“Αυγούστου τέλος και θωρώ τις μέρες του στον τοίχο, ειν’ο καιρός που στο χωρίο τιμούν τον Άγιο Τίτο”
Διήμερο εορτασμών για το Τυμπάκι που γιορτάζει και τιμά τον πολιούχο του με τη μεγάλη ιστορία.
O Ι.Ν Αγίου Τίτου φοράει τα γιορτινά του κι ανοίγει τις πύλες του για να υποδεχθεί ,με απαραίτητη προϋπόθεση την τήρηση των μέτρων πρόληψης του ιού ,τους Τυμπακιανούς πιστούς, μόνιμους κάτοικους και ξενιτεμένους επισκέπτες καθώς και προσκυνητές απ’ όλη τη Μεσαρά. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι τελικά φέτός επιστρέφει το καθιερωμένο πανηγύρι,έπειτα απο διάλειμμα ένός έτους,ελέω πανδημίας.
Η ιστορία του ναού
Όπως διαβάζουμε στην Ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας:
Το έτος 1911 αποφασίστηκε η διεύρυνση του παλαιού Ναού του Αγίου Αποστόλου Τίτου διότι είχε αυξηθεί ο πληθυσμός και δημιουργήθηκε πρόβλημα χωρητικότητας. Όταν άρχισαν οι εργασίες για την κατεδάφιση των πλευρικών τοίχων, εγκαταστάθηκε εντός του Ναού, ένα σμάρι μέλισσες, από κάποια κυψέλη της περιοχής. Οι μέλισσες ενοχλούσαν τους εργάτες και δεν τους επέτρεπαν να εργαστούν, παρόλα τα μέτρα που ελήφθησαν εκείνη την εποχή (κάπνισμα με θειάφι κ.α.). Τα Ιερά Μυστήρια (Γάμοι, Βαπτίσεις) που τελέστηκαν εκείνη την χρονική περίοδο έγιναν στα σπίτια. Το γεγονός εκλήφθηκε ως «Σημείο Άνωθεν» για να μη πειραχτεί ο Ναός και έτσι αποφασίστηκε η ανοικοδόμηση μεγαλύτερου, στο διπλανό οικόπεδο ιδιοκτησίας της Εκκλησίας.
Τα θεμέλια του νέου Ναού ετέθησαν το έτος 1925 και περί το 1930 είχε χτισθεί τοίχος, που έφτανε το ύψος του ενός μέτρου επάνω από το υπέργειο δάπεδο. Το έτος 1940 είχε ολοκληρωθεί η οικοδομή και κτίσθηκε ο τρούλος καθώς και όλα τα τμήματα της οροφής από μπετόν. Έπειτα τοποθετήθηκε κάτω από την βόρεια κεραία της οροφής μπροστά στον βορειοανατολικό πεσσό, ξύλινο προσκυνητάρι με εικόνα του Αγίου Τίτου έργο του ζωγράφου Νικολαϊδη. Το προσκυνητάρι αυτό με την εικόνα, βρίσκεται σήμερα στον βόρειο τοίχο του νάρθηκα.
Το έτος 1941 βομβαρδίστηκε το Τυμπάκι από τις γερμανικές δυνάμεις, οι οποίες μετά την κατάληψη της Κρήτης, έφεραν και εγκατέστησαν στην περιοχή ισχυρή δύναμη στρατού και ξεκίνησαν την κατασκευή αεροδρομίου νότια του χωριού, στα κτήματα της μονής Οδηγητρίας και συγκεκριμένα στο μετόχι αυτής «Φωτεινόπουλο». Τότε κατεδάφισαν τα υπάρχοντα κτίσματα του μετοχίου (φάμπρικα, σταύλους, καταλύματα μοναχών) και τον αρχαίο ναό του Γεννεσίου της Θεοτόκου τον επικαλούμενο από τους εντοπίους «Παναγία Φωτεινιανή».
Κατά τον βομβαρδισμό του Τυμπακίου το 1941, από τα πολεμικά γερμανικά αεροπλάνα, συνέβη το εξής θαυμαστό: Μία βόμβα τρύπησε την βόρεια κεραία της οροφής του Ναού και καρφώθηκε στο τσιμεντένιο δάπεδο «σαν σε ζυμάρι» χωρίς να εκραγεί! Μόνο τα πτερύγια της βόμβας έμειναν στην επιφάνεια του δαπέδου και στην οροφή μια μικρή τρύπα, στην οποία διακρινόταν οι σιδηρόβεργες του μπετόν σχηματίζοντας το σημείο του σταυρού και προκαλώντας την απορία πως πέρασε ανάμεσά τους η βόμβα. Το θαύμα έγινε γνωστό στα περίχωρα και όλοι οι κάτοικοι της περιοχής έσπευσαν να το ιδούν.
Μόνον ένα μικρό θραύσμα σιδήρου, καρφώθηκε στην εικόνα που ανέφερα παραπάνω, την μοναδική που υπήρχε στο Ναό τότε και μπροστά στην οποία έπεσε η βόμβα. Αυτό φαίνεται πάνω στην εικόνα μέχρι σήμερα.
Ο Ναός ολοκληρώθηκε μετά την γερμανική κατοχή και εγκαινιάστηκε από τον μακαριστό Επίσκοπο Αρκαδίας Ευγένιο Ψαλιδάκη.
Κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής αποφασίστηκε από την διοίκηση των κατοχικών στρατευμάτων Τυμπακίου, η κατεδάφιση του παλαιού Ναού του Αγίου Τίτου, για την χρησιμοποίηση των οικοδομικών υλικών (λαξευμένες πέτρες) στα κατασκευαστικά έργα του νέου αεροδρομίου των κατακτητών. Για τον λόγο αυτό επιστρατεύτηκε η ομάδα εργασίας (αγγαρείας) απαρτιζόμενη από ντόπιους νέους του Τυμπακίου και των περιχώρων. Όταν ορίστηκε η ήμερα έναρξης της κατεδάφισης του Ναού, έσπευσε επί τόπου ο δραστήριος εφημέριος του, παπά Γιώργης Μαρκαντωνάκης και απαγόρευσε στην ομάδα εργασίας να συμμετέχει στην κατεδάφιση, λέγοντας προς τον γερμανό διοικητή:
«Εμείς οι χριστιανοί χτίζουμε εκκλησίες, δεν γκρεμίζουμε!». Τότε εκείνος θύμωσε και έδωσε εντολή σε ένα γερμανό στρατιώτη να ανεβεί στην οροφή και να ξεκινήσει την κατεδάφιση από την νοτιοδυτική γωνία της. Μόλις κατάφερε εκείνος να ρίξει την πρώτη γωνιακή πέτρα, γκρεμίστηκε και ο ίδιος νεκρός!
Συνέβη τότε μεγάλη ταραχή και προκλήθηκε φόβος και τρόμος στους στρατιώτες, οι οποίοι έφυγαν βιαστικά μαζί με τον επικεφαλής τους αξιωματικό. Οι δε έλληνες με δέος και θαυμασμό για την άμεση επέμβαση του Αγίου Τίτου, απέδωσαν δοξολογία στον Θεό για την παράδοξη διάσωση του Ναού.
Σε αυτόν το παλαιό Ναό, ανάμεσα στα τέμπλα των δύο κλιτών, μπροστά στον πεσσό του Αγίου Βήματος, διασώζονταν μέχρι και την δεκαετία του 1950 σε ξυλόγλυπτο προσκυνητάρι, η μεγάλη εφέστιος εικόνα του Αγίου Αποστόλου Τίτου (19ου αιώνος). Στο κέντρο της, εικονίζονταν ο Άγιος σε γεροντική ηλικία, ένθρονος, με πλήρη αρχιερατική αμφίεση. Στα τέσσερα πλαίσια της εικόνας ήταν ιστορημένοι οι Άγιοι Δέκα Μάρτυρες της Γορτύνης. Όμοια της (του ίδιου ζωγράφου) υπάρχει στο προσκυνητάρι του νότιου πεσσού του Ναού του Αγίου Τίτου στο Ηράκλειο. Δυστυχώς καταστράφηκε μόνον αυτή με το ξύλινο προσκυνητάρι της, από πυρκαγιά σε εκείνο το σημείο, που ξεκίνησε από το καλάθι των σβησμένων κεριών δίπλα στην εικόνα.
Η αναβίωση του θαύματος
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο βιβλίο του Αλκιβιάδη Σταυριανάκη με τίτλο «Το Τυμπάκι-Αναμνήσεις και βιώματα από μια δύσκολη εποχή»(1996,42),σχετικά με τη βόμβα που έπεσε από τους Γερμανούς στο ναό, «Αν κανείς προέβλεπε τη σημερινή τουριστική κίνηση Θα μπορούσε να μην τη βγάλει από την εκκλησία και σήμερα να είναι τόπος έλξης των τουριστών. όπως υποστηρίζει ο ιατρός Γεώργιος Χονδράκης, γεγονότα όπως το αναφερόμενο έχουν διαχρονική αξία.Και σήμερα η εκκλησία σε πανηγυρική τελετή μπορεί να αναβιώσει το γεγονός και με τον τρόπο αυτό θα δείξει το θαύμα του Αγίου Τίτου, όχι μόνο στους νεώτερους Τυμπακιανούς, αλλά και στους χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται την Κρήτη»
Φύλακας-άγγελος στα εύκολα και τα δύσκολα για τους Τυμπακιανούς
Ανέκαθεν ο Άγιος Τίτος, από την σκοτεινή περίοδο της γερμανικής κατοχής μέχρι και σήμερα έδινε κουράγιο και είχε έναν ξεχωριστό συμβολισμό για τους κατοίκους της περιοχής.
«Πριν την εκκένωση του Τυμπακίου(1942) οι κάτοικοι κι οι ιερείς μεταφέρουν όλοι μαζί την εικόνα του Αγίου Τίτου στην Παναγία Καλυβιανή» (Σταυριανάκης,1996,43)
Στα χρόνια που ακολούθησαν της απελευθέρωσης ο Άγιος υπήρξε σύμβολο αναγέννησης και προόδου για την περιοχή.
«Σιγα-σιγά όμως, ο καλός Θεός και ο προστάτης των Τυμπακιανών Άγιος Τίτος θέλησε να τους βοήθησει και παρουσίασε τα πρώιμα κηπευτικά και έτσι άρχισε χρόνο με χρόνο η καλυτέρευση της ζωής τους και η αναβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου γενικότερα.» (Σταυριανάκης,1996,43)
