Φυτοφάρμακα: Ψεκασμοί χωρίς...περιορισμούς
Επιτρέπονται ακόμα και δίπλα σε σπίτια, σχολεία & νοσοκομεία
Ασήμαντοι περιορισμοί προβλέπονται στη χρήση των φυτοφαρμάκων όχι μόνο από νοσοκομεία ή σχολεία, αλλά ακόμα και από... τα σπίτια μας, αφού αν η συσκευασία του φαρμάκου δεν έχει πάνω ούτε τη νεκροκεφαλή, ούτε το θαυμαστικό, ο ψεκαστής μπορεί να ψεκάσει χωρίς κανέναν περιορισμό από το σπίτι μας και μόλις στα 20 μέτρα από τα νοσοκομεία, τα σχολεία, τις κατασκηνώσεις, τις παιδικές χαρές και τα ιδρύματα.
Αλλά και στο πιο επικίνδυνο φυτοφάρμακο, η μεγαλύτερη απόσταση για τη χρήση του από τον ψεκαστή δεν ξεπερνάει τα... 200 μέτρα!
Αυτά αναφέρουν οι νόμοι της χώρας μας, που στηρίζονται σε σχετικούς κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2014 και μετά!
Αναλυτικότερα, με ανακοίνωσή της η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Ηρακλείου υπενθυμίζει:
- Στους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων, την ισχύουσα νομοθεσία για την ορθή εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και συγκεκριμένα τα ειδικά μέτρα που αφορούν στη μείωση της χρήσης τους ή των κινδύνων τους σε ειδικές περιοχές.
- Σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη (κάτοικο, επαγγελματία, εργαζόμενο, επισκέπτη), τις υποχρεώσεις των επαγγελματιών χρηστών γεωργικών φαρμάκων σχετικά με τους ψεκασμούς που πραγματοποιούν (ενημέρωση κοινού, ψεκαστικά νέφη, αποστάσεις από ειδικές περιοχές).
Για το μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, ενδεικτικά ο επαγγελματίας χρήστης γεωργικών φαρμάκων οφείλει να λάβει τα παρακάτω μέτρα:
- Να διερευνήσει τη δυνατότητα και οικονομικότητα εφαρμογής μη χημικών μεθόδων για την αντιμετώπιση του προβλήματος που υφίσταται στην καλλιέργειά του.
- Να διερευνήσει τη δυνατότητα και οικονομικότητα διενέργειας της εφαρμογής με ψεκαστικά μέσα που δε δημιουργούν μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.
- Ο ψεκασμός να διενεργείται σε μέρες και ώρες που μειώνεται η πιθανότητα έκθεσης ανθρώπων σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.
- Τα χρησιμοποιούμενα ακροφύσια του ψεκαστικού μηχανήματος (μπεκ) είτε να είναι ειδικού τύπου που μειώνουν το ψεκαστικό νέφος (drift reduction nozzles), είτε να είναι επαρκώς συντηρημένα και ρυθμισμένα για τη μείωση του μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους.
- Να μην πνέει δυνατός άνεμος κατά τη διάρκεια της εφαρμογής. Σε περίπτωση μεταβολής της έντασης του ανέμου και ειδικά σημαντικής αύξησής του κατά την εφαρμογή, ο ψεκασμός πρέπει να σταματά άμεσα μέχρι τη μείωση της έντασης των ανέμων. Σε περίπτωση διαρκούς μεταβαλλόμενης έντασης των ανέμων, η έναρξη της εφαρμογής πρέπει να γίνεται αφού πρώτα σταθεροποιηθεί η χαμηλή ένταση των ανέμων. Η διασπορά του ψεκαστικού νέφους κατά την εφαρμογή των γεωργικών φαρμάκων επηρεάζεται, εκτός από την ένταση του ανέμου, και από διάφορους άλλους παράγοντες, όπως μέγεθος σταγόνας, πίεση ψεκαστικού μηχανήματος, μορφή σκευάσματος, τύπος ακροφύσιου κ.ά. Συνεπώς, για να εφαρμόζονται τα γεωργικά φάρμακα πρέπει η ένταση του ανέμου σε συνάρτηση με τους άλλους παράγοντες να είναι τέτοια που να μην προκαλείται ανεπιθύμητη διασπορά του ψεκαστικού νέφους.
- Να ακολουθεί τους κανόνες ορθής γεωργικής πρακτικής.
Ενημέρωση
Καθώς ο ψεκασμός του γεωργικού φαρμάκου ενδέχεται να δημιουργήσει μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, ιδίως όταν διενεργείται με ψεκαστήρες υψηλής πίεσης (τουρμπίνες), ο επαγγελματίας χρήστης οφείλει να ενημερώνει εγγράφως τους κατοίκους, τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους και τους μόνιμους επισκέπτες της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος, και οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε αυτό, 48 ώρες πριν από τον χρόνο ψεκασμού. Όταν μόνο περαστικοί δύναται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, η ενημέρωση γίνεται πριν από την έναρξη του ψεκασμού.
Η ενημέρωση των κατοίκων, των εργαζομένων και των μόνιμων επισκεπτών της περιοχής, οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος από τον ψεκασμό του γεωργικού φαρμάκου, πραγματοποιείται εγγράφως από τον επαγγελματία χρήστη και αφορά:
- Στον εκτιμώμενο χρόνο έναρξης του ψεκασμού.
- Στη θέση της καλλιέργειας όπου πρόκειται να γίνει ο ψεκασμός.
- Στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν (εμπορική ονομασία) και
- Στη σήμανση τοξικότητας που αναγράφεται επί της συσκευασίας, καθώς και τις αντίστοιχες φράσεις κινδύνου (π.χ. «Ερεθίζει το αναπνευστικό σύστημα» κ.ά.).
Η ενημέρωση των επαγγελματιών (ιδίως των μελισσοκόμων, των σαλιγκαροτρόφων και των κτηνοτρόφων), οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος από τον ψεκασμό του γεωργικού φαρμάκου, πραγματοποιείται εγγράφως από τον επαγγελματία χρήστη και αφορά, πέραν των αναφερόμενων στην ενημέρωση του κοινού της προηγούμενης παραγράφου και τις επιδράσεις στη δραστηριότητά τους, που τυχόν αναγράφονται επί της συσκευασίας του φυτοπροστατευτικού προϊόντος, το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί.
Όταν πρόκειται να γίνει ψεκασμός σε συγκεκριμένο κτήμα, πρέπει να χρησιμοποιείται υποχρεωτικά από τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων το έντυπο ενημέρωσης ψεκασμών με γεωργικά φάρμακα. Σκοπός της χρήσης του εντύπου είναι η ενημέρωση των κατοίκων, των λοιπών επαγγελματιών (μελισσοκόμοι, σαλιγκαροτρόφοι και κτηνοτρόφοι), των εργαζομένων και επισκεπτών της περιοχής. Το έντυπο της ενημέρωσης πρέπει να αναρτάται, με ευθύνη του επαγγελματία χρήστη, στις εισόδους κάθε οικήματος ή επαγγελματικού χώρου της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος, καθώς και σε σταθερά (ιδίως κολόνες) ή σε κινητά σημεία (ιδίως πασσάλους), για την ενημέρωση και των περαστικών από την περιοχή.
Τσουχτερά πρόστιμα στους παραβάτες
Στο άρθρο 26 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, περιγράφονται ορισμένα ειδικά μέτρα για τη μείωση της χρήσης γεωργικών φαρμάκων ή των κινδύνων τους σε ειδικές περιοχές.
Συγκεκριμένα, για τις ειδικές αυτές περιοχές εφαρμόζονται κατά προτεραιότητα μέτρα βιολογικού ελέγχου και γεωργικά φάρμακα χαμηλού κινδύνου και καθορίζονται οι ελάχιστες αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται μεταξύ ζώνης ψεκασμού γεωργικών φαρμάκων και συγκεκριμένης ειδικής περιοχής.
Στην ίδια ΚΥΑ αναφέρονται και ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες δεν εφαρμόζονται οι αποστάσεις, την επιφύλαξη των οριζόμενων στην ετικέτα κάθε χρησιμοποιούμενου φυτοπροστατευτικού προϊόντος.
Όταν χρησιμοποιείται εξοπλισμός εφαρμογής για χαμηλή αερομεταφορά του ψεκαστικού νέφους, στα φυτοφάρμακα με τα σύμβολα εκείνα που δείχνουν και τη μεγαλύτερη επικινδυνότητα, οι μικρότερες αποστάσεις ψεκασμών είναι για τα νοσοκομεία, τα ιδρύματα, τα σχολεία, τις παιδικές χαρές, τις κατασκηνώσεις κ.ά. μόλις στα 200 μέτρα.
Στα φυτοφάρμακα με σύμβολο ενός θαυμαστικού, στα 80 μέτρα. Χωρίς κανένα σύμβολο, στα 20 μέτρα. Και όταν γίνεται χρήση ψεκαστικού υλικού με νεφελοψεκαστήρα (εξαιρούνται οι ηλεκτροκίνητοι), τότε η απόσταση αυξάνεται στα 200 μέτρα.
Για ξενοδοχεία, στρατόπεδα, αρχαιολογικούς και τουριστικούς χώρους, οι αντίστοιχες αποστάσεις είναι 200 μέτρα, 80 μέτρα, κανείς περιορισμός και 200 μέτρα.
Για κατοικίες εκτός σχεδίου πόλεως, οικισμού ή ζώνη, 50 μέτρα, 10 μέτρα, χωρίς περιορισμό, 50 μέτρα.
Για κατοικίες εντός σχεδίου πόλεως, εντός οικισμού και εντός ζώνης, 200 μέτρα, 50 μέτρα, χωρίς περιορισμό και 80 μέτρα.
Για χώρους αστικού πρασίνου, πλην πάρκων, 50 μέτρα, 10 μέτρα, χωρίς περιορισμό και 200 μέτρα αντίστοιχα.
Σε ό,τι αφορά τα πρόστιμα που επιβάλλονται στους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων, είναι τσουχτερά σε περιπτώσεις παραβίασης της νομοθεσίας και κυμαίνονται από 300 ευρώ έως και 10.000 ευρώ, ανάλογα με την περίπτωση.