Αθλητισμός

Ελλάδα - Λιθουανία: Το αφιέρωμα της FIBA στην Εθνική μπάσκετ

09 September, 2025 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

Ελλάδα - Λιθουανία: Το αφιέρωμα της FIBA στην Εθνική μπάσκετ

Η Ελλάδα συνεχίζει την εξαιρετική πορεία της στο Eurobasket 2025 και έχει μπροστά της τον μεγάλο προημιτελικό με τη Λιθουανία. Η «επίσημη αγαπημένη» πέρασε ως πρώτη στον όμιλο, κέρδισε και απέκλεισε την Ισπανία κατά την τελευταία αγωνιστική, και στη φάση των «16» ξεπέρασε και το εμπόδιο του Ισραήλ.

Ενόψει του κρίσιμου προημιτελικού της Ελλάδας με τη Λιθουανία η FIBA δημοσίευσε ένα πολύ όμορφο αφιέρωμα με μία αναδρομή στις επιτυχίες του 1987 και του 2005, με τους διεθνείς να μοιράζονται τις αναμνήσεις τους.

Το αφιέρωμα της FIBA

«Η νίκη μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά σε γενιά. Γνωρίζοντας αυτό, και λαμβάνοντας υπόψη το ρόστερ της Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ 2025 της FIBA, δεν είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι τα άστρα έχουν ευθυγραμμιστεί για να επιστρέψει επιτέλους η Ελλάδα στην κορυφή της ηπείρου - 20 χρόνια μετά την τελευταία φορά που η χώρα κυβέρνησε την Ευρώπη.

Φτάνοντας στα προημιτελικά, η Ελλάδα απέχει μόλις τρεις νίκες από την κατάκτηση του τρίτου της στέμματος στο Ευρωμπάσκετ μετά το 1987 και το 2005. Ο σούπερσταρ του ΝΒΑ Γιάννης Αντετοκούνμπο ήταν η κινητήριος δύναμη της ομάδας. Αλλά υπάρχουν παραλληλισμοί για αυτή την ομάδα με την ελληνική ομάδα που σήκωσε για τελευταία φορά το τρόπαιο εκείνη τη μοιραία νύχτα της 25ης Σεπτεμβρίου 2005 στο Βελιγράδι.

Η ελληνική γενιά πριν από 20 χρόνια περιλάμβανε τους Νίκο Ζήση, Θοδωρή Παπαλουκά, Δημήτρη Διαμαντίδη, Βασίλη Σπανούλη, Μιχάλη Κακιούζη, Λάζαρο Παπαδόπουλο, Αντώνη Φώτση, Δήμο Ντικούδη και Ιωάννη Μπουρούση. Πολλοί από αυτούς είχαν λαμπρή καριέρα τόσο σε επίπεδο εθνικής ομάδας όσο και σε επίπεδο συλλόγων.

Και, προπονητής της ομάδας του 2005 ήταν ο Παναγιώτης Γιαννάκης, ο οποίος έχει άμεσο παρακλάδι με τους νικητές του τίτλου στην Ελλάδα το 1987, ως δεύτερος σκόρερ πίσω από τον μεγάλο Νίκο Γκάλη. Μεγαλώνοντας με είδωλο τον Γκάλη, τον Γιαννάκη και άλλους ήρωες του 1987, όπως ο Παναγιώτης Φασούλας, βοήθησε τη γενιά του 2005 να συνειδητοποιήσει ότι η νίκη είναι εφικτή στη μεγαλύτερη σκηνή.

"Ξεκίνησα να παίζω μπάσκετ γιατί όταν ήμουν 4 ετών είδα την Ελλάδα να κερδίζει το Ευρωμπάσκετ. Και το να μπορέσω να το κάνω αυτό ως 18χρονος παίκτης ήταν πάντα το μεγαλύτερο επίτευγμα της καριέρας μου", δήλωσε ο Ζήσης. "Πριν από 20 χρόνια φαίνεται πολύ, πολύ καιρός πριν στα μάτια μου. Ήταν μια απίστευτη επιτυχία για εμάς. Κανείς δεν πίστευε ότι θα μπορούσαμε να πάμε στο Βελιγράδι και να κερδίσουμε. Αλλά είχαμε εμπιστοσύνη μέσα μας - μια χρυσή ομάδα, μια ομάδα γενιάς του ελληνικού μπάσκετ με σπουδαίους παίκτες.

Αλλά το πιο σημαντικό πράγμα που ξεχωρίζει 20 χρόνια μετά είναι ότι ήταν μια ομάδα που έκανε τις θυσίες για να είναι πάντα στο υψηλότερο επίπεδο σε κάθε παιχνίδι". Όταν ρωτήθηκε για την ανάμνησή του από το 2005, ο Σπανούλης απάντησε με ένα μεγάλο χαμόγελο: "Η πρώτη μου σκέψη είναι ότι τότε είχα μαλλιά. Ήταν μια απίστευτη στιγμή. Βγάλαμε πολλούς Έλληνες στους δρόμους".

Στη Ρίγα και στο 2025 και οι Κώστας Σλούκας και Κώστας Παπανικολάου μεγάλωσαν θαυμάζοντας τον Ζήση, τον Σπανούλη και τους υπόλοιπους. Φυσικά, θυμούνται καλά την πορεία προς τον τίτλο του 2005 με αγάπη. "Θυμάμαι ότι έβγαινα στους δρόμους και φώναζα και πανηγύριζα μαζί με άλλους ανθρώπους. Ήταν κάτι ξεχωριστό και φυσικά όλοι έχουμε αυτές τις αναμνήσεις στο μυαλό μας", είπε ο Σλούκας.

"Ήταν η στιγμή που με καθόρισε, με έκανε να πιστέψω, με έκανε να θέλω να ασχοληθώ με αυτό το άθλημα, με έκανε να ερωτευτώ αυτό το άθλημα", προσέθεσε ο Παπανικολάου. Ωστόσο, ο τίτλος δεν ήρθε σχεδόν ποτέ λόγω των ημιτελικών με τη Γαλλία. Η μετάβαση από την αμφιβολία στην υπερπροσπάθεια ήταν σαφώς η καθοριστική στιγμή που όλη η Ελλάδα θυμάται από το 2005.

Οι Γάλλοι καθοδηγούνταν από μια σπουδαία δική τους γενιά, συμπεριλαμβανομένων των Τόνι Πάρκερ και Μπόρις Ντιό - αμφότεροι μόλις 23 ετών τότε - καθώς και του βετεράνου Αντουάν Ριγκοντό, των αδελφών Φλορέντ και Μίκαελ Πιέτρους καθώς και του Μίκαελ Γκελαμπάλε και του σημερινού προπονητή της Γαλλίας Φρεντερίκ Φοτού.

Ο προπονητής Κλοντ Μπερζό είχε τη Γαλλία μπροστά με επτά πόντους στα 43 δευτερόλεπτα. Όμως η Ελλάδα δεν το έβαλε κάτω και πάλεψε για να ξαναμπεί στο παιχνίδι. Με 65-64 στα 11 δευτερόλεπτα πριν το τέλος, ο Ριγκοντό έβαλε μόνο δύο βολές επιτρέποντας στην Ελλάδα μια τελευταία ευκαιρία.

Ο Ζήσης έτρεξε προς το καλάθι και έβγαλε στον Διαμαντίδη στην κορυφή του κλειδιού και αυτός έβαλε τρίποντο 3 δευτερόλεπτα πριν το τέλος για να δώσει τη νίκη στην Ελλάδα με 67-66. "Η μεγαλύτερη μου ανάμνηση ήταν απέναντι στη Γαλλία, το παιχνίδι, το σουτ του Διαμαντίδη και γενικά η επιστροφή που κάναμε στα τελευταία δύο λεπτά", θυμήθηκε ο Σλούκας.

"Όλοι θυμούνται τον ημιτελικό με τη Γαλλία - την εκπληκτική επιστροφή που κάναμε. Αυτό είναι το πνεύμα που ακολουθεί την ελληνική ομάδα - να μην τα παρατάει ποτέ και να προσπαθεί πάντα για το καλύτερο", δήλωσε ο Βασίλης Τολιόπουλος. "Πιθανότατα έχω δει εκείνο το παιχνίδι περίπου περισσότερες από 50 φορές ήδη", δήλωσε ο Παναγιώτης Καλατζάκης.

Η εμπειρία του Παπανικολάου με τον ημιτελικό ήταν διαφορετική από πολλούς άλλους. Βρισκόταν σε οικογενειακή συγκέντρωση την ημέρα του ημιτελικού και δεν μπορούσε να παρακολουθήσει τον αγώνα επειδή ήταν στην εκκλησία. Μετά τη λειτουργία και πριν το δείπνο, ο νεαρός Κώστας μπόρεσε να πάει σπίτι του.

"Μπήκα στο σπίτι και άνοιξα την τηλεόραση ακριβώς τη στιγμή που ξεκίνησε η τελική επίθεση για την Ελλάδα. Ο Νίκος (Ζήσης) οδήγησε την μπάλα και την έδωσε πίσω στον Διαμαντίδη. Αυτή λοιπόν είναι η μόνη εικόνα που έχω από τον ημιτελικό και ήταν η καλύτερη εικόνα που θα μπορούσα να έχω", θυμήθηκε. "Θυμάμαι ότι ήμουν εκστασιασμένος. Έφευγα μέσα στο σπίτι και ήταν μια πραγματικά ξεχωριστή στιγμή για μένα. Την κρατάω στην καρδιά μου και αυτό με έκανε να ερωτευτώ το άθλημα".

Η Ελλάδα μετέφερε το μομέντουμ από την ανατροπή απέναντι στη Γαλλία και έφτασε στη νίκη με 78-62 επί της Γερμανίας στον τελικό για να κατακτήσει το δεύτερο τρόπαιο του Ευρωμπάσκετ. Ο κύριος συνδετικός κρίκος από την ομάδα του 1987 με την ομάδα του 2005 ήταν ο Γιαννάκης ως προπονητής. Όμως η ελληνική ομοσπονδία αναγνώρισε τη σημασία αυτών των ηρώων του 2005 και πόσο πολύ έπρεπε να μεταδοθούν οι γνώσεις τους στις επόμενες γενιές.

Το 2021, η ομοσπονδία εισήγαγε τον Ζήση ως γενικό διευθυντή της εθνικής ομάδας και τον Ντικούδη ως διοικητικό διευθυντή. Και, τον Οκτώβριο του 2023, τα ηνία του προπονητή παραδόθηκαν στον Σπανούλη. "Είναι πολύ σημαντικό γιατί διατηρούν αυτή τη νοοτροπία που είχαν και προσπαθούν να μας δώσουν αυτή τη νοοτροπία για να τη βάλουμε στο γήπεδο. Έχουν μεγάλη εμπειρία και τους σέβομαι πολύ", δήλωσε ο Σλούκας, ο οποίος έπαιξε τόσο με τον Ζήση όσο και με τον Σπανούλη στην Εθνική ομάδα.

Ο Παπανικολάου πιστεύει επίσης ότι η κίνηση αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα, λέγοντας: "Τα νέα παιδιά έχουν την ευκαιρία να βρεθούν κοντά σε ανθρώπους που πέτυχαν στο παρελθόν και μπορούν να τους μεταδώσουν τη νοοτροπία και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να προσεγγίζουν τα πάντα. Είναι πολύ σημαντικό, ειδικά για τα νέα παιδιά".

Ο Ντίνος Μήτογλου πρόσθεσε: "Η εμπειρία τους και ο χαρακτήρας τους, ειδικά ο προπονητής Σπανούλης με τον χαρακτήρα του νικητή, σημαίνουν πολλά. Ίσως λοιπόν να είναι οι μόνοι που ξέρουν πώς να μας οδηγήσουν σε κάτι μοναδικό, να κάνουμε κάτι ξεχωριστό με την Εθνική ομάδα, όπως έκαναν αυτοί".

Η Ελλάδα έχει προημιτελικό με τη Λιθουανία και με νίκη θα προκριθεί στα ημιτελικά με την Τουρκία ή την Πολωνία. Οι πιστοί φίλαθλοι στην πατρίδα τους λαχταρούν τουλάχιστον μια θέση στο βάθρο. Τα τελευταία μετάλλια που κρέμονται στο λαιμό των παικτών της Ελλάδας χρονολογούνται από την τρίτη θέση στο Ευρωμπάσκετ του 2009. Και οι γηραιότεροι αυτής της γενιάς, ο Σλούκας και ο Παπανικολάου, δεν έχουν πια χρόνο - και οι δύο κλείνουν ήδη τα 35 τους χρόνια φέτος.

Η τωρινή ομάδα έχει πάντως τον σούπερ σταρ του ΝΒΑ Γιάννη Αντετοκούνμπο καθώς και τα αδέρφια του Θανάση και Κώστα, τον Τάιλερ Ντόρσεϊ, τον Μήτογλου, τον Καλαϊτζάκη, τον Τολιόπουλο και το 20χρονο ταλέντο Αλέξανδρο Σαμοντούροφ. Και ο Καλαϊτζάκης, ο οποίος βρίσκεται στην ομάδα από το 2023, γνωρίζει την καταγωγή της οποίας αποτελεί σήμερα μέρος.

"Αν δεν υπήρχαν παιδιά όπως ο Ζήσης, ο Διαμαντίδης, ο Σπανούλης, ο Παπαλουκάς, δεν θα ήμουν εδώ τώρα. Ξεκίνησα να παίζω μπάσκετ εξαιτίας τους, εξαιτίας αυτής της εθνικής ομάδας. Και άρχισαν να παίζουν μπάσκετ επίσης εξαιτίας του Γκάλη και του Γιαννάκη", δήλωσε ο 26χρονος Καλαϊτζάκης. Ξέρει επίσης ότι τα παιδιά στην πατρίδα του, στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και παντού αλλού περιμένουν απεγνωσμένα να δουν την ίδια επιτυχία.

"Ελπίζω να μπορέσουμε να αφήσουμε κάτι και για την επόμενη γενιά. Ελπίζω κάποια παιδιά που μεγαλώνουν τώρα και είναι 5, 6, 7 ετών και μας βλέπουν και αυτά στην τηλεόραση και αρχίζουν να παίζουν μπάσκετ εξαιτίας μας και μπορούμε να αφήσουμε ένα σημάδι για την επόμενη γενιά. Αυτό θα ήταν καταπληκτικό".

Πηγαίνοντας από γενιά σε γενιά σε γενιά και γενιά σε γενιά. Σύντομα μπορεί να υπάρξει μια νέα ημερομηνία που θα κλειδώσει στην ελληνική μπασκετική λαογραφία».