Περιφέρεια, Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, περιφερειακή ανάπτυξη, Νόμος Βενιζέλου του 1928, Καποδίστριας, Καλλικράτης και έπεται συνέχεια.
Συγκρίνοντας όλους τούς παραπάνω νόμους για την τοπική αυτοδιοίκηση, γεννάται το εύλογο ερώτημα, τι ήταν καλύτερο, τι ήταν πιο καλά προσαρμοσμένο με τις γεωγραφικές ενότητες της χώρας μας;
Η μεγαλύτερη συγκεντροποίηση που επετεύχθη με την κατάργηση των κοινοτήτων, με τη δημιουργία των μεγάλων δήμων και των πολύ μεγάλων περιφερειών του νόμου Καλλικράτη, πιστεύω σιγά-σιγά θα συνειδητοποιηθεί από όλους μας, ότι ήταν πλήρως αποτυχημένη και αναποτελεσματική, η ριζική αλλαγή του χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης σε σχέση με γεωγραφικό και οικολογικό περιβάλλον της χώρας μας.
Η συγκεντροποίηση γενικά, ποτέ δεν απέβη σε καλό π.χ. σε καλύτερη εξυπηρέτηση και επικοινωνία των πολιτών, σε μεγαλύτερο όφελος για το οικονομικό, το κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον.
Ακόμη και στη μητρόπολη του καπιταλισμού, τις ΗΠΑ, όταν με την παγκοσμιοποίηση από το 1990 και μετά συγχωνεύτηκαν οι πολλές μικρές τράπεζες σε λίγες πολύ μεγάλες, δηλαδή ολιγοπώλια, στην ουσία με συμφωνίες κυρίων μετατράπηκαν αυτομάτως σε μονοπώλια και ενώ ο λαός, οι πολίτες περίμεναν να πληρώσουν λιγότερες προμήθειες- έξοδα για τις συναλλαγές και καλύτερη εξυπηρέτηση, αντίθετα σε ότι είχαν δηλώσει, ακρίβυναν το κόστος συναλλαγών και η εξυπηρέτηση χειροτέρεψε.
Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση που λειτουργεί σύμφωνα με τον νόμο «Καλλικράτη» , πάσχει σε όλα τα επίπεδα.
Οι μεγάλες αποστάσεις από την έδρα, ειδικά στην Ήπειρο με τους μεγάλους ορεινούς όγκους, καθιστούν δύσκολη την επικοινωνία, είναι δύσκολο να εξυπηρετηθούν οι πολίτες που κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές , στα πολλά μικρά χωριά και δημιουργείται η αποξένωση και μη συμμετοχή των πολιτών σε οποιαδήποτε λήψη των αποφάσεων που τους αφορούν.
Ή λύση των τοπικών προβλημάτων όπως επιτυγχάνεται σήμερα, δεν είναι η ενδεδειγμένη και η πιο δημοκρατική, διότι επιβάλλεται από τους πάνω και όχι από τους κάτω που είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι.
Παρακολουθώντας τις συνεδριάσεις των περιφερειακών συμβουλίων, παρατηρεί κανείς ότι οι μεγάλες αποφάσεις που αφορούν τη ζωή μας, το περιβάλλον, την ανάπτυξη και την απασχόληση, λαμβάνονται χωρίς καν να ερωτηθούν πρώτα-πρώτα οι πολίτες, να συγκαλέσουν, τι πιο εύκολο και δημοκρατικό, μια γενική συνέλευση των κατοίκων τοπικά, εκεί που τους αφορούν οι αποφάσεις, και μετά να έλθει εμπεριστατωμένα και να ψηφισθούν στο περιφερειακό συμβούλιο.
Είναι δημοκρατικό και συνταγματικό δικαίωμα των πολιτών να ενημερώνονται με κάθε λεπτομέρεια, να γίνουν κατανοητές οι μελλούμενες αποφάσεις, γιατί μόνο έτσι θα μπορούν να να υλοποιηθούν επιτυχώς, προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, αλλά και της χώρας γενικότερα. Οι δημοκρατικές αυτές αποφάσεις θα βοηθήσουν τις τοπικές κοινωνίες σε όλους τους τομείς.
Στην κατάλληλη και οικολογική παραγωγή, τη σωστή ανάπτυξη με σεβασμό προς το περιβάλλον, που να μη ξεχνάμε ότι τα τελευταία χρόνια μας εκδικείται, εξ αιτίας των λανθασμένων επεμβάσεων ημών, αλλά και της συνεχούς εν ονόματι του κέρδους, επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με συνέπεια τις απότομες αλλαγές του κλίματος.
Η μεγάλη πλειοψηφία των περιφερειακών αποφάσεων που ελήφθησαν ερήμην των τοπικών κοινωνιών μέχρι σήμερα, έχουν πλήρως αποτύχει. Έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα αποτυχίας.
Καλές είναι οι παραπάνω διαπιστώσεις, αλλά τι μέλλει γενέσθαι;
Τι είναι καλύτερο για τις τοπικές κοινωνίες και την περιφέρεια συνολικά;
Προσωπικά πιστεύω, ότι υπάρχει λύση, καλύτερη λύση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των κατοίκων της περιφέρειας και της από όλους ποθούμενης ανάπτυξης.
Το σωστό και δημοκρατικό είναι με την παρουσίαση μιας ιδέας, μελέτης ή σχεδίου παραγωγής και ανάπτυξης ή απόφασης επίλυσης ενός προβλήματος, πρώτα πρέπει να πραγματοποιηθεί γενική συνέλευση τοπικά, των κατοίκων της περιοχής και των πλησίον χωριών, να αναλυθεί λεπτομερέστατα, να γίνει κατανοητή, να εμπλουτιστεί και τροποποιηθεί η οποιαδήποτε απόφαση εάν χρειάζεται, ώστε να επιτευχθεί πλήρως ο στόχος.
Όλοι οι πολίτες τοπικά, αφού θα έχουν πειστεί για το τι πρόκειται να γίνει, τι είδους παραγωγή θέλουν, τι είδους απασχόληση θα έχουν και τελικά τι οικονομικό όφελος, θα αγκαλιάσουν με ζήλο, με αγάπη και θα δημιουργήσουν πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας, ευημερίας και ευζωίας, για αυτούς και τα παιδιά τους.
Ο νέος αυτός τρόπος λήψης των αποφάσεων, το καινούργιο, δεν θα έχει καμία σχέση με το παλιό φαύλο και αντιπαραγωγικό μοντέλο. Πολλοί πίστευαν, ίσως και σήμερα μερικοί πιστεύουν, ότι οι μεγάλες επενδύσεις μέσω μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, θα φέρουν ανάπτυξη, όπως οι καπιταλιστές βέβαια την εννοούν.
Αυτό είναι μέγα λάθος και έχει αποδειχθεί περίτρανα τα τελευταία 40 χρόνια στη χώρα μας.
Μόνο επιχειρήσεις, μικρές, συλλογικές, οικογενειακές, κοινωνικές, συνεταιριστικές ή με ετερόρρυθμες εταιρείες, τοπικά και προσαρμοσμένες στο τοπικό περιβάλλον, που οι κάτοικοι γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα, για το τι μπορεί να παραχθεί, μπορούν να αναπτυχθούν και να παράγουν ποιοτικά και εμπορεύσιμα προϊόντα π.χ. στο Νομό Ιωαννίνων, κτηνοτροφία, πτηνοτροφία, καλλιέργεια καπνού ή γενικότερα ότι έχει σχέση με τον πρωτογενή τομέα παραγωγής. Επίσης, καινοτομία και νέες τεχνολογίες με τη βοήθεια των Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και του ΤΕΙ Ηπείρου.
Μόνο έτσι, υπάρχει ελπίδα, υπάρχει μέλλον για να ανορθωθεί, να αναπτυχθεί η περιφέρεια, γιατί οι από κάτω γνωρίζουν καλύτερα τον τόπο τους, γιατί εκεί ζουν και εργάζονται.
Το αποφασίσαμε και « διατάσσουμε » που ισχύει και σήμερα ακόμη, παρά την τεράστια κρίση και φτωχοποίηση που βιώνουμε, πρέπει να τελειώσει για πάντα.
Δεν μπορεί το περιφερειακό συμβούλιο, ύστερα από πρόταση οποιουδήποτε γραφειοκράτη, τεχνοκράτη, να αποφασίζει να γίνει μια μικρή ή μεγαλύτερη παραγωγική μονάδα, όταν δεν γνωρίζει ούτε την περιοχή καλά-καλά, αλλά ούτε την παραγωγική δυνατότητα της περιοχής που γνωρίζουν όσοι εκεί κατοικούν.
Η μέχρι τώρα υλοποίηση αποφάσεων για τη δημιουργία παραγωγικών μονάδων προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και περιοχής, στην πλειοψηφία τους, έχουν αποτύχει, αν το δούμε μακροπρόθεσμα.
Καλό θα είναι, έστω και τώρα να σταματήσει η επιβολή των περιφερειακών αποφάσεων που λαμβάνονται με την κομματική πλειοψηφία που υπάρχει.
Να γίνει ένα νέο άλμα στο μέλλον, μακριά από το να προσπαθήσουμε να «βολέψουμε , να δώσουμε τις δουλειές στους δικούς μας».
Πολλά παραδείγματα τέτοια υπάρχουν π.χ. Σκουπίδια, Φωτοβολταϊκά, Ανεμογεννήτριες, υδροηλεκτρικά, Βιομάζα, πετρέλαια κλπ.
Η περιφέρεια και γενικότερα η χώρα μας, λαμβάνοντας υπ’ όψη την κρίσιμη και πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση στην οποία μας έφεραν οι πολιτικές της ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που κυβέρνησαν όλα αυτά τα χρόνια, εάν θέλουμε να επιβιώσει και να αναπτύξει την παραγωγή προς όφελος των κατοίκων της, πρέπει να αλλάξει ριζικά όλους τους μέχρι σήμερα τρόπους δράσης και λήψης των αποφάσεων.
Ελπίζω, ότι η αλλαγή του νόμου Καλλικράτη, όπως ανακοινώθηκε από τον υπουργό Νίκο Βούτση, να λάβει υπ’ όψη τα όσα παραπάνω αναφερόμενα, για το καλό όλων μας.
Δεν θα έπρεπε να είναι ο ρόλος των περιφερειών, μια απλή διαχείριση, είτε των κονδυλίων ΕΣΠΑ, είτε η δημοπράτηση διαφόρων μικρών οδικών έργων, αλλά, ο συντονισμός και η παροχή βοήθειας και γνώσης σε κάθε χωριό ή πόλη, ο βομβαρδισμός ενημέρωσης θα έλεγα και μάλιστα τώρα, με την τεχνολογία που υπάρχει (π.χ. Διαδύκτιο, TV και ΜΜΕ), για το καινούργιο σε συνδυασμό και συνέχεια του παλιού μοντέλου παραγωγής και ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα παραγωγής, που έστω και τώρα μπορεί να αναπτυχθεί.
Όπως έχω αναφέρει και στο προηγούμενο άρθρο μου «Πρωτογενής Τομέας Παραγωγής- Η μόνη οδός προς την ανάπτυξη » , για την ανάπτυξη της οικονομίας και την έξοδο από την χρεοκοπία στην οποία βρισκόμαστε.
Διότι, αφού δεν μπορούμε να εξοφλήσουμε τα δάνειά μας και παίρνουμε καινούργια δάνεια για να πληρώσουμε τα προηγούμενα, τι νόημα έχει αυτός ο φαύλος κύκλος;
Όλοι θα έλεγα, να στραφούμε, να ρίξουμε όλο το βάρος σε ένα ΜΕΓΑ, στρατηγικό πρόγραμμα Παραγωγικής ανασυγκρότησης των περιφερειών μας και της χώρας μας.
Το πρόγραμμα αυτό πρέπει να εκπονηθεί το ταχύτερο, από τους τοπικές κοινωνίες και φορείς σε συνεργασία με την κυβέρνηση, με γενικές συνελεύσεις στις περιοχές που πρόκειται να δημιουργηθούν διάφορες παραγωγικές μονάδες, (συλλογικές, Ε.Ε., δημοτικές), ύστερα από πλήρη ενημέρωση για τα προϊόντα που ταιριάζουν στο τοπικό περιβάλλον και μπορούν να παραχθούν.
Αυτό όμως πρέπει να πραγματοποιηθεί άμεσα, δεν υπάρχει χρόνος για νέες μελέτες των καθηγητών του Χάρβαντ, έχουμε χορτάσει από αυτούς μέχρι τώρα. Εξ’ άλλου τα συρτάρια όλων των υπουργείων είναι γεμάτα από τέτοιες μελέτες, δεν μας χρειάζονται άλλες.
Έλληνες επιστήμονες και τοπικοί παραγωγοί, όλοι μαζί συνεργαζόμενοι, να συντάξουν ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης, Βραχυπρόθεσμο, Μεσοπρόθεσμο και Μακροπρόθεσμο, με τα χαρακτηριστικά της τοπικότητας και δημοκρατικότητας που ανεφέρθη εν πολλοίς παραπάνω.
Εδώ φαίνεται τώρα η έλλειψη ενημέρωσης και αποτελεσματικότητας του νόμου τέρας, όπως εγώ αποκαλώ, τον Καλλικράτη.
Αν υπήρχαν, οι πρόεδροι των κοινοτήτων, οι δήμαρχοι των μικρών πόλεων και οι Νομάρχες, άμεσα, πολύ γρήγορα θα μπορούσαν να ενημερώνονται από τους πολίτες και σε συνεργασία με την κεντρική εξουσία-κυβέρνηση, θα ελάμβαναν γρήγορα και αποτελεσματικά τις αποφάσεις για την υλοποίηση των σχεδίων που είχαν μελετήσει και συναποφασίσει με τις τοπικές κοινωνίες μέσω των γενικών τοπικών συνελεύσεων.
Εύχομαι και ελπίζω ο υπουργός εσωτερικών Νίκος Βούτσης, αλλά και ο υπουργός παραγωγικής ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, να λάβουν άμεσα τις αποφάσεις για το μέλλον της χώρας.
Συνέχεια της εδώ και 40 χρόνια, ίδιας πολιτικής, θα είναι η πλήρης αποτυχία, η απογοήτευση και η οικονομική καταστροφή της χώρας και όχι η ανάπτυξη προς όφελος του λαού.
Είναι η ώρα για την αλλαγή της πορείας προς το μέλλον, είναι λαϊκή απαίτηση.
Μπορούμε όλοι μαζί να επιβιώσουμε, χωρίς τα Δάνεια των « εταίρων και φίλων μας της Ε.Ε. και ΗΠΑ», αρκεί να το πιστέψουμε.
Η όποια συμφωνία, που θα είναι με λιγότερους ή περισσότερο αντιοικονομικούς, αντικοινωνικούς και εξοντωτικούς όρους για όλους μας, δεν θα λύσει δυστυχώς τα οικονομικά προβλήματα και τη φτωχοποίηση της χώρας μας.
Πρέπει λοιπόν, να επιμείνουμε σταθερά στα δίκαιά μας, και ευτυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ και δη ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Γιάννης Βαρουφάκης, έκαναν γνωστά σε όλο τον κόσμο, τα καταστροφικά αποτελέσματα των μνημονίων που επέβαλαν στη Ελλάδα η Ε.Ε., το ΔΝΤ και η ΕΚΤ ή καλύτερα η Γερμανική κυριαρχία, την αποτυχημένη πολιτική της αυστηρής, προτεσταντικής λιτότητας, που εφήρμοσαν σαν καλοί μαθητές οι πρώην πρωθυπουργοί μας «Γιώργος Παπανδρέου, Λουκάς Παπαδήμος και Αντώνης Σαμαράς μαζί με τον αντιπρόεδρό του Ευάγγελο Βενιζέλο».
Είναι η ύστατη, ίσως ώρα για την λήψη των μεγάλων ριζοσπαστικών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα για:
-Την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με βάση τον Πρωτογενή τομέα Παραγωγής.
-Την αλλαγή νόμου τέρας «Καλλικράτης» για την Τοπική και περιφερειακή Αυτοδιοίκηση. Για νέα , άμεση σχέση επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών και της κάθε Τοπικής, Περιφερειακής και Κεντρικής εξουσίας
-Την αναδιοργάνωση και πραγματική και αξιοκρατική μεταρρύθμιση του Δημόσιου τομέα και του Κράτους, με έμφαση στη συμμετοχή των πολιτών στη λήψή των αποφάσεων που τους αφορούν τοπικά και γενικότερα.
-Την καθιέρωση ισονομίας και ισοπολιτείας στον Ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, διαφάνεια και καθαροί όροι σε όλα, στις συμβάσεις και στις δημοπρατήσεις όλων των έργων μικρών και μεγάλων.
Πιστεύω ότι μπορούμε αρκεί να τολμήσουμε, Τοπικά, Συλλογικά και Δημοκρατικά.
* Ο Άγγελος Κολέμπας είναι οικονομολόγος και πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ
Άγγελος Κολέμπας
