Οικονομία

Φοροδιαφυγή: Τα 7+1 μέτρα της κυβέρνησης

05 September, 2023 OIKONOMIAΑΡΘΡΑ

Φοροδιαφυγή: Τα 7+1 μέτρα της κυβέρνησης

Τους βασικούς άξονες και τα μέτρα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, τα οποία πρόκειται να νομοθετηθούν έως τα τέλη του 2023 θα αναλύσει από το βήμα της ΔΕΘ ο πρωθυπουργός.

H μεταρρύθμιση που αποτελεί στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης και μεγάλο προσωπικό στοίχημα για τον Κωστή Χατζηδάκη είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής για την αντιμετωπιση της οποίας η κυβέρνηση θα αξιοποιήσει όλα τα σύγχρονα μέσα που διαθέτει.

«Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής είναι σημαία μας», τόνισε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι της για να ολοκληρωθεί η σύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS μέχρι τους πρώτους μήνες του 20224, κάτι που αποτελεί τη ναυαρχίδα των ρυθμίσεων, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

«Θέλω να το ακούσουν πρωτίστως όσοι φοροδιαφεύγουν ότι εννοούμε απολύτως όλα όσα λέμε: «Τα ψηφιακά εργαλεία δεν είναι δεξιά, αριστερά ή κεντρώα, θα μας επιτρέψουν να κάνουμε πολύ σημαντικά βήματα και σε λίγους μήνες, όχι σε πέντε τέρμινα, θα έχουμε να δείξουμε πολύ συγκεκριμένα δείγματα γραφής», συμπλήρωσε ο κ. Χατζηδάκης.

Στόχος είναι να εισπραχθεί το 50% των εσόδων που χάνονται λόγω φοροδιαφυγής, από 4 έως 5 δισ. ετησίως κατά μέσο όρο.

Σε αυτό το πλαίσιο, προωθούνται αλλαγές στις δαπάνες των ελεύθερων επαγγελματιών, η επιτάχυνση διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών με τα POS, η διεύρυνση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και η επέκταση των POS σε όλους τους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας, η επανεξέταση των κινήτρων για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις, και η πλήρης ενεργοποίηση ψηφιακών εργαλείων και της τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό περιπτώσεων απόκρυψης εισοδήματος και περιουσιακών στοιχείων, διακίνησης «μαύρου χρήματος» και φοροκλοπής.

Τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής είναι:

Διασύνδεση ταμειακών μηχανών με POS. H ολοκλήρωση της διασύνδεσης 400.000 ταμειακών μηχανών και 140.000 ειδικών φορολογικών μηχανισμών με τα POS των επιχειρήσεων, αποτελεί κεντρικό στόχο του οικονομικού επιτελείου και της ΑΑΔΕ και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως τον Ιούνιο του 2024. Tαυτόχρονα εξετάζεται η υποχρεωτική πληρωμή αποκλειστικά μέσω POS των υπηρεσιών που παρέχουν επαγγελματίες κλάδων με ροπή προς υψηλή φοροδιαφυγή, όπως είναι οι γιατροί, δικηγόροι, ηλεκτρολόγοι, υδραυλικοί. Με τα στοιχεία να δείχνουν ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές αποτελούν βασικό όπλο στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, το Υπουργείο Οικονομικών επιδιώκει να αξιοποιήσει το πολύτιμο εργαλείο προκειμένου να χτυπήσει τη φοροδιαφυγή περιορίζοντας την χρήση μετρητών. Η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών έχει περιορίσει τις απώλειες από τις δυνητικές εισπράξεις ΦΠΑ στα 2-3 δισ. ευρώ από 5-6 δισ. ευρώ που ήταν μέχρι πρότινος.
Σημαντικές ανατροπές αναμένεται να υπάρξουν στη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών. Παρεμβάσεις θα πραγματοποιηθούν στον έλεγχο των δαπανών οι οποίες εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους με αποτέλεσμα να περιορίζουν την φορολογική επιβάρυνση, ενώ οι παρεμβάσεις θα συνδυαστούν με κίνητρα προς τους επαγγελματίες που συνιστούν τη «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας, προκειμένου να δηλώνουν τους πραγματικούς τζίρους στην εφορία. Πολύτιμο εργαλείο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής θα αποτελέσει και η αξιοποίηση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας mydata, με τη διενέργεια ηλεκτρονικών διασταυρώσεων και φορολογικών ελέγχων για τον εντοπισμό περιπτώσεων απόκρυψης φορολογητέων εσόδων και εισοδημάτων.
Μεταξύ όσων σχεδιάζονται είναι: Ο περιορισμός της δυνατότητας έκπτωσης των δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα. Θα αναγνωρίζονται προς έκπτωση από το εισόδημα μόνο οι δαπάνες – έξοδα που εγγράφονται στα myDATA. Η αλλαγή των Μοναδικών Συντελεστών Καθαρού Κέρδους, ώστε να περιοριστεί η δυνατότητα μείωσης των καθαρών κερδών. Αύξηση των φορολογικών ελέγχων ειδικά των τραπεζικών λογαριασμών των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων. Η επέκταση και η υποχρεωτική χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης. Σήμερα μία χώρα για να εφαρμόσει την ηλεκτρονική τιμολόγηση πρέπει να ζητήσει από την Ε.Ε. να παρεκκλίνει από τους όρους που προβλέπονται σε κοινοτικό επίπεδο. Με τη νέα οδηγία θα εφαρμοστεί και στη χώρα μας δεν θα απαιτείται προηγούμενη άδεια καθώς θα είναι υποχρεωτική για όλους.
Θέσπιση νέου πλαισίου για την παροχή κινήτρων στους πολίτες ώστε να πληρώνουν με ηλεκτρονικό χρήμα, δηλαδή μέσω τράπεζας ή κάρτας. Μετά την αποτυχία του μέτρου της έκπτωσης φόρου έως 2.200 ευρώ με αποδείξεις από 20 κατηγορίες επαγγελματιών στη μάχη για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, επανεξετάζονται από μηδενική βάση τα κίνητρα για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές.Θα δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο κινήτρων για τις αποδείξεις, το οποίο θα είναι πιο ελκυστικό για τους φορολογούμενους ώστε να μην επιλέγουν να πληρώνουν με μετρητά.
Υποχρέωση ηλεκτρονικής έκδοσης του δελτίου αποστολής. Οι σχετικές διατάξεις έχουν ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή, το έργο έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και θα συμβάλει στον περιορισμό της φοροδιαφυγής, δημιουργώντας έτσι περιθώριο για νέες μειώσεις φόρων. Με το νέο σύστημα, όταν διακινείται ένα αγαθό, θα πρέπει να συνοδεύεται από on line δελτίο αποστολής, ώστε να μπορεί η φορολογική διοίκηση να παρακολουθεί τι κινείται στη χώρα και αυτό να μην μπορεί να σκιστεί στη συνέχεια, καθώς θα συνδέεται με το τιμολόγιο. Οι νέες διατάξεις για την ψηφιακή έκδοση παραστατικών διακίνησης αγαθών ορίζουν συγκεκριμένες προδιαγραφές και σημάνσεις, αλλά και απευθείας διαβίβαση στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Ο χρόνος διαβίβασης, η έκταση εφαρμογής, εξαιρέσεις και έναρξη ισχύος των νέων κανόνων έχουν παραπεμφθεί σε κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή της ΑΑΔΕ.
Επανεξέταση προστίμων για φορολογικές παραβάσεις. Το ποινολόγιο θα εξεταστεί με ιδιαίτερη προσοχή ώστε να μην είναι εξοντωτικό και οδηγεί σε διεύρυνση των ληξιπρόθεσμων χρεών.
Κλείδωμα των στοιχείων που δηλώνονται στο Mydata για τις δηλώσεις Ε3 και ΦΠΑ. Εξετάζεται να κλειδωθούν οι κωδικοί εσόδων και εξόδων για να μην τροποποιούνται από τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις.
Aξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. Μέσω της τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης οι αρχές θα μπορούν να εντοπίζουν υποθέσεις φοροδιαφυγής και να διασταυρώνουν τις κινήσεις των φορολογούμενων, να έχουν πλήρη εικόνα για την εισοδηματική και περιουσιακή τους κατάσταση ακόμα και να διαπιστώνουν ποιες φορολογικές δηλώσεις είναι ανακριβείς. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων θα εφαρμόσει το νέο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης στο σύνολο της φορολογίας εντοπίζοντας περιπτώσεις απάτης στο φόρο εισοδήματος, ΦΠΑ, σε δασμούς, ειδικούς φόρους κατανάλωσης, ενδοομιλικές συναλλαγές κ.λ.π. Ο σχεδιασμός του νέου « Taxis» θα στηρίζεται στην ενσωμάτωση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και Data Mining για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ενώ θα παρέχεται η δυνατότητα στις φορολογικές αρχές να «σκανάρουν» σε λίγα κλικ τη φορολογική ταυτότητα του πολίτη και να ελέγχουν εντός ελαχίστων δευτερολέπτων τις κινήσεις των φορολογουμένων σε σχέση με την ύπαρξη «κρυφών» περιουσιακών στοιχείων.
Τα τιμολόγια και οι αποδείξεις θα αναρτώνται στα ηλεκτρονικά βιβλία, ώστε να γίνονται αποδεκτά από την εφορία.