Κόσμος

Guardian: Ο αντίκτυπος των αμερικανικών δασμ’ων σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ

02 April, 2025 ΚΟΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

Guardian: Ο αντίκτυπος των αμερικανικών δασμ’ων σε Ηνωμένο Βασίλειο και ΕΕ

Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται σήμερα, Τετάρτη 2 Απριλίου, να ανακοινώσει «αμοιβαίους δασμούς» σε βάρος κρατών που επιβάλλουν δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα.

Η σημερινή μέρα έχει ανακυρηχθεί από τον Αμερικανό πρόεδρο ως «Ημέρα Απελευθέρωσης», με την αποκάλυψη ενός σχεδίου σαρωτικών δασμών που αποσκοπεί στην ανατροπή όσων θεωρεί «άδικες πρακτικές που εκμεταλλεύονται τη χώρα του για δεκαετίες». Οι λεπτομέρειες των σχεδίων είναι ακόμα υπό επεξεργασία και αναμένεται να ανακοινωθούν από τον Λευκό Οίκο αργά σήμερα το βράδυ (ώρα Ελλάδας). Την ίδια ώρα, ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο κάνουν λόγο για τον τεράστιο αντίκτυπο που θα έχουν οι σχεδιαζόμενοι δασμοί στις επιχειρήσεις σε παγκόσμια κλίμακα και επιχειρούν να προετοιμάσουν το έδαφος για τον επερχόμενο εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.

Το δημοσίευμα του Guardian για τους δασμούς και την «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ

Με ένα αναλυτικό δημοσίευμα με τίτλο «Ημέρας Απελευθέρωσης» του Τραμπ: Τι διακυβεύεται για την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο;» ("Trump’s ‘liberation day’ tariffs: what’s at stake for UK and EU?", ο Guardian εξηγεί μεταξύ άλλων τους δασμούς που αναμένεται να επιβάλει η κυβέρνηση Τραμπ, τον τρόπο που προβλέπεται να επηρεάσουν Ηνωμένο Βασίλειο και Ευρώπη ενώ θέτει και το εύλογο ερώτημα αν ο Τραμπ μισεί τελικά την Ευρώπη.

Ποιους δασμούς αναμένεται να επιβάλει;

Οι συνεργάτες του Τραμπ έχουν καταρτίσει ένα σχέδιο για 20% δασμούς σε σχεδόν όλες τις εισαγωγές στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι ηγέτες της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου ανησυχούν για την πιθανότητα το σχέδιο να περιλαμβάνει δασμούς κατά τομέα, καθώς και μόνιμους φόρους που θα μπορούσαν να επιβληθούν ως αντίποινα για τους φόρους προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που ισχύουν στην Ευρώπη, τους οποίους ο Τραμπ θεωρεί ουσιαστικά ως φόρο.

Ο Τραμπ, ο οποίος στο παρελθόν είχε αμφισβητήσει την πρώην καγκελάριο της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, για το γεγονός ότι δεν εξασφάλισε περισσότερα αυτοκίνητα Chevrolet στο Μόναχο, έχει ήδη ανακοινώσει δασμούς σε αυτοκίνητα που θα ισχύσουν από τις 3 Απριλίου.

Θα γλιτώσει το Ηνωμένο Βασίλειο;

Η φαινομενική θερμή υποδοχή που έδειξε ο Τραμπ στον Κιρ Στάρμερ στο Οβάλ Γραφείο τον περασμένο μήνα είναι απίθανο να προστατεύσει το Ηνωμένο Βασίλειο, καθώς αναμένονται δασμοί σε «όλες τις χώρες». Ωστόσο, το Ηνωμένο Βασίλειο καταβάλλει προσπάθειες για να καταφέρει μια συμφωνία, με τον υπουργό Επιχειρήσεων, Τζόναθαν Ρέινολντς, προτείνοντας ότι, αν οποιαδήποτε χώρα μπορεί να εξαιρεθεί, αυτή θα μπορούσε να είναι η Βρετανία.

Την Τρίτη (01/04), ο Στάρμερ δήλωσε ότι οι επιχειρήσεις δεν επιθυμούν έναν πόλεμο δασμών. Αντί για μια «αυθόρμητη» αντίδραση, δήλωσε ότι θα αντιδράσει με «ήρεμο και συγκροτημένο» τρόπο. Ελπίζει ότι μια εμπορική συμφωνία, κάτι που απέφυγαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου για δεκαετίες, θα «μετριάσει» τις επιπτώσεις των δασμών. Αυτή τη φορά, το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκει μια πολύ πιο περιορισμένη «συμφωνία οικονομικής ευημερίας» αντί για μια πιο εκτενή «συμφωνία ελεύθερου εμπορίου». Αν και αυτή η συμφωνία θα έχει περιορισμένο πεδίο, η ελπίδα είναι ότι θα είναι πιο γρήγορη στην επίτευξή της.

Πράγματι, ο Τραμπ μισεί την Ευρώπη;

Οι ευρωπαίοι ηγέτες ανησύχησαν από τις επιθέσεις στην Ευρώπη από τον αντιπρόεδρο, Τζέι Ντι Βανς, ωστόσο, ο Τραμπ υπήρξε λιγότερο εχθρικός, περιορίζοντας το ενδιαφέρον του στην άμυνα και στην εμπορική ανισορροπία. Έχει παραπονεθεί ότι οι ΗΠΑ «έχουν γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης από κάθε χώρα στον κόσμο» και ότι «δεν είναι ικανοποιημένος με την ΕΕ» ως τόπο για επιχειρηματική δραστηριότητα. Ο αποκλεισμός της ΕΕ από τις διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία έχει διαταράξει τη γεωπολιτική σχέση των δυτικών χωρών.

Πώς θα αντιδράσει η ΕΕ;

Η αντίδραση αναμένεται να είναι ισχυρή. Η ΕΕ έχει ήδη ανακοινώσει σειρά δασμών που προγραμματίζει να επιβάλει σε εισαγωγές από τις ΗΠΑ, με στόχο τον χάλυβα και το αλουμίνιο, καθώς και υφάσματα, δερμάτινα προϊόντα, οικιακές συσκευές, εργαλεία, πλαστικά και ξύλο. Πηγές αναφέρουν ότι η ΕΕ εξετάζει ακόμα και πιο «προκλητικές» ενέργειες, όπως δασμούς στα έσοδα που παράγουν μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες και κοινωνικά μέσα στις ευρωπαϊκές αγορές.

Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις και να φέρει τους συμμάχους του Τραμπ, όπως ο Έλον Μασκ και ο Τζεφ Μπέζος, στο στόχαστρο. Επίσης, θα δοκιμάσει την ενότητα της ΕΕ, καθώς η Ιρλανδία αναμένεται να αντιταχθεί σε πιο ποινικές ενέργειες λόγω της κυριαρχίας του αμερικανικού τεχνολογικού τομέα στο Δουβλίνο.

Η ΕΕ προτιμά τις διαπραγματεύσεις και γι’ αυτό έχει αποφασίσει να καθυστερήσει τα αντίμετρα, προκειμένου να ανοίξει τον χώρο για συζητήσεις. Ο Μάρος Σέφκοβιτς, ο ευρωπαίος επίτροπος για το Εμπόριο και την Οικονομική Ασφάλεια, έχει ήδη συναντηθεί με τον αμερικανό υπουργό Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ, και αν και επέστρεψε άπραγος, προσπαθεί να χτίσει μια προσωπική σχέση που θα του προσφέρει πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις.

Γιατί δεν ξεκινούν άμεσα διαπραγματεύσεις;

Ένας ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι δεν έχει νόημα να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ σε αυτό το στάδιο, χαρακτηρίζοντας τη διαδικασία σαν να συζητάς για «χαλασμένο ψάρι». «Δεν είναι πολύ παραγωγικό να ξεκινήσεις τώρα τις διαπραγματεύσεις για την αφαίρεση των δασμών», είπε ο αξιωματούχος.

Ποιο είναι το σχέδιο του Τραμπ;

Ο Τραμπ ασχολείται με τους δασμούς από τη δεκαετία του 1980, όταν καταφερόταν εναντίον της Ιαπωνίας για την αγορά ακινήτων στις ΗΠΑ από τους Ιάπωνες, σε μια ανοιχτή οικονομία, ενώ οι αμερικανοί επενδυτές δεν μπορούσαν να ενεργήσουν με τον ίδιο τρόπο στην Ιαπωνία.

Στόχος του είναι να επανεκκινήσει τη βιομηχανία στις ΗΠΑ και να επιστρέψει τις θέσεις εργασίας και τους φόρους που θεωρεί ότι πρέπει να πληρώνουν οι αμερικανικές εταιρείες εντός των ΗΠΑ, αντί για το εξωτερικό.

Τι δείχνουν τα δεδομένα για το εμπόριο;

Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, με το εμπόριο ΕΕ-ΗΠΑ να φτάνει τα 1,6 τρισεκατομμύρια ευρώ, με τρεις χώρες –Ιρλανδία, Γερμανία και Ιταλία– να καταγράφουν πλεονάσματα στο εμπόριο αγαθών.

Πώς αντιδράει η αγορά;

Οι αγορές των ΗΠΑ είναι ανήσυχες, με τον δείκτη S&P 500 και τον Nasdaq να κλείνουν τον Μάρτιο με τις χειρότερες επιδόσεις τριμήνου από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Η ΕΕ παρουσιάζεται ως ασφαλές καταφύγιο, με τον υπουργό Οικονομικών της Ιρλανδίας, Πάσχαλ Ντόνοχιου, να δηλώνει ότι οι επενδυτές «επανεκτιμούν την ΕΕ και επενδύουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση» καταλήγει το δημοσίευμα του βρετανικού μέσου.

Λαγκάρντ: «Η προβλεψιμότητα είναι πολύ μικρή αυτή τη στιγμή»

«Η ζημιά εξαρτάται από το πόσο μακριά θα φθάσουν, πόσο διάστημα θα διαρκέσουν και από το εάν θα οδηγήσουν σε επιτυχημένες διαπραγματεύσεις», δήλωσε σήμερα η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ.

«Θα είναι αρνητικό σε όλο τον κόσμο και η πυκνότητα και η διάρκεια του αντίκτυπου θα ποικίλλουν ανάλογα με το εύρος, τα προϊόντα που θα στοχοθετηθούν, από το πόσο θα διαρκέσει, από το εάν θα υπάρξουν διαπραγματεύσεις ή όχι», δήλωσε η Λαγκάρντ στον ιρλανδικό ραδιοφωνικό σταθμό Newstalk.

«Διότι, ας μην ξεχνάμε, αρκετά συχνά αυτές οι κλιμακώσεις δασμών, επειδή αποδεικνύονται επιβλαβείς, ακόμα και γι’ αυτούς που τις επιβάλλουν, οδηγούν σε διαπραγματευτικά τραπέζια όπου οι άνθρωποι κάθονται και συζητούν και τελικά αίρουν κάποια από αυτά τα εμπόδια».

Εμανουέλε Ορσίνι: Aυτές οι επιχειρήσεις θα επηρεαστούν περισσότερο

«Θα πρέπει να αξιολογήσουμε με μεγάλη προσοχή (τις επιπτώσεις) των δασμών που θα ανακοινωθούν από τον Τραμπ. Υπάρχει κίνδυνος για την Ιταλία, το Κέντρο Ερευνών μας αξιολογεί το μέγεθος του αντίκτυπου, που θα είναι τεράστιο», δήλωσε ο Εμανουέλε Ορσίνι σε συνέντευξη στην εφημερίδα La Stampa.

Η Confindustria αναμένεται να δημοσιοποιήσει έκθεση για τον αντίκτυπο των δασμών και τις ευρύτερες προοπτικές για την ιταλική οικονομία αργότερα σήμερα.

Ο Ορσίνι προσέθεσε ότι οι επιχειρήσεις με υψηλότερες εξαγωγές –όπως ο φαρμακευτικός κλάδος, η βιομηχανία της μόδας, οι βιομηχανίες τροφίμων και οι εταιρίες κατασκευής μηχανημάτων-- θα είναι αυτές που θα επηρεαστούν περισσότερο.

Ο ίδιος προειδοποίησε επίσης ότι εάν «η Ευρώπη τροφοδοτήσει την αντιπαράθεσή της με τις ΗΠΑ, η Κίνα θα επωφεληθεί από αυτό» και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα παραμείνει ενωμένη στην προσέγγισή της στις ΗΠΑ.

Ως απάντηση στους δασμούς, ο Ορσίνι ζήτησε μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), νέες εμπορικές συμφωνίες με χώρες όπως το Μεξικό, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Ταϊλάνδη και βελτίωση της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς.

Βρετανία: Το Λονδίνο ελπίζει ότι οι αμερικανικοί δασμοί θα ανακληθούν με μια οικονομική συμφωνία

Ο Τζόναθαν Ρέινολντς, ο Βρετανός υπουργός που είναι αρμόδιος για τις επιχειρήσεις, δήλωσε ότι η κυβέρνηση ελπίζει ότι οι όποιοι δασμοί επιβληθούν από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ θα ανακληθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα, εάν οι δύο πλευρές καταλήξουν σε μια οικονομική συμφωνία που θα αφορά κυρίως τον τομέα της τεχνολογίας.

Η Βρετανία αναμένει να πληγεί από το σχέδιο του Τραμπ να επιβάλει δασμούς σε προϊόντα από χώρες σε όλο τον κόσμο αυτή την εβδομάδα, αλλά η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι θα συνεχίσει να διαπραγματεύεται μια νέα οικονομική σύμπραξη για να βοηθήσει να εξασφαλιστούν εξαιρέσεις μετά την εφαρμογή των δασμών.

Ο Ρέινολντς δήλωσε σήμερα στο Sky News ότι η Βρετανία υιοθετεί μια «ψύχραιμη προσέγγιση» και ερωτηθείς εάν ελπίζει ότι μια συμφωνία θα οδηγήσει σε άρση των δασμών τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες, απάντησε «Το ελπίζω, αυτό θα ήταν ο στόχος μου».

Πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να δώσει χρονοδιάγραμμα για μια τέτοια ανάκληση αλλά προειδοποίησε ότι όσος περισσότερος χρόνος χρειαστεί για μια συμφωνία, τόσο πιθανότερο είναι ότι η Βρετανία θα χρειαστεί να επιβάλει δασμούς ως αντίποινα.

«Όσο περισσότερο δεν έχουμε μια δυνητική λύση σε αυτό, τόσο περισσότερο θα πρέπει να εξετάσουμε τη δική μας θέση», δήλωσε.

«Νομίζω ότι πρέπει να έχουμε όλες τις επιλογές διαθέσιμες σε εμάς. Νομίζω ότι αυτό είναι λογικό», πρόσθεσε όταν ρωτήθηκε για την προοπτική δασμών ως αντιποίνων.