Αρθρογραφία

Το σπάνιο φυτό του Ψηλορείτη και οι πρωτοβουλίες για την προστασία του

05 February, 2020 ΑΡΘΡΑ

Το σπάνιο φυτό του Ψηλορείτη και οι πρωτοβουλίες για την προστασία του

Το φυτό Horstrissea dolinicola δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον πλανήτη!

Ενέργειες και δράσεις για να προστατευτεί και να διατηρηθεί το ενδημικό φυτό Horstrissea dolinicola που φύεται μόνο στην Κρήτη και συγκεκριμένα στον Ψηλορείτη ξεκίνησαν ,σύμφωνα με τον Περιφερειακό σύμβολο κ. Νίκο Ξυλούρη.

Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο κ. Ξυλούρης για ακόμη μία φορά επιβεβαιώνεται η μοναδικότητα της βιοποικιλότητας της Κρήτης.

Σύμφωνα με το dasarxeio.com, το φυτό Horstrissea dolinicola είναι ενδημικό και φύεται στην κεντρική Κρήτη (στα Πετραδολάκια) σε υψόμετρο 1.500m ...και πουθενά αλλού στον πλανήτη.

Επιπλέον, το γένος Horstrissea είναι ένα από τα ελάχιστα (5-6) ενδημικά γένη της Ελλάδας.

Τι είναι ακριβώς το Horstrissea dolinicola

Το είδος Horstrissea dolinicola περιγράφηκε πρώτη φορά το 1990 από τους ερευνητές Εgli B., Gerstberger P., Greuter W. & Risse H. Στο νέο ενδημικό γένος της Ελλάδος δόθηκε το όνομα Horstrissea εις μνήμη του Horst Risse (Χορστ Ρίσσε), καθώς απεβίωσε πριν προλάβει να δει δημοσιευμένη την έρευνά του. Το όνομα του είδους ‘dolinicola’ οφείλεται στον βιότοπο όπου αυτό φύεται δηλαδή στις δολίνες του Ψηλορείτη. Οι δολίνες είναι φυσικοί σχηματισμοί που δημιουργούνται σε ορεινές περιοχές λόγω καταβύθισης του εδάφους.

Η Horstrissea dolinicola είναι πολυετές φυτό που το μεγαλύτερο μέρος του αναπτύσσεται υπόγεια. Η κυλινδρική ρίζα του σε σχήμα καρότου μπορεί να φτάσει έως 10 cm μήκος, ενώ το ύψος του, φύλλα και άνθη, μόλις και μετά βίας υπερβαίνει τα 2-5 cm. Αμέσως μόλις λιώσουν τα χιόνια (Απρίλιο έως Μάιο), εμφανίζονται πρώτα τα έλλοβα φύλλα, τα οποία ξεραίνονται πριν εμφανιστούν τα άνθη (Αύγουστο έως Σεπτέμβριο). Τα άνθη είναι πολυάριθμα με λευκορόδινα πέταλα και σχηματίζουν μια μικρή ταξιανθία σε σχήμα ομπρέλας.

Ο συνολικός πληθυσμός του αριθμεί λιγότερα από 300 άτομα σε μια έκταση περίπου 25 στρεμμάτων.

Εξαιτίας της περιορισμένης εξάπλωσης και των απειλών που δέχεται το είδος, έχει χαρακτηρισθεί ως CR (Κρισίμως Κινδυνεύον) σύμφωνα με τα κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN) και περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας. Συμπεριλαμβάνεται στα 50 Κορυφαία (TOP 50) Φυτά των Νησιών της Μεσογείου σύμφωνα με ομάδα ειδικών (IUCN/SSC).

Το είδος φύεται εντός της Περιοχής NATURA GR4330005 – Όρος Ίδη (Βορίζια, Γερανοί, Καλή Μαδάρα) και προστατεύεται από την Ελληνική νομοθεσία καθώς είναι ενδημικό και απειλούμενο φυτό.

Δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον άνθρωπο μέχρι σήμερα και δεν γνωρίζουμε αν διαθέτει φαρμακευτικές ιδιότητες.

Στο πλαίσιο του προγράμματος CARE-MEDIFLORA, το Μικρο-Απόθεμα του φυτού ορίστηκε σε έκταση 89 στρεμμάτων στην περιοχή ‘Πετραδολάκια’ του Δήμου Ανωγείων. Η περιοχή του Μικρο-Αποθέματος είναι προτεινόμενη για Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.