Έρευνα ΕΛΚΕΘΕ: τα σκουπίδια στις θάλασσες της Κρήτης μαρτυρούν την ανθρώπινη δραστηριότητα

«Πες μου τι σκουπίδια βρήκες στην παραλία να σου πω με τι ασχολείσαι!»
Θα μπορούσε να είναι το απόφθεγμα της δράσης που πραγματοποιεί η  ομάδα μελέτης πλαστικών απορριμμάτων του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ σε 4 περιοχές της Κρήτης.
Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων έχουν μπει, μεταξύ άλλων, το Φόδελε, η Αρίνα, η Τριόπετρα και ο Μακρύς Γιαλός, κατά τη διάρκεια δράσης στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «Οδηγία Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική», όπου μελετώνται παραλίες σε όλη τη χώρα. 

Τα μέλη της ομάδας, Δανάη Πάτσιου και Νικολέττα Δίγκα, αναφέρουν στα Μέσα τι έχει βρεθεί μέχρι στιγμής στις παραπάνω περιοχές και τι μας λένε τα απορρίμματα για την ανθρώπινη δράση ανά παραλία.

Η επιλογή γίνεται βάσει γεωγραφικής θέσης, στον Νότο και τον Βορρά της Κρήτης, όπου παίζουν βασικό ρόλο και τα ρέματα, και κατά πόσο είναι κοντά σε αστικά κέντρα. 
Το Φόδελε χαρακτηρίζεται ως η πιο επιβαρυμένη παραλία και αυτό λόγω των λυμάτων του ΧΥΤΑ που λειτουργεί στην περιοχή και των ρεμάτων που παρασύρουν απορρίμματα της στεριάς στη θάλασσα.
Η παραλία Αρίνα είναι κοντά στο Ηράκλειο και κατατάσσεται στη δεύτερη χειρότερη θέση.

Οι παραλίες του Νότου είναι σε πιο απομακρυσμένες περιοχές και από τις πιο καθαρές. Είναι, ωστόσο, χαρακτηριστικό ότι στην Ιεράπετρα, όπου η αγροτική δραστηριότητα και τα θερμοκήπια κυριαρχούν, τα ευρήματα είχαν ως εξής: το 40% των απορριμμάτων προέρχεται από αγροτικές εργασίες, όπως γλαστράκια μιας χρήσης,  tire ups,  σωλήνες ποτίσματος και φιλμ κάλυψης θερμοκηπίων.

Στην Κρήτη, τα απορρίμματα που συλλέγουν οι επιστήμονες σχετίζονται και με την τουριστική δραστηριότητα, όπου συναντάμε τσιγάρα, καλαμάκια. 
Το μειονέκτημα της Κρήτης είναι πως, στην ουσία, «υποδέχεται» απορρίμματα και από το Αιγαίο, ό,τι δε μένει στις Κυκλάδες καταλήγει στη βόρεια ακτή του νησιού.

Ένα εύρημα που έχει ενδιαφέρον είναι οι μπατονέτες που είναι αμέτρητες σε παραλίες της Κρήτης. Μία εξήγηση που δίνεται είναι ότι σε χώρες του εξωτερικού, ο κόσμος πετάει και τα χαρτιά τουαλέτας και, πιθανότατα, και τις μπατονέτες, στη λεκάνη, κάτι που το δικό μας αποχετευτικό σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί όταν οι επισκέπτες κάνουν το ίδιο και στη χώρα μας.
Ένα ακόμα παράξενο εύρημα είναι τα πιαστράκια από τις κουρτίνες που, προφανώς, κατέληξαν στη θάλασσα μέσα από τα πλυντήρια!
Να πούμε πως βάση Ε.Ε. μία παραλία για να θεωρηθεί καθαρή, πρέπει να έχει λιγότερα από 20 απορρίμματα ανά 100 μέτρα, κάτι που απέχει κατά πολύ από ό,τι συμβαίνει στη χώρα μας.

Στόχος των ερευνητών είναι να εντοπίσουν από πού προέρχονται τα απορρίμματα, αυτό είναι το πρώτο βήμα και μετά ακολουθεί η αντιμετώπιση του φαινομένου. Δεν έχει νόημα να λαμβάνονται οριζόντια μέτρα για όλες τις παραλίες, χρειάζεται μία εξειδίκευση.
Εκτιμάται πως το 80% των απορριμμάτων που εντοπίζουμε στη θάλασσα δεν προέρχεται από τη δραστηριότητά μας στη θάλασσα αλλά από τη στεριά. Πολλές φορές, τα σκουπίδια που υπάρχουν στους δρόμους μεταφέρονται λόγω των ανέμων στις παραλίες.
Επειδή όλοι μιλάμε για τα μικροπλαστικά και τις επιπτώσεις τους, οι επιστήμονες του ΕΛΚΕΘΕ μας λένε πως είμαστε εκτεθειμένοι πλέον σε καθημερινή βάση, ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμα μελέτες που να καταδεικνύουν το πόσο μας έχουν επηρεάσει.
Μικροπλαστικά υπάρχουν παντού, σχηματίζονται ακόμα και όταν ένα αυτοκίνητο κινείται στον δρόμο, από τη φθορά των ελαστικών του!
Όσο αφορά στο τι μπορεί να κάνει ο καθένας από εμάς, ένα απλό πρώτο βήμα είναι να μη χρησιμοποιεί πλαστικά μιας χρήσης, να προτιμά, για παράδειγμα, ένα θερμός αντί για πλαστικό ποτήρι!
Ακόμα, εταιρείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας ενώ ένα θέμα που προκύπτει διαρκώς είναι τα δίκτυα των ψαράδων που βρίσκονται στη θάλασσα με αποτέλεσμα να βρίσκουμε μπλεγμένα ψάρια ή χελώνες.

Δείτε επίσης

Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις