Φαράγγι Αγίου Αντωνίου Πατσού: Ένα μνημείο της φύσης και της πίστης
Ένας μαγικός κόσμος κοντά στο Ρέθυμνο, με το σπηλαιοεκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου να μαρτυρά τη λατρεία αιώνων σε αυτό το πανέμορφο τοπίο
Ένα υποβλητικό τοπίο, με τη φύση, σε ένα μεγαλειώδες ξέσπασμα, να συνδυάζει πράσινο και νερό, και να δημιουργεί απόκοσμα γλυπτά με τους βραχώδεις σχηματισμούς, συνδυάζοντας με τρόπο μαγικό όλα τα στοιχεία της.
Το φαράγγι του Αγίου Αντωνίου στον Πατσό Ρεθύμνου υπόσχεται μια εμπειρία έξω από τα συνηθισμένα, χαλαρωτική, γαλήνια, μακριά από την καθημερινότητα.
Ακόμα και μέσα στην κοσμοπλημμύρα των επισκεπτών, ο ταξιδιώτης νιώθει γαλήνιος και παρασυρμένος από το τοπίο, σχεδόν απομονωμένος. Ένας τόπος γεμάτος ιστορία, από την αρχαιότητα, καταστόλιστος από τα αιώνια μνημεία της φύσης και εκείνα της πίστης του ανθρώπου, καθώς εκεί η λατρεία έχει αφήσει διαχρονικά τα σημάδια της:
Από την αρχαιότητα, όταν οι κάτοικοι της περιοχής λάτρευαν τον Ερμή και τον Πάνα στο σπήλαιο του Κραναίου Ερμή και τον γύρο χώρο, που έχει δώσει πολλά και σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, ως τα σήμερα με το σπηλαιοεκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου, γεμάτο από τάματα και σημειώματα-προσευχές των πιστών στους βράχους.
Μια μοναδικότητα που ξαφνιάζει, όπως και η εναπόθεση στα βράχια αφιερωμάτων των πιστών που αποτελούν την πραγματοποίηση ενός τάματος και την υπόμνηση ενός θαύματος ή της υλοποίησης μιας ευχής, από ανάγλυφες αφιερωματικές ασημένιες πλάκες έως πτυχία και αναπηρικά δεκανίκια.
Το σπήλαιο του Αγίου Αντωνίου, του Αγίου των φαραγγιών της Κρήτης, ακολουθεί την παράδοση των ιερών σπηλαίων από την αρχαιότητα, καθώς και εκείνη της πίστης ότι το νερό που στάζει από τα τοιχώματα του σπηλαίου αποτελεί αγίασμα.
Το φαράγγι αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή μέρη του Ρεθύμνου και ένα από τα πλέον προσεγμένα, με διαμορφωμένους χώρους στο εύκολα προσβάσιμο τμήμα του, από παγκάκια και χώρους για πικνίκ έως μονοπάτια και σκαλοπάτια.
Τα νερά είτε του ποταμού είτε αυτά από τις πηγές, καθώς παιχνιδίζουν με τα βράχια δημιουργώντας μικρούς καταρράκτες, συναγωνίζονται την ομορφιά που πηγάζει από τα δέντρα, κυρίως τα υπεραιωνόβια πλατάνια και την οργιώδη βλάστηση, με το τοπίο να είναι πραγματικά συγκλονιστικό.
Το φαράγγι, χωρίς υπερβολή, αποτελεί έναν μικρό βοτανικό κήπο και αποτελεί δημοφιλή τόπο και για όσους αρέσκονται στα σπορ του βουνού, καθώς από ένα σημείο και μετά η διάβασή του είναι δύσκολη και απαιτεί εξοπλισμό.
Η ιστορία της λατρείας στην περιοχή παραμένει αδιάλειπτη εδώ και αιώνες, από τα Μινωικά χρόνια, όπως έχει αποδείξει η αρχαιολογική σκαπάνη. Ήδη από το 2000 π.Χ. το σπήλαιο αλλά και ο υπαίθριος χώρος ως την πηγή που βρίσκεται έξω από αυτό αποτελούσε το ιερό του Κραναίου Ερμή, ο οποίος ήταν ο προστάτης της γονιμότητας της γης και των ζώων, λατρεία η οποία συνεχίστηκε ως τα Ρωμαϊκά χρόνια και διατηρήθηκε προσαρμοζόμενη στα χριστιανικά πρότυπα ως τα σήμερα με τιμώμενο Άγιο τον ερημίτη - λόγος για τον οποίο η λατρεία του εντοπίζεται σε φαράγγια στην Κρήτη - Άγιο Αντώνιο.
Οι ανασκαφές που έχουν γίνει στην περιοχή ήδη από τον 19ο αιώνα, από τον Ιταλό αρχαιολόγο Φεντερίκο Άλμπερ και συνεχίστηκαν στη σύγχρονη εποχή από την αρμόδια Εφορία του Ρεθύμνου, αποκάλυψαν τη σημασία του ιερού αυτού χώρου και έφεραν στο φως πληθώρα ευρημάτων, όπως αγγεία και αναθηματικά ειδώλια, ενώ την απόδειξη για την αρχαία λατρεία στην περιοχή έδωσε μια αναθηματική επιγραφή που ήρθε στο φως, και η οποία αναγράφει: “Ερμή Κραναίω, Δώρος Στεφάνω ευχήν”.