“Φουσκωμένα” μάτια έτοιμα να “σκάσουν” για να ανθίσουν οι ελιές είναι η εικόνα των ελαιοδέντρων σε πολλές - κυρίως νότιες - περιοχές της Κρήτης, ενώ, λόγω των καιρικών συνθηκών, διαπιστώνονται ελαιόδεντρα... πολλών ταχυτήτων, με τους ελαιοπαραγωγούς, τους ελαιουργούς, αλλά και τους γεωπόνους να κάθονται σε... αναμμένα κάρβουνα, περιμένοντας να δουν τη μετέπειτα εξέλιξη του καιρού στο νησί μας.
Αλλού οι ελιές ετοιμάζονται να ανθίσουν, αλλού έχουν ανθίσει και μάλιστα από τα μέσα Ιανουαρίου και μετά, ενώ υπάρχουν και περιοχές όπου τα ελαιόδεντρα δεν έχουν ακόμα μέχρι σήμερα βγάλει καινούργια βλάστηση, που είναι αναγκαία για την παραγωγή της επόμενης χρονιάς!
Μιλώντας στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr, ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ-Μ. Συνεταιρισμών Μύρων Χιλετζάκης τόνισε για το φαινόμενο αυτό: «Η ανομβρία έχει τη συνέπεια να μην υπάρχει σχετική υγρασία στο έδαφος. Και ο συνδυασμός με τις υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν το φαινόμενο αυτό. Αρκεί να σας πω ότι στην περιοχή μας την περασμένη Παρασκευή είχαμε 30 βαθμούς Κελσίου! Αυτή η πρόωρη άνθιση συμβαίνει στις πρώιμες ελαιοκομικές περιοχές και στις νότιες. Είναι κακό αυτό το φαινόμενο. Κι εμάς στις Αρχάνες βλέπουμε τις ελιές να ανθίζουν σε ορισμένα σημεία. Αυτό μας προκαλεί ανησυχία για το επόμενο διάστημα και είμαστε σε αναμονή».
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελαιουργών Ν. Ηρακλείου Βαγγέλης Πρωτογεράκης συνιστά ψυχραιμία.
«Είναι νωρίς ακόμα να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα», λέει στην εφημερίδα μας. Ωστόσο, ο ίδιος θέτει και το ζήτημα «σε περιοχές της Μεσαράς να βλέπουμε πολλά δέντρα να μην έχουν ακόμα πετάξει τους νέους τους βλαστούς. Και αυτό έχει να κάνει βέβαια με το λιγοστό νερό που έχει πέσει στις περιοχές της νότιας Κρήτης».
Ακόμα πιο ανησυχητική είναι η κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή της Βιάννου.
«Η πρόωρη άνθιση της ελιάς», όπως δηλώνει ο συνταξιούχος γεωπόνος και για πολλά χρόνια υπεύθυνος δακοκτονίας σε διάφορους δήμους του νομού Ηρακλείου, μέσα στη Διεύθυνση Γεωργίας, Μανόλης Γελασάκης, «σε μας έχει ξεκινήσει από τον Δεκέμβριο και μετά. Μάλιστα, ορισμένες ελιές που ήταν σε πολύ καλές περιοχές, όπως σε περιβόλια και δεν είχαν παραγωγή πέρυσι, είχαν ανθίσει από το καλοκαίρι»!
Πάντως, στο σημείο αυτό ο Μανόλης Γελασάκης μας είπε πως «για να κάνουμε από τώρα προβλέψεις είναι λιγάκι παράτολμο. Μέχρι το Πάσχα θα ξέρουμε τι γίνεται. Άρα ο μήνας που έρχεται είναι κρίσιμος»...
Συνεχίζοντας, απαντώντας στα σχετικά μας ερωτήματα, ο έμπειρος γεωπόνος είπε πως «αν υποθέσουμε πως θα έχουμε από τώρα και πέρα καλές καιρικές συνθήκες, στις ελιές εκείνες που έχουν ανθίσει ήδη θα έχουμε πρόωρη καρποφορία. Εδώ στη Βιάννο στις ορεινές περιοχές έχει κάνει χαμηλές θερμοκρασίες φέτος για τη διαφοροποίηση των οφθαλμών. Αλλά το νερό είναι πολύ ελλειμματικό, διότι στα μέρη τα δικά μας δεν έχει βρέξει και πολύ».
Στο μεταξύ, αν πέσει μια δυνατή βροχή, στις ανθισμένες ελιές θα προκαλέσει πτώση του ανθού. «Φυσικά. Το νερό θα ρίξει τον ανθό. Και πέρυσι το είχαμε αναδείξει το πρόβλημα αυτό. Όταν τα άνθη είναι έτοιμα να γονιμοποιηθούν και βρέξει, δε γίνεται η γονιμοποίηση».
Εκτός βέβαια και αν έχει προκάνει ο ανθός και έχει δέσει. «Στην περίπτωση εκείνη, το νερό είναι καλοδεχούμενο όποτε και αν έρθει. Άρα δεν είναι αρνητικό τώρα να ανθίσει η ελιά. Εξαρτάται όμως από το τι ποσοστό από τα άνθη της θα δώσουν καρπό. Η ελιά έχει τέλεια και ατελή άνθη. Τα τέλεια άνθη της είναι σε πολύ χαμηλό ποσοστό. Τα πολλά είναι ατελή. Αλίμονο και ήταν όλα τέλεια και έδεναν όλα της τα άνθη. Εξαρτάται τώρα το ποσοστό των τέλειων ανθέων. Και πόσο θα τα ευνοήσουν οι καιρικές συνθήκες», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μανόλης Γελασάκης.
Στο σημείο αυτό μας φέρνει το παράδειγμα του Συκολόγου: «Είμαι με το πουκαμισάκι και άλλοι φοράνε κοντομάνικα. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι εδώ είναι “φωτιά”».
Τι συμβουλεύουν οι γεωπόνοι - Πότε ποτίζουμε και πότε βάζουμε λίπασμα
Συνεχίζοντας και αναφορικά με το κατά πόσο θα πρέπει να ποτίζουν οι ελαιοπαραγωγοί τις ελιές τους όταν αυτές είναι στον ανθό, ο γεωπόνος Μανόλης Γελασάκης εξηγεί: «Η ελιά για να καρποδέσει πρέπει να έχει επάρκεια εδαφικής υγρασίας, αλλά δε χρειάζεται πολύ νερό. Εδώ οι παραγωγοί έβαλαν λίγο λίπασμα φέτος γιατί το λάδι είχε τιμή. Αλλά αν κατακλύζεις και τα χωράφια με νερό, τα λιπάσματα ξεπλένονται. Άρα, κάνουμε λελογισμένη χρήση νερού. Όπου χρειάζεται. Δηλαδή στη βόρεια Κρήτη έχει βρέξει αρκετά. Πρόσφατα έβρεξε και στη Μεσαρά και έβγαλε πολύ νερό. Πρόβλημα θα έχουμε εδώ. Από Τσούτσουρο και μέσα. Άρα πρέπει να ποτίζει ο κόσμος, γιατί όντως διψούνε. Αν πας στο χωράφι τώρα, βλέπεις τις μολόχες και κλίνουν το κεφάλι. Διψάνε. Άρα εδώ σε μας όποιος μπορεί να ποτίσει, ας ποτίσει».
Τέλος, για τη χρήση χαλκούχων σκευασμάτων στις ελιές, ο Μανόλης Γελασάκης είπε: «Εγώ για τις περιοχές μας δε συνιστώ τα χαλκούχα σκευάσματα. Ο χαλκός χρειάζεται για περιοχές όπου υπάρχουν υγρασίες. Το ψέκασμα με τον χαλκό σε αυτές τις περιοχές θα πρέπει οι παραγωγοί να το κάνουν αυτήν την περίοδο. Διότι ο χαλκός, πέρα από το γλοιοσπόριο που έχει βγει στην επικαιρότητα τώρα τελευταία, πιάνει και τον καρκίνο της ελιάς. Όσο για τα κίτρινα φύλλα στις ελιές που μου λένε πολλοί παραγωγοί ότι βλέπουν σήμερα στα ελαιόδεντρά τους, αυτό μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Μπορεί να είναι λόγω τροφοπενίας. Κάποιο ποσοστό φύλλων γηράσκει, κιτρινίζει και πέφτει. Οπότε μπορεί η ελιά που έχει κίτρινα φύλλα να “στρώσει” στη συνέχεια της καλλιεργητικής περιόδου».
