Πολιτισμός

Τον Σεπτέμβριο ο φάκελος της Κρήτης για την UNESCO

kathimerini.gr 20 March, 2023 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

Τον Σεπτέμβριο ο φάκελος της Κρήτης για την UNESCO

Καταγραφή της παθολογίας των μνημείων, μέτρα για την προστασία, την αποκατάσταση και την ανάπτυξη υποδομών για τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών περιλαμβάνει το προκαταρκτικό σχέδιο διαχείρισης των έξι Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων που εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Η γνωμοδότηση του ΚΑΣ ανοίγει τον δρόμο για την ολοκλήρωση του φακέλου υποψηφιότητας για τη σειριακή εγγραφή των ανακτόρων Ζάκρου, Κνωσού, Φαιστού, Μαλίων, Ζωμίνθου και Κυδωνίας στον κατάλογο μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.

Ο φάκελος, βέβαια, θα κατατεθεί από το ΥΠΠΟΑ τον Σεπτέμβριο του 2023 για αξιολόγηση και παρατηρήσεις από την αρμόδια επιτροπή της UNESCO. Η υποψηφιότητα επισήμως θα κατατεθεί τον Ιανουάριο του 2024.

Πηγές του ΥΠΠΟΑ λένε στην «Κ» ότι κάθε ένας από τους αρχαιολογικούς χώρους της Κρήτης είχε τις δικές του προκλήσεις και δυσκολίες για τη συμπερίληψή του στον φάκελο υποψηφιότητας. Ο πιο «απαιτητικός» ήταν η Κνωσός λόγω των ζητημάτων που αντιμετωπίζει ο περιβάλλων χώρος του μνημείου – ένας παράγοντας που απέτρεπε την προώθηση μιας ατομικής υποψηφιότητας αντί της σειριακής εγγραφής που επιλέχθηκε. Για τη βελτίωση της εικόνας του χώρου, το ΥΠΠΟΑ και η τοπική αυτοδιοίκηση σχεδιάζουν ορισμένες παρεμβάσεις, μία από τις οποίες θα είναι και η διεύρυνση του χώρου στάθμευσης. Πρόσφατα, επίσης, εγκρίθηκε αρχιτεκτονική μελέτη για προσβάσιμη διαδρομή από ΑμεΑ και εμποδιζόμενα άτομα από τη Δυτική Αυλή προς το «Θέατρο», στην Κεντρική Αυλή, καθώς και στα «Μέγαρα Βασιλέως και Βασίλισσας».

Από τα έξι ανακτορικά συγκροτήματα, η άλλη περίπτωση που παρουσιάζει δυσκολίες είναι το ανάκτορο της Κυδωνίας στα Χανιά. Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται εντός του αστικού ιστού της σύγχρονης πόλης με αποτέλεσμα τμήματα του να είναι ανεσκαμμένα –οι ανασκαφές συνεχίζονται– και άλλα να βρίσκονται κάτω από σπίτια και πολυκατοικίες.

Γενικά, η ένταξη ενός αρχαιολογικού χώρου ή μνημείου στους καταλόγους της UNESCO δεν είναι μια απλή υπόθεση, όπως στο παρελθόν. Οι απαιτήσεις του οργανισμού σχετικά με την προστασία και τη διατήρηση των μνημείων έχουν γίνει πιο αυστηρές και είναι απαραίτητες η υποβολή διαχειριστικών σχεδίων, η καταγραφή κινδύνων και απειλών για τα μνημεία, όπως π.χ. η κλιματική αλλαγή, και η σύσταση φορέων διαχείρισης.

Οι πιο πρόσφατες ελληνικές εγγραφές ήταν ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, που εντάχθηκε το 2016, και η Παλαιά Πόλη της Κέρκυρας (2007). Και στις δύο περιπτώσεις υποβλήθηκαν σχέδια διαχείρισης και το ίδιο θα γίνει και για τα υπόλοιπα μνημεία που είναι ενταγμένα στον κατάλογο της UNESCO, πλην του Αγίου Ορους. Φέτος «τρέχει» η υποψηφιότητα του Ολύμπου για την ένταξή του στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς, σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος, με την απόφαση της UNESCO να αναμένεται μέχρι το φθινόπωρο.