Τοπικά νέα

Η γνωριμία με την γλώσσα των παππουδοκεράδων μας είναι πια πραγματικότητα!

10 February, 2020 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΑΡΘΡΑ

Η γνωριμία με την γλώσσα των παππουδοκεράδων μας είναι πια πραγματικότητα!

Η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης κα Τζακώστα Μαρίνα γραφει το παρακάτω όμορφο κείμενο:

Τώρα που ξεκινά το εξάμηνο και γυρνώ την μνήμη μου αρκετά χρόνια πίσω, κάπου στο 2013, δύο πράγματα θυμάμαι ότι πυροδότησαν το ενδιαφέρον μου για την κρητική διάλεκτο. Το ένα είναι η αγάπη του κρητικού λαού για τη γλώσσα του, μια αγάπη που - κατά τη γνώμη μου - είναι μεγαλύτερη και βαθύτερη κι από την αγάπη του για τη μουσική και τους χορούς του κι ας μην το ξέρει (εξάλλου είναι καταλυτική η επίδραση του ρυθμού της γλώσσας πάνω στο ρυθμό της μουσικής), και το άλλο είναι η ισοπεδωτική επίδραση της πρότυπης γλώσσας πάνω στη γλώσσα του λαού. Από τα πιο τραγικά που μπορεί να καταγράψει κανείς σε μια τάξη, από παλιότερα μέχρι και σήμερα, είναι έναν δάσκαλο που διορθώνει έναν μικρό ή μεγαλύτερο μαθητή τραβώντας κόκκινη γραμμή σε όσα έχει μάθει στο σπίτι του. Τραβώντας κόκκινη γραμμή, δηλαδή, στη γλώσσα του παππού και της γιαγιάς. Το τραγικό γίνεται κωμικοτραγικό όταν ο … διορθωτής ή η διορθώτρια είναι και ο ίδιος/ η ίδια διαλεκτόφωνος/ διαλεκτόφωνη.

Σ’ αυτό το ταξίδι γνώρισα ανθρώπους που ποτέ δεν θα γνώριζα, αν δεν έστηνα το αυτί μου να τους ακούσω. Γνώρισα το κρυμμένο μεγαλείο του κρητικού λαού. Αυτόν τον λαό, τον κρυμμένο, θέλω να ευχαριστήσω από εδώ για την στήριξη που μου παρέχει και για την αγάπη με την οποία με περιβάλλει εδώ και μήνες, από τότε που κύκλοι έξω από μένα και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, έκαναν γνωστό το φυσικό βήμα που ήταν αναμενόμενο να γίνει μετά από έρευνες χρόνων: να δείξουμε στους φοιτητές μας τρόπους με τους οποίους μπορούμε να ενσωματώσουμε τις διαλέκτους στην (γλωσσική) εκπαίδευση, ξεκινώντας με το παράδειγμα της Κρητικής.

Στους Κρητικούς που αθόρυβα και σεμνά, αλλά, ταυτόχρονα, συστηματικά και με πάθος διατηρούν την γλώσσα και τον πολιτισμό τους αξίζουν όλα τα μπράβο. Όχι φυσικά σ’ αυτούς που γνώρισαν ή θυμήθηκαν την μητρική λαλιά τους κατά την αναζήτηση μια ευκαιρίας που θα τους πρόσφερε μια κάποια λαμπερή αυτοπροβολή, αλλά σ’ αυτούς που συνήθως απομονωμένοι δεν έπαψαν να σκέφτονται και να γράφουν σ’ αυτήν την υπέροχη γλώσσα σε καιρούς που η γλώσσα δεν ήταν ‘της μοδός’ και σε καιρούς που δεν ήταν ‘κουλ’ να εκδίδει κανείς τις δουλειές τους. Σ’ αυτούς που τις οικονομίες που προορίζονταν για μια μικρή ανακαίνιση του σπιτιού τους τις επένδυσαν τελικά σε μια … αυτοέκδοση γιατί αυτό είχε μεγαλύτερη αξία (ίσως είναι καιρός να αρχίσουμε να αναθεωρούμε το τί γράφεται σε αυτοεκδιδόμενα έργα, στα οποία πολύ συχνά κρύβονται διαμαντάκια).

Θα ήθελα να ευχαριστήσω ονομαστικά όλους/ -ες όσοι/ -ες μού στάθηκαν με ποικίλους τρόπους και για διαφορετικούς λόγους. Το μάθημα των νεοελληνικών διαλέκτων δεν θα ήταν ίδιο χωρίς τη συμβολή τους. Φυσικά η ευθύνη για το μάθημα αυτό καθαυτό είναι όλη δική μου. Θα δυσαρεστήσω όσους πλανώνται πλάνην οικτράν και πιστεύουν ότι στο μάθημα θα απονέμουμε «πτυχία μαντινάδας», ή ότι το μάθημα θα ενταχθεί σε ένα νεοσύστατο «Τμήμα κρητικής διαλέκτου» ή ότι θα υπάρχει χρηματικό έπαθλο για την καλύτερη εργασία που θα συνταχθεί στο πλαίσιο του μαθήματος. Το μάθημα δεν θα είναι χώρος οικονομικών αλισιβερισιών. Μακάρι κάποτε να θεσπιστεί σε επίπεδο Πανεπιστημίου ένα ακόμη χρηματικό βραβείο για μια εργασία με θέματα σχετικά με τη διάλεκτο. Υπάρχουν αρμόδια σχετικά όργανα για να αποφασίζουν.

Όλα μου τα ευχαριστώ μου είναι λίγα για
- Τις συναδέλφισσές μου από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Π.Κ., κυρίες Ελένη Βασιλάκη και Ελπινίκη Νικουλουδάκη – Σουρή για την υλική και ηθική συμπαράστασή τους. Το λεξικό που μου δώρισε η κ. Βασιλάκη είναι το πρώτο από τα εκατοντάδες πλέον βιβλία που μου έχουν δωριστεί. Αυτό είναι για μένα πολύ συμβολικό. Όπως και τα θερμά ενθαρρυντικά τους λόγια.

- Τους συναδέλφους στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης του Π.Κ. Κωνσταντίνο Νύκταρη και Νίκο Καπελώνη για την τεράστια υποστήριξη που μου παρείχαν με τις γνώσεις τους και την εθελοντική τους εργασία. Ευχαριστώ τον Κώστα γι’ αυτές τις κουβέντες που τελειωμό δεν έχουν και που δείχνουν το φως στην άκρη του τούνελ και τον Νίκο για την καθοδήγησή του ώστε να φτιαχτεί η νέα ιστοσελίδα του Ψηφιακού Μουσείου Ελληνικής Προφορικής Ιστορίας (του οποίου την ιστοσελίδα σύντομα θα κοινοποιήσω). Τις συναδέλφισσες Άννα Στραταριδάκη, Μαρία Καραΐσκου Maria Karaiskou και Ευανθία Συνώδη που ξέρουν να ακούν και να λαμβάνουν το ‘σωστό’ μήνυμα.

- Τον συνάδελφο από το Τμήμα Φιλολογίας του Π.Κ. Μανόλη Σειραγάκη Manolis Seiragakis για την στήριξη που μου παρείχε με τρόπο που ίσως δεν γνωρίζει.

- Τον Αντιπρύτανη κ. Κωνσταντίνο Σπανουδάκη, Καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας, ο οποίος με τιμά με την αθόρυβη, αλλά σταθερή, αδιάλειπτη συμπαράστασή του.

- Τον συνάδελφο από τον Τμήμα Ιατρικής του Π.Κ., κ. Μανόλη Γιαχνάκη για την αφοσίωση στη διάλεκτο.

- Τους συναδέλφους και τις συναδέλφισσές μου που εργάζονται σε άλλα Πανεπιστήμια της Ελλάδας και της Κύπρου, φίλους/ -ες και συνεργάτες/ -τιδες, Λένα Αγαθοπούλου Eleni Agathopoulou, Ζωή Γαβριηλίδου Zoe Gavriilidou, Ντίνα Διαμάντη Ntina Diamanti, Πένη Καμπάκη-Βουγιουκλή Penelope Kambakis Vougiouklis, Έλενα Ιωαννίδου Elena Ioannidou, Maria Kamilaki, Μαρίκα Λεκάκου Marika Lekakou, Ελένη Μότσιου Eleni Motsiou, Θωμαή Ρουσουλιώτη Thomais Rousoulioti, Σταυρούλα Τσιπλάκου Stavroula Tsiplakou, Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη Nikoletta Tsitsanoudis Mallidis, Μαρία Χονδροζουμάκη ΜΑΡΙΑ ΧΟΝΔΡΟΖΟΥΜΑΚΗ, Βασίλη Αργυρόπουλο, Σπύρο Αρμοστή Σπύρος Αρμοστής (Spyros Armostis), Αχιλλέα Κωστούλα, Ευάγγελο Κουρδή, Κωνσταντίνο Ντίνα, Γιώργο Ξυδόπουλο George J. Xydopoulos, Δημήτρη Παπαζαχαρίου, Δημήτρη Σιμήρη Dimitris Simiris, Παναγιώτη Φίλο, Ασημάκη Φλιάτουρα Asimakis Fliatouras, Χριστόδουλο Χριστοδούλου για την υποστήριξη και την δημοσιοποίηση και ανάδειξη της δουλειάς μου.

- Τους δασκάλους και λογοτέχνες/ συγγραφείς κ. Χάρη Στρατιδάκη και κ. Γιώργη Καλογεράκη, την φιλόλογο κ. Μαρία Πολάκη και τον φιλόλογο και συγγραφέα κ. Κωστή Παπαδάκη, όλοι φίλοι πια, που μου εμπιστεύτηκαν τις δουλειές τους με διάφορους τρόπους.

- Τους/ τις λογοτέχνες, λαογράφους, συγγραφείς κ. Κωνσταντίνο Ανδρεδάκη Kostas Andredakis, δάσκαλο, κ. Δημήτρη Αρχοντάκη, φιλόλογο και πρώην δήμαρχο του Ρεθύμνου, κ. Κανάκη Γερωνυμάκη (Ioanna Voudouri Giorgos Geronymakis), κ. +Ευγενία Ζαμπετάκη, δασκάλα, κ. Μαρία Ζωγραφάκη – Σπυριδάκη, κ. Δημήτρη Θεοδοσάκη (Rania Theodosaki), κ. Κωνσταντίνο Καλλέργη, νομικό, κ. Μαρία Καλογεράκη-Γναφάκη, κ. Κωνσταντίνο Καργάκη, δάσκαλο, κ. Χαριστή Κουκουμπεδάκη, κ. Κώστα Λαγουδιανάκη, δάσκαλο, κ. Ευαγγελία Λαμπιθιανάκη-Παπαδάκη, δασκάλα, – Χαρούλα Χριστιανού, κ. Κωνσταντίνο Μαρκατάτο (ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΑΡΚΑΤΑΤΟΥ), κ. Γιάννη Μεγαλακάκη, κ. Όλγα Μπελιβάνη-Τσιτσάκη, π. Μιχάλη Πατεράκη, κ. Ελένη Πλαγιωτάκη – Σαατσάκη, κ. +Γιάννη Πλατύρραχο, χρυσοχόο (την κόρη του Μαριάννα Πλατύρραχου και τον εγγονό φοιτητή μας Γιώργο Λογιάδη) , κ. Θοδωρή Ρηγινιώτη, θεολόγο, κ. Άννα Τακάκη – Μαρκάκη (Anna Takaki), κ. Ειρήνη Ταχατάκη, δασκάλα, κ. Ματθαίο Τσιριμονάκη.

- Τον γιο του Μεγάλου Κωστή Φραγκούλη, κ. Γιάννη Φραγκούλη, ο οποίος με αναζήτησε για να μου προσφέρει το θησαυρό του σπουδαίου πατέρα του.

- Τους δημοσιογράφους και όλους/ -ες όσοι/ -ες εργάζονται στα ΜΜΕ, πρώτα από όλους τον Γιάννη Καλαϊτζάκη (Giannis Kalaitzakis) που παρακολουθεί εδώ και χρόνια τη δουλειά μου, την Αγγελική Καλλέργη (Aggeliki Kallergi), την Κωνσταντίνα Κλαψινού (Babis-Konstantina Klapsinou), την Αγγέλα Δουλγεράκη, την Εύα Κοντού-Καπελλάκη, τον Λευτέρη Κουμαντάκη Lefteris Koumantakis, τον Λευτέρη Κουρκουλό Lefteris Kourkoulos, το δίδυμο Σταύρο Ρακιντζή και Δημήτρη Κορωνάκη, την Μαρία Πορίχη – Καραβίτη Maria Porichi Karaviti, την Αγάπη Ροδίτη Agapi Roditi, τον Σωτήρη Μεταξά, τον Μάριο Διονέλλη, την Μαρία Καλογεράκη-Γναφάκη, τον Παναγιώτη Βουρδουμπά ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΒΟΥΡΔΟΥΜΠΑΣ, τον Μάνο Δερμιτζάκη Manos Dermitzakis.
- Τις μέχρι πρότινος άγνωστες που έγιναν φίλες, Νεκταρία Βρυλλάκη Nektaria Vrillaki και Εύα Κοντού – Καπελλάκη.