Όταν ο οργανισμός, αντί να πολεμά μικρόβια, ξεκινά να πολεμά τους συμμάχους του, δηλαδή συγκεκριμένες πρωτεΐνες που βρίσκονται σε διάφορα τρόφιμα, τότε κάτι δεν πάει καλά: η κατάσταση ονομάζεται τροφική αλλεργία και οι διάφορες μορφές της έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια. Να τι πρέπει να γνωρίζουμε γι’ αυτές:
Δεν είναι παθήσεις: Τροφική αλλεργία είναι η υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε ορισμένα τρόφιμα. Πυροδοτείται όταν ο οργανισμός αναγνωρίζει ως εχθρικά συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά, συνήθως πρωτεΐνες.
Κάθε πρωτεϊνούχο τρόφιμο μπορεί δυνητικά να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση: Ωστόσο, το 90% των αντιδράσεων στα τρόφιμα αφορά συγκεκριμένες ομάδες. Αγελαδινό γάλα, σοκολάτα, αυγά, ψάρι, θαλασσινά, σόγια, καρποί (π.χ. καρύδια, φυστίκια, κάσιους κ.ά.) και σιτάρι είναι οι συνήθεις ύποπτοι.
Εμφανίζονται σε κάθε ηλικία: Συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους στη βρεφική και την παιδική ηλικία και μειώνονται όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, χωρίς αυτό να αποκλείει την εκδήλωσή τους και σε ενηλίκους. Οι πιο συχνές μορφές αλλεργίας στα παιδιά είναι στα αυγά και στο γάλα, ενώ στους ενηλίκους σε κάποια φρούτα και λαχανικά. Οι αλλεργίες στους ξηρούς καρπούς, κυρίως στο φυστίκι –η πιο επίμονη μορφή–, είναι εξίσου συχνές σε ενηλίκους και παιδιά.
Τα συμπτώματα της αλλεργικής αντίδρασης ποικίλουν: Τα πιο συνηθισμένα είναι: αίσθημα φαγούρας στο στόμα, στο λαιμό ή στα αυτιά, κόκκινο ερύθημα στο σώμα (γενικευμένο ή σε ένα σημείο) και πρήξιμο στο πρόσωπο (γύρω από τα μάτια, τη γλώσσα και το στόμα). Επίσης, μπορεί να συνυπάρχουν διάφορες μορφές δυσφορίας (αίσθημα στένωσης των αεραγωγών, δηλαδή η αίσθηση πως δεν μπορούμε να ανασάνουμε καλά, κοφτή αναπνοή ή αίσθημα ζάλης), αλλά και συμπτώματα που θυμίζουν κρυολόγημα ή ίωση, όπως κοιλιακός πόνος, διάρροια, φτέρνισμα, καταρροή και βουλωμένη μύτη.
Η ποσότητα του αλλεργιογόνου δεν μετρά: Ακόμη και ελάχιστη ποσότητα ή ίχνη ενός τροφίμου στο οποίο είμαστε αλλεργικοί μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική αντίδραση.
Προσοχή στην αναφυλαξία: Οι αλλεργικές αντιδράσεις στα τρόφιμα είναι κατά κανόνα ήπιες, όμως κάποιες φορές οδηγούν σε αναφυλαξία, γνωστή και ως αναφυλακτικό σοκ. Η αναφυλαξία είναι η ακραία εκδοχή της αλλεργικής αντίδρασης, έχει μεγάλη ένταση και μπορεί να αποβεί μοιραία. Γι’ αυτό και πρέπει να αναγνωρίζεται και να αντιμετωπίζεται αμέσως. Τα αρχικά της συμπτώματα ενδέχεται να μοιάζουν με αυτά της αλλεργικής αντίδρασης, γι’ αυτό τα άτομα που έχουν τροφική αλλεργία και το γνωρίζουν πρέπει να βρίσκονται σε επιφυλακή για την εμφάνιση αναφυλλαξίας. Τα συμπτώματα αυτής της επικίνδυνης κατάστασης είναι ταχυκαρδία, ξαφνική πτώση της αρτηριακής πίεσης, δυσκολία στην αναπνοή εξαιτίας της στένωσης των αεραγωγών ή/και λιποθυμικό επεισόδιο και ο ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης είναι η άμεση μεταφορά του πάσχοντος στο πλησιέστερο νοσοκομείο.
Η διάγνωση των τροφικών αλλεργιών γίνεται μόνο από γιατρό, με ειδικά τεστ (δερματικό, πρόκληση αλλεργίας από το στόμα κ.λπ.).
Οι τροφικές αλλεργίες σχετίζονται με την κληρονομικότητα: Αν ένας ή και οι δύο γονείς έχουν κάποιας μορφής τροφική αλλεργία, είναι πολύ πιθανό να την «κληροδοτήσουν» γενετικά και στα παιδιά. Υπάρχουν ωστόσο και περιβαλλοντικά αίτια για την εμφάνισή τους, τα οποία οι επιστήμονες ερευνούν, χωρίς να έχουν καταλήξει σε σαφή συμπεράσματα. Οπωσδήποτε, όμως, μόνο τυχαίο δεν είναι ότι οι τροφικές αλλεργίες έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Ο θηλασμός προφυλάσσει: Ακόμη και έξι μήνες θηλασμού θεωρούνται σημαντική προστασία για την εμφάνιση τροφικής αλλεργίας στα παιδιά. Επίσης, σύμφωνα με σχετικές μελέτες, η επαρκής πρόσληψη ω3 λιπαρών οξέων στη διάρκεια της εγκυμοσύνης φαίνεται πως έχει προστατευτική επίδραση στο έμβρυο. Γι’ αυτό στις εγκύους συστήνεται η κατανάλωση δύο μερίδων λιπαρών ψαριών (σαρδέλα, γαύρος, τσιπούρα, σολομός) εβδομαδιαίως, ιδιαίτερα στο τελευταίο τρίμηνο. Αντιθέτως, η αποφυγή κάποιων αλλεργιογόνων τροφίμων (π.χ. αγελαδινού γάλακτος, φυστικιών ή άλλων ξηρών καρπών) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού δεν φαίνεται πως σχετίζεται με την πιθανότητα εμφάνισης αλλεργίας στο παιδί.
Ευχαριστούμε για τις επιστημονικές πληροφορίες την κυρία Μαργαρίτα Οκτωράτου, διαιτολόγο – διατροφολόγο Bsc, υπ. MSc Διατροφή, Δημόσια Υγεία και Πολιτικές Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, επιστημονική συνεργάτιδα Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής.
Δείτε επίσης
-
Δεν υπάρχουν καταχωρήσεις
gastronomos.gr
