόμα πιο άνετα!
Έτσι, θα μπορούσαμε να πούμε πως το Στρατόπεδο Συν|χου Νικολούδη Εμμανουήλ, ήταν το ιδανικότερο μέρος για να παίξουμε μπάλα τα αγόρια, τα δε κορίτσια να χορέψουν, να μαζέψουν λουλούδια αν ήταν άνοιξη, και όλα μαζί να μαζέψουμε ήλιο, να ακούσουμε τα πουλάκια, αφού θα ήμαστε μέσα στη φύση, και μόλις ένα χιλιόμετρο έξω από την πόλη!
Τα χρόνια εκείνα, υπήρχε σε άνθιση και ο προσκοπισμός!
Δεν ξέρω, γιατί εμάς τα Γαλιανάκια, δεν μας προτιμούσαν ιδιαίτερα στα τάγματα του προσκοπισμού, αλλά ωστόσο δεν το είχαμε και σε μεγάλη ανάγκη, γιατί σαν απόγονοι Γαλιανοβοριζανοί, γνωρίζαμε ήδη πολλά περισσότερα από τη φύση, από ότι μαθαίνανε οι πρόσκοποι εκεί!
Τα παιδιά βέβαια του προσκοπισμού, δεν ερχόταν κατ ευθείαν στο στρατόπεδο!
Πήγαιναν πρώτα από ένα σπίτι στις Μοίρες που είχαν τις στολές τους, ντυνόταν με τα κόκκινα ρούχα τους, και στη συνέχεια ερχόταν κι αυτά στην εκδρομή, κρατώντας από ένα ρόπαλο, και μας έβρισκαν στο στρατόπεδο!
Εγώ και ο φίλος μου από τότε Φανούργιος Ζαχαριουδάκης, εκείνη την ημέρα δεν παίζαμε μπάλα, παρά κάναμε ως συνήθως τους περιπάτους μας και συζητούσαμε διάφορες αμπελοφιλοσοφίες!
Θεωρούσαμε εαυτούς, ότι ανήκαμε στο αρχαίο τάγμα των «περιπατητών» που φιλοσοφούσαν περπατώντας, και έτσι ήμαστε και εμείς σύγχρονοι «περιπατητές»!
Βλέποντας εμείς ένα παιδί από τους προσκόπους που κρατούσε το ρόπαλο του, σκεφτόμαστε πόσο άχρηστο μπορεί να ήταν το ρόπαλο αυτό στα χέρια του παιδιού αυτού, και πόσο χρήσιμο θα ήταν αν ήταν ένα σκαλιδόξυλο στα χέρια των γονιών μας!
Ωστόσο, εμείς τα 70 κάπου Γαλιανάκια, που πηγαινοερχόμαστε στο γυμνάσιο με τα πόδια καθημερινά, κι αν δεν διακριθήκαμε όλα στα γράμματα, εν τούτοις είχαμε αναπτύξει έντονα το αίσθημα της αυτοσυντήρησης, της σύμπνοιας, της ομαδοποίησης και ήμαστε όλα ενωμένα σαν μια γροθιά!
Τον προσκοπισμό τον είχαμε μέσα μας, και ο κάθε ένας από μας θα μπορούσε να ήταν μεγάλος δάσκαλος στα Λυκόπουλα, και να τα διδάξει τα παράξενα της φύσης, την επιβίωση στη φύση σε καιρό πολέμου, και χίλια άλλα δυο!
Μας διέκρινε η σκληραγωγία, η πρακτικότητα, αλλά και η συνεργασία σε σχέση με την επικοινωνιακή τακτική. Αυτό το αίσθημα το έχουν πολλά από τα τότε παιδιά ακόμα και σήμερα σαν μεγάλοι πλέον!
Η εκδρομή όμως ήταν και μια ευκαιρία να ξεδώσουμε με διάφορα παιγνίδια, βόλεϊ, μπιζ μπωλ, ποδόσφαιρο, και άλλα όπως αμάδες, μπιζ, ξυλογαϊδάρα και τόσα άλλα.
Ήταν όμως πραγματικά αναγκαίες οι εκδρομές στα χρόνια μας, γιατί μας έδιναν το αίσθημα της ελευθερίας, που την είχαμε τόσο ανάγκη!
Κείμενο - φωτογραφία: Γεώργιος Χουστουλάκης
