Αρθρογραφία

Δασικοί χάρτες: Στην τελική ευθεία ο αποχαρακτηρισμός αγροτικών εκτάσεων

neakriti.gr 22 March, 2022 ΑΡΘΡΑ

Δασικοί χάρτες: Στην τελική ευθεία ο αποχαρακτηρισμός αγροτικών εκτάσεων

Διπλή απεμπλοκή – «λύτρωση» για μεγάλη μερίδα των Ελλήνων, όπως και των Κρητικών, που έχουν βρεθεί μπλεγμένοι στη μέγγενη του ιδιότυπου προβλήματος με τους λεγόμενους δασωμένους αγρούς, προβλήματος μάλιστα που αναδείχτηκε ανάγλυφα μέσα από την ανάρτηση των δασικών χαρτών, φέρνει ειδική νομοθετική ρύθμιση της κυβέρνησης.

Μέσω της ρύθμισης που κατατέθηκε τις προάλλες στη Βουλή σε νομοσχέδιο για την αντιμετώπιση της διαφθοράς, το υπουργείο Περιβάλλοντος-Ενέργειας ανοίγει τον δρόμο για τον αποχαρακτηρισμό και την αλλαγή χρήσης μεγάλου μέρους των 6,9 εκατ. στρεμμάτων γης που ήταν κάποτε (πριν πολλές δεκαετίες) αγροτικές και στην πορεία του χρόνου δασώθηκαν λόγω εγκατάλειψης, με συνέπεια να χαρακτηριστούν δασωμένοι αγροί. Η ρύθμιση απαγκιστρώνει εις διπλούν τους εμπλεκόμενους πολίτες. Από τη μια το Δημόσιο «αποσύρεται» από τη διεκδίκηση της ιδιοκτησίας των εκτάσεων αυτών (για όσες εκτάσεις εν προκειμένω το Δημόσιο δεν έχει σαφείς, κατοχυρωμένους τίτλους ιδιοκτησίας), επιτρέποντας έτσι την κατοχύρωσή τους σε ιδιώτες. Μάλιστα, διευκολύνει άρδην την κατοχύρωση ιδιοκτησίας, αφού αίρονται οι όποιοι χρονικοί περιορισμοί στην κατάθεση τίτλων ιδιοκτησίας, ενώ διευρύνεται και η “βεντάλια” των λεγόμενων εγγράφων απόδειξης ιδιοκτησίας.

Από την άλλη, η ρύθμιση έρχεται να δώσει, υπό προϋποθέσεις, το δικαίωμα στους πολίτες να αποψιλώσουν δασωμένους αγρούς, αξιοποιώντας τις επίμαχες εκτάσεις, μέχρι όμως 30 στρέμματα, είτε για καλλιέργεια είτε για άλλες χρήσεις... Βεβαίως θα πρέπει να σημειώσουμε ότι για τη ρύθμιση σχετικά με τους δασωμένους αγρούς έχουν εκφράσει έντονες επιφυλάξεις οι δασολόγοι, που έχουν επισημάνει ότι κινείται στα όρια της συνταγματικότητας με μεγάλο κίνδυνο να καταπέσει στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), όπως έχει γίνει με σειρά αντίστοιχων ρυθμίσεων στο παρελθόν...

Ας τα δούμε όμως αναλυτικά...

Ένα διαχρονικό πρόβλημα που ήρθε ακόμα πιο έντονα στο προσκήνιο μέσω της υπό εξέλιξη ανάρτησης των δασικών χαρτών είναι αυτό της δάσωσης παλιών αγροτικών εκτάσεων. Μιλάμε για εκτάσεις που είχαν αγροτική χρήση πριν πολλές δεκαετίες, ωστόσο λόγω διαφόρων συγκυριών (αστυφιλία, εγκατάλειψη της γεωργίας, στροφή στον τουρισμό κ.λπ.) εγκαταλείφθηκαν από τους κληρονόμους, με συνέπεια να δασώσουν.

Τέτοιες εκτάσεις υπάρχουν πολλές κι εδώ στην Κρήτη, σε μεγάλο βαθμό βοσκοτόπια, τα οποία είναι δασωμένοι αγροί, δηλαδή από χωράφια που ήταν κάποτε, εδώ και πολλά χρόνια έχουν αποκτήσει μια αραιή δασώδη βλάστηση, με αποτέλεσμα και στους δασικούς χάρτες να εμφανίζονται ως δασικές εκτάσεις και να διεκδικούνται από το Δημόσιο.

Ούτε λίγο ούτε πολύ, πάνω από 6 εκατ. στρέμματα σε επίπεδο χώρας φαίνονται αυτή τη στιγμή ως δασωμένοι αγροί και διεκδικούνται ιδιοκτησιακά από το ελληνικό Δημόσιο.

Ζητούμενο από πλευράς πολιτών, που κινδυνεύουν να χάσουν τις περιουσίες τους, ήταν μια ρύθμιση από πλευράς του κράτους, με την οποία τα γεωτεμάχια αγροτικής μορφής δεν έφεραν δασική βλάστηση το 1945 και απέκτησαν τη μορφή της δασικής έκτασης μεταγενέστερα, όπου κι αν βρίσκονται, να μη διέπονται από τις αυστηρές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.

Αυτή η ρύθμιση λοιπόν είναι γεγονός. Σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις που κατέθεσε προς ψήφιση στη Βουλή το υπουργείο Περιβάλλοντος-Ενέργειας, προβλέπεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο δε θα μπορεί να προβάλει δικαιώματα κυριότητας σε εκτάσεις που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945, ή, εφόσον αυτές δεν είναι ευκρινείς, του 1960, με αγροτική μορφή, που δασώθηκαν μεταγενέστερα, ανεξάρτητα από τη μορφή που απέκτησαν αργότερα, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι για τις εν λόγω εκτάσεις το Δημόσιο δε θεμελιώνει δικαιώματα κυριότητας βάσει τίτλου. Επιπλέον, η ρύθμιση ανοίγει τον δρόμο για την επιστροφή εκτάσεων από το Δημόσιο σε ιδιώτες, καθώς προβλέπει ότι πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις ανωτέρω εκτάσεις ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.

Παράλληλα, επιτρέπει την αλλαγή χρήσης. Μάλιστα, εφόσον πρόκειται για δασική έκταση και όχι δάσος, η αλλαγή χρήσης θα γίνεται απλά και γι’ αυτήν θα αρκεί ακόμα και η κατάθεση του εντύπου Ε9!

Πιο αναλυτικά, στη νομοθετική ρύθμιση προβλέπεται ότι:

- Το Δημόσιο δε θα εγείρει ζητήματα ιδιοκτησιακού καθεστώτος για δασωμένους αγρούς που εμφανίζονται στις αεροφωτογραφίες του 1945 ή του 1960, οι οποίοι δασώθηκαν μεταγενέστερα και από τη στιγμή που το Δημόσιο δεν έχει τίτλους ιδιοκτησίας. Πρωτόκολλα διοικητικής αποβολής που έχουν εκδοθεί για τις ανωτέρω εκτάσεις ανακαλούνται ακόμη και αν τελεσιδίκησαν δικαστικά.

- Μπορεί να ζητηθεί αλλαγή χρήσης των προαναφερόμενων εκτάσεων, σε όσους ιδιώτες έχουν δικαιώματα κυριότητας με βάση τίτλους ιδιοκτησίας που έχει μεταγραφεί νόμιμα.

Ειδικότερα, εμβαδόν έως στρέμματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση, χωρίς να επιτρέπεται η περαιτέρω αλλαγή της χρήσης τους. Δικαίωμα να ζητήσουν την αλλαγή της χρήσης για γεωργική και δενδροκομική εκμετάλλευση έχουν όσοι αξιώνουν δικαιώματα κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων, δυνάμει τίτλων νόμιμα μεταγεγραμμένων. Οι ιδιώτες και οι πολίτες έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι οι δασωμένοι αγροί τούς ανήκουν με περισσότερους τρόπους. Μέχρι σήμερα, ο ιδιώτης έπρεπε να επιδείξει τίτλους τουλάχιστον πριν από το έτος 2004. Πλέον, δεν υπάρχουν χρονικοί περιορισμοί, γίνονται δεκτά και πρόσφατα συμβόλαια και ο πολίτες για να αποδείξει ότι το ακίνητο τού ανήκει, μπορεί να υποβάλει ένα τουλάχιστον από τα 4 αποδεικτικά στοιχεία:

α) Συμβολαιογραφικό τίτλο.

β) Δήλωση στοιχείων ακινήτων Ε9.

γ) Ένορκες βεβαιώσεις.

δ) Οποιοδήποτε άλλο στοιχείο με το οποίο προκύπτει ο νομικός δεσμός του με το ακίνητο.