Αρθρογραφία

Κλιματική κρίση: Το θερμότερο καλοκαίρι εδώ και 140 χρόνια το φετινό

17 September, 2023 ΑΡΘΡΑ

Κλιματική κρίση: Το θερμότερο καλοκαίρι εδώ και 140 χρόνια το φετινό

Από τότε που ξεκίνησε να λειτουργεί το «παγκόσμιο θερμόμετρο» στα τέλη του 18ου αιώνα οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ (GISS) της NASA ανακοίνωσαν επίσημα ότι το καλοκαίρι του 2023 ήταν το θερμότερο.

Ειδικότερα, οι μήνες Ιούνιος, Ιούλιος και Αύγουστος μαζί ήταν 0,23 βαθμούς Κελσίου θερμότεροι από οποιοδήποτε άλλο καλοκαίρι στο ρεκόρ της NASA και 1,2 C θερμότεροι από το μέσο καλοκαίρι μεταξύ 1951 και 1980.

Μόνο ο Αύγουστος ήταν 1,2 C θερμότερος από το μέσο όρο.

Αυτό το νέο ρεκόρ έρχεται καθώς ο καύσωνας σάρωσε μεγάλο μέρος του πλανήτη, επιτείνοντας θανατηφόρες πυρκαγιές και πυροδοτώντας κύματα καύσωνα στη Νότια Αμερική, την Ιαπωνία, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ενώ πιθανότατα συνέβαλε σε έντονες βροχοπτώσεις σε Ιταλία, Ελλάδα και Κεντρική Ευρώπη.

Με αφορμή την ανακοίνωση, ο ίδιος ο διευθυντής της NASA Μπιλ Νέλσον δήλωσε: «Οι θερμοκρασίες ρεκόρ του καλοκαιριού του 2023 δεν είναι απλώς ένα σύνολο αριθμών – έχουν ως αποτέλεσμα τρομερές συνέπειες στον κόσμο. Από τις υψηλές θερμοκρασίες στην Αριζόνα και σε ολόκληρη τη χώρα, μέχρι τις πυρκαγιές στον Καναδά και τις ακραίες πλημμύρες στην Ευρώπη και την Ασία, τα ακραία καιρικά φαινόμενα απειλούν ζωές και τα προς το ζην σε όλο τον κόσμο».

«Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποτελούν απειλή για τον πλανήτη μας και τις μελλοντικές γενιές, απειλές που η NASA και η διοίκηση Μπάιντεν-Χάρις αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο».

Η συγκέντρωση των δεδομένων

Η NASA συγκεντρώνει το ρεκόρ θερμοκρασίας της, γνωστό ως GISTEMP, από δεδομένα θερμοκρασίας της επιφάνειας του αέρα που αποκτήθηκαν από δεκάδες χιλιάδες μετεωρολογικούς σταθμούς καθώς και δεδομένα θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας από όργανα που είναι τοποθετημένα σε πλοία και σημαδούρες.

Αυτά τα ακατέργαστα δεδομένα αναλύονται με τη χρήση μεθόδων που λαμβάνουν υπόψη τη διαφορετική απόσταση των σταθμών θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο και για τις επιπτώσεις της αστικής θέρμανσης που θα μπορούσαν να αλλοιώσουν τους υπολογισμούς.

Η ανάλυση υπολογίζει τις ανωμαλίες θερμοκρασίας και όχι την απόλυτη θερμοκρασία. Μια ανωμαλία θερμοκρασίας δείχνει πόσο έχει απομακρυνθεί η θερμοκρασία από τον βασικό μέσο όρο του 1951 έως το 1980.

Επιστημονικές παρατηρήσεις και αναλύσεις που έγιναν εδώ και δεκαετίες από τη NASA, την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) και άλλα διεθνή ιδρύματα έχουν δείξει ότι αυτή η θέρμανση οφείλεται κυρίως στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο.

Ο ρόλος του Ελ Νίνιο

«Οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας που τροφοδοτούνται εν μέρει από την επιστροφή του Ελ Νίνιο, ήταν σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνες για τη ζέστη ρεκόρ του καλοκαιριού», δήλωσε ο Τζος Γουίλις, επιστήμονας του κλίματος και ωκεανογράφος στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA στη Νότια Καλιφόρνια.

Το Ελ Νίνιο είναι ένα φυσικό κλιματικό φαινόμενο που χαρακτηρίζεται από θερμότερες από τις κανονικές θερμοκρασίες στην επιφάνεια της θάλασσας (και υψηλότερα επίπεδα της θάλασσας) στον κεντρικό και ανατολικό τροπικό Ειρηνικό Ωκεανό.

Ταυτόχρονα, τα φυσικά γεγονότα του Ελ Νίνιο στον Ειρηνικό αντλούν επιπλέον θερμοκρασία στην παγκόσμια ατμόσφαιρα και συχνά συσχετίζονται με τα θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί. Το Ελ Νίνιο σχετίζεται με την εξασθένηση των ανατολικών ανέμων και την κίνηση του ζεστού νερού από τον δυτικό Ειρηνικό προς τη δυτική ακτή της Αμερικής. Το φαινόμενο μπορεί να έχει εκτεταμένες επιπτώσεις, φέρνοντας συχνά ψυχρότερες, υγρότερες συνθήκες στα νοτιοδυτικά των ΗΠΑ και ξηρασία σε χώρες του δυτικού Ειρηνικού, όπως η Ινδονησία και η Αυστραλία.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον Γουίλις, «με την υπερθέρμανση του περιβάλλοντος και τα θαλάσσια κύματα καύσωνα που ταλανίζουν εδώ και δεκαετίες, αυτό το Ελ Νίνιο μας έκανε να ξεπεράσουμε κάθε ρεκόρ».

«Τα κύματα καύσωνα που βιώνουμε τώρα είναι μεγαλύτερα, πιο ζεστά και πιο «τιμωρητικά». Η ατμόσφαιρα μπορεί επίσης να κρατήσει περισσότερο νερό τώρα, και όταν είναι ζεστό και υγρό, είναι ακόμα πιο δύσκολο για το ανθρώπινο σώμα να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του».

Οι επιστήμονες αναμένουν να δουν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις του Ελ Νίνιο τον Φεβρουάριο, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2024 ενώ δηλώνουν φόβους πως η κατάσταση θα χειροτερέψει εάν συνεχίσουμε να εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.