Eξελίσσεται σε...πρόβλημα η δακοκτονία στην Κρήτη

neakriti.gr 10 February, 2023 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Eξελίσσεται σε...πρόβλημα η δακοκτονία στην Κρήτη

Πάνω από 23 εκατομμύρια ελαιόδεντρα διαθέτει σήμερα ο νομός Ηρακλείου, αλλά τα φάρμακα κατά του δάκου που εγκρίνονται κάθε χρόνο είναι για 15,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, αφού ο “χάρτης” του κρητικού ελαιώνα παραμένει εκτός επικαιροποίησης εδώ και πολλά χρόνια.

Έτσι, το φάρμακο κατά του εντόμου δεν επαρκεί, ο δάκος επομένως στην Κρήτη έχει βρει “τη γη της Επαγγελίας” και την ίδια ώρα οι δραστικές ουσίες εναντίον του είναι περιορισμένες, όπως περιορισμένη είναι και η “δράση” των χρησιμοποιούμενων φαρμάκων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το παρόν και το μέλλον του κρητικού ελαιολάδου!

Αποκαλυπτικός μέσα από την πολύχρονη εμπειρία του ως πρώην διευθυντικός παράγοντας μέσα από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του νομού Ηρακλείου είναι ο συνταξιούχος σήμερα γεωπόνος Μανόλης Γελασάκης, ο οποίος μίλησε στο neakriti.gr για το “φτωχό” πλέον “οπλοστάσιο” κατά του δάκου, ο οποίος ακόμα και σήμερα, παρά τις χαμηλές θερμοκρασίες, δείχνει να έχει κάποια δραστηριότητα, έστω και πιο περιορισμένη σε σχέση με τις προηγούμενες θερμοκρασίες.

Υπενθυμίζουμε πως πρόκειται για έναν πολύ έμπειρο γεωπόνο του Δημοσίου, που για πολλά χρόνια ήταν υπεύθυνος δακοκτονίας της Βιάννου, του Πύργου και του Καστελίου. Όπως λοιπόν αποκαλύπτει στο neakriti.gr σήμερα, «ο νομός Ηρακλείου ψεκάζει 15,5 εκατομμύρια δέντρα και στον ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί να είναι δηλωμένα πάνω από 23 εκατομμύρια ελαιόδεντρα!

Ήμουν παιδί και γέρασα. Από τότε που θυμάμαι τους ψεκασμούς κατά του δάκου, τόσα δέντρα ψεκάζαμε. Χρειάζεται λοιπόν το συντομότερο δυνατό επικαιροποίηση των στοιχείων», λέει κατηγορηματικά στο neakriti.gr ο Μανόλης Γελασάκης.

AD
AD
AD
AD
AD
AD

Φέρνει μάλιστα ως παράδειγμα την ευρύτερη περιοχή της Βιάννου, λέγοντάς μας τα εξής: «Η Βιάννος, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, έχει γύρω στις 256.000 ελαιόδεντρα. Το πρόγραμμα της δακοκτονίας λοιπόν την υπολογίζει με 190.000 δέντρα. Τα υπόλοιπα δηλαδή 70.000 δέντρα από πού θα ψεκαστούν; Υπάρχει αυτό το θέμα. Και με αυτή την έννοια τα φάρμακα είναι λίγα. Με αυτή την έννοια, ότι τα δέντρα είναι πολύ περισσότερα και έτσι τα φάρμακα δεν επαρκούν για τη σωστή κάλυψη των αναγκών της δακοκτονίας».

Ναι στη “μαζική παγίδευση”

Αναφορικά με τον συνδυασμό δολωματικού ψεκασμού και “μαζικής παγίδευσης”, ο γεωπόνος Μανόλης Γελασάκης επιμένει στην άποψη που έχει εκφράσει ξανά στο παρελθόν στο neakriti.gr: «Αυτές οι συνδυαστικές μέθοδοι βοηθάνε. Το θέμα είναι ο παράγοντας “κόστος-όφελος”. Εγώ θα σας πάω πάρα πολύ πίσω, στη χρονιά του 1988, όταν εδώ στη Βιάννο εφαρμόσαμε πιλοτικό πρόγραμμα με τον συνδυασμό των παγίδων και των ψεκασμών. Εγώ ήμουν τότε ο υπεύθυνος του προγράμματος. Κάναμε 1,5 ψεκασμό. Ελέγχθηκε ο δάκος πλήρως. Και το αποτέλεσμα ήταν ότι και την επόμενη χρονιά είχαμε χαμηλούς πληθυσμούς, διότι οι παγίδες ήταν ξύλο που εμποτιζόταν στην Ιεράπετρα με φερομόνη, πρωτεΐνη και αμμωνία. Και δούλευαν και την περίοδο του χειμώνα. Είχαμε καλό αποτέλεσμα, αλλά το κόστος ήταν πολύ μεγάλο. Ενώ ήταν γύρω στις 30 με 33 δραχμές το κόστος ανά κιλό ελαιολάδου, με αυτή την εφαρμογή το κόστος έφτασε στις 170 δραχμές ανά κιλό ελαιολάδου».

Σύμφωνα με τον Μανόλη Γελασάκη, πρέπει να συνεχίσουν τα ιδρύματα να αναζητούν τους καλύτερους δυνατούς τρόπους καταπολέμησης του δάκου. Πάντως, οι παγίδες του εμπορίου, όπως μας είπε, σε ξηροθερμικά λιόφυτα δε “δουλεύουν” γιατί πρέπει να υπάρχει στην ατμόσφαιρα σχετική υγρασία. “Δουλεύουν” όμως οι απλές παγίδες που φτιάχνουν από πλαστικά μπουκάλια οι ίδιοι οι ελαιοπαραγωγοί.

«Ο παραγωγός με τη σοφία του χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους. Δηλαδή βάζει μια πρωτεΐνη μέσα. Βάζει μια αμμωνία στο νερό, οπότε όσο κρατάει η αμμωνία, ο δάκος μπαίνει στο μπουκάλι», λέει χαρακτηριστικά.

AD
AD
AD
AD
AD
AD

Η εργολαβία της δακοκτονίας

Όσο για τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια, ο Μανόλης Γελασάκης τονίζει: «Η εργολαβία σίγουρα έλυσε προβλήματα, αλλά δημιούργησε άλλα. Έβγαλε έξω τον κόσμο. Δηλαδή παλιά συμμετείχε όλο το κοινό στον ψεκασμό. Τώρα πάει ο εργολάβος, βάζει ένα τρακτέρ και τελείωσε. Η εργολαβία έλυσε βέβαια γραφειοκρατικά προβλήματα και βοήθησε την Περιφέρεια να εφαρμόζει το πρόγραμμα, αλλά σε ό,τι αφορά την εφαρμογή, σίγουρα δημιούργησε προβλήματα».

Πώς πήγε φέτος η δακοκτονία;

Για τα αποτελέσματα της φετινής δακοκτονίας, ο γεωπόνος Μανόλης Γελασάκης δηλώνει: «Δάκος υπήρχε. Στην αρχή υπήρξαν μεγάλες προσβολές. Είχαμε τους νοτιάδες και έπεσε ο προσβεβλημένος καρπός. Και παρόλο που υπήρχε δακοπροσβολή, δεν είχαμε μεγάλες οξύτητες. Εγώ κρίνω από τις δικές μου ελιές και από τη βόλτα που έχω κάνει. Σε ορισμένες περιοχές μόνο είχαμε πολύ μεγάλες προσβολές. Στα πολύ ορεινά είχαμε, όπως είχαμε και στο παραλιακό μέτωπο. Στην ενδοχώρα ήταν καλύτερα τα πράγματα. Ίσως είχαμε πρόωρες προσβολές στις παραθαλάσσιες περιοχές και αργότερα, λόγω των θερμοκρασιών, ο δάκος μετακινήθηκε στις ορεινές περιοχές και δεν είχαμε μεγάλες προσβολές στη μέση. Γενικά πάντως φέτος στην Κρήτη οι οξύτητες ήταν χαμηλές».

Λιγότερο ανθεκτικά τα φάρμακα

Την ίδια ώρα, ο Μανόλης Γελασάκης λέει πως, όσο περνούν τα χρόνια, το “οπλοστάσιο” που διαθέτουμε κατά του δάκου της ελιάς στην Κρήτη και γενικότερα στη χώρα μας γίνεται ολοένα και φτωχότερο.

«Χθες ήμασταν με τους εργάτες μου στο λιόφυτο και είχαμε ανοίξει ένα σακί λίπασμα. Ο δάκος λοιπόν... “ακούγοντας” την πρωτεΐνη, το άζωτο που έχει το λίπασμα, “βούτηξε” μέσα... Που σημαίνει ότι είναι δραστήριος ακόμα. Βέβαια, οι χαμηλές θερμοκρασίες θα τον περιορίσουν. Η μη ύπαρξη ελαιοκάρπου πάλι θα τον περιορίσει, παρόλο που ακόμα υπάρχουν αμάζευτες ελιές. Δεν υπάρχουν εργατικά χέρια και πολλοί παραγωγοί έχουν καθυστερήσει να συγκομίσουν τον ελαιόκαρπό τους», λέει στο neakriti.gr ο γεωπόνος Μανόλης Γελασάκης.

Την ίδια ώρα, όπως λέει, «είναι αλήθεια ότι έχουν περιοριστεί οι δραστικές ουσίες. Πέρυσι οι Ιταλοί ζήτησαν έγκριση και κατά παρέκκλιση χρησιμοποίησαν το “Dimethoate” και έκαναν με αυτό ψεκασμούς κάλυψης. Αυτό το φάρμακο εδώ και τρία χρόνια απαγορεύεται στην καταπολέμηση του δάκου της ελιάς. Αυτό που μας λένε οι ερευνητές είναι ότι ο δάκος και σε αυτό το φάρμακο είχε εργαστηριακά αναπτύξει μία μικρή ανθεκτικότητα. Σε αυτό που δεν έχει παρουσιάσει ανθεκτικότητα, αλλά ο τρόπος εφαρμογής μάλλον δε βοήθησε, ήταν το “Success”. Στο εργαστήριο λοιπόν μόνο σε αυτό δεν έχει παρουσιάσει ανθεκτικότητα ο δάκος και γι’ αυτό έγιναν όλοι οι ψεκασμοί με αυτό το φάρμακο»...