Αρθρογραφία

To πείραμα της θετής μητέρας:Πώς συμπεριφέρθηκαν τα βρέφη που τους στέρησαν τη βιολογική τους μητέρα

mixanitouxronou.gr 08 November, 2018 ΚΟΣΜΟΣΑΡΘΡΑ

To πείραμα της θετής μητέρας:Πώς συμπεριφέρθηκαν τα βρέφη που τους στέρησαν τη βιολογική τους μητέρα

Στο διάστημα μεταξύ 1950 και 1960 ο Χάρυ Χάρλοου αποφάσισε να μελετήσει τη σημασία που είχε η στοργή του γονέα (της μητέρας στην παρούσα μελέτη ) για την υγιή ανάπτυξη του παιδιού. Για να το κάνει αυτό, προχώρησε σε μία σειρά από πειράματα σε μωρά μαϊμούδων και συγκεκριμένα στο είδος μακάκων (rhesus monkey).... (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο επιστήμονας ήθελε να παρατηρήσει την επίδραση του χωρισμού και της σύνδεσης με τον γονέα και πως αυτή επηρεάζει τη μετέπειτα εξέλιξή του παιδιού. Σημαντικό ήταν ότι αυτό το είδος μαϊμούς, σε νεαρή ηλικία, είναι σε μεγαλύτερο βαθμό εξαρτημένο από τους γονείς του.

Ο Χάρλοου χώρισε τα μαϊμουδάκια από τις βιολογικές τους μητέρες τους, 6 με 12 ώρες αφού είχαν γεννηθεί. Στη συνέχεια τις τοποθέτησε σε έναν χώρο με «ψεύτικες» μητέρες, δηλαδή 2 διαφορετικές κατασκευές που αντιπροσώπευαν την μητέρα μαϊμού. Η μία κατασκευή ήταν φτιαγμένη από σύρμα και η δεύτερη από ξύλο, αλλά ήταν καλυμμένη με μαλακό ύφασμα. Σαφώς το μαλακό ύφασμα προσέφερε μεγαλύτερή συναισθηματική ασφάλεια, καθώς η υφή του θύμιζε δέρμα.

Στο πρώτο στάδιο του πειράματος οι μαϊμούδες τοποθετήθηκαν στο ίδιο δωμάτιο με τις ψεύτικες «μητέρες» και είχαν την ελευθερία να διαλέξουν ποια προτιμούσαν. Στο δεύτερο στάδιο χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η μία τοποθετήθηκε στην «σιδερένια μητέρα» και η άλλη σε αυτή με το μαλακό ύφασμα.

Με το πέρασμα του χρόνου παρατηρήθηκε ότι παρόλο που η μητέρα που παρείχε γάλα (μέσω μπιμπερό) ήταν η σιδερένια, οι μαϊμούδες είχαν μια εμφανή προτίμηση γι΄ αυτή που τους προσέφερε τη συναισθηματική ασφάλεια. Επιπρόσθετα, η ομάδα που μεγάλωσε με τη μητέρα με το μαλακό δέρμα ανέπτυξε μεγαλύτερη συναισθηματική σταθερότητα και διαχείριση στρεσογόνων καταστάσεων με ψυχραιμία.

Αντίθετα, η ομάδα που ανετράφη με τη σιδερένια κούκλα είχε πιο βίαιες και απότομες προσαρμογές σε ερεθίσματα, κυλιόντουσαν στο πάτωμα, απέφευγαν την επαφή ή έπεφταν στον τοίχο.

Σε επόμενα πειράματα, οι μαϊμούδες του Χάρλοου απέδειξαν ότι το «κάλλιο αργά από ποτέ» δεν ήταν ένα σύνθημα που ίσχυε για την προσκόλληση. Όταν ο Χάρλοου τοποθετούσε τα υποκείμενα του σε πλήρη απομόνωση για τους πρώτους οκτώ μήνες ζωής, αρνούμενος την επαφή τους με άλλα βρέφη ή με κάθε είδος μητρικής υποκατάστατης, υπέστησαν μόνιμη βλάβη.

Ο Χάρλοου και οι συνάδελφοί του επαναλάμβαναν αυτά τα πειράματα, υποβάλλοντας τα βρέφη μαϊμούδες σε ποικίλες περιόδους «μητρικής» φροντίδας. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο αρνητικός αντίκτυπος της πρόωρης στέρησης της μητέρας θα μπορούσε να αντιστραφεί σε μαϊμούδες μόνο αν είχε διαρκέσει λιγότερο από 90 ημέρες και εκτιμά ότι το ισοδύναμο για τους ανθρώπους ήταν έξι μήνες.

Μετά από αυτές τις κρίσιμες περιόδους, καμία ποσότητα έκθεσης σε γονική στοργή ή συνομηλίκους δεν θα μπορούσε να μεταβάλει τις ανώμαλες συμπεριφορές των μαϊμούδων και να αντισταθμίσει τη συναισθηματική βλάβη που είχε ήδη συμβεί.

Αυτό το πείραμα οπωσδήποτε ήταν αμφιβόλου ηθικής για τη μεταχείριση των ζώων. Απέδειξε όμως ότι η στοργή γης μάνας και η συναισθηματική σιγουριά είναι αναντικατάστατη. Η κάλυψη των βιολογικών αναγκών μπορεί να μεγαλώσει έναν άνθρωπο με υγιή σώμα. Η πνευματική και ψυχική υγεία όμως περνά από το μητρικό φίλτρο....

Ο κλινικός ψυχίατρος Χάρυ Χάρλοου