Αρθρογραφία

Ρέθυμνο Και Ηράκλειο διεκδικούν την έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης

kathimerini.gr 24 December, 2018 ΑΡΘΡΑ

Ρέθυμνο Και Ηράκλειο διεκδικούν την έδρα του Πανεπιστημίου Κρήτης

Μία βεντέτα ακαδημαϊκού τύπου σιγοβράζει στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, ανάμεσα στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο για την έδρα του ΑΕΙ.

Η ανησυχία για μία πιθανή απώλεια της έδρας του ιδρύματος, η οποία θα μετακινηθεί από το ειδυλλιακό αλλά χαμηλών τόνων Ρέθυμνο προς το δυναμικό Ηράκλειο, έχει ανεβάσει την αδρεναλίνη και των Ρεθυμνιωτών που ακονίζουν τα μαχαίρια ρωτώντας «δηλαδή, θα μας πάρουν την έδρα;». Η διελκυστίνδα των δύο πόλεων της Μεγαλονήσου θυμίζει άλλες παλαιότερες έριδες που αναζωπυρώθηκαν μέσω της διεκδίκησης της έδρας ενός «ολόκληρου» ΑΕΙ ή, έστω, κάποιων τμημάτων. Οι τοπικοί παράγοντες σε όλη την Ελλάδα (δήμαρχοι, περιφερειάρχες, βουλευτές, μητροπολίτες) επί δύο δεκαετίες θεωρούν ότι ένα ΑΕΙ στην πόλη τους προσφέρει κύρος και ανάπτυξη μέσω της ενοικίασης σπιτιών, της σίτισης και της διασκέδασης των φοιτητών. Σήμερα, συνολικά 58 πόλεις στην Ελλάδα των 10 εκατομμυρίων διαθέτουν τουλάχιστον ένα τμήμα πανεπιστημίου ή ΤΕΙ.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» το καινούργιο οργανόγραμμα του Πανεπιστημίου Κρήτης προκαλεί μεγάλη αναστάτωση στις δύο πόλεις που το συναπαρτίζουν. Η έδρα του πανεπιστημίου είναι στο Ρέθυμνο, όμως το Ηράκλειο είναι μεγαλύτερη πόλη και διαθέτει ισχυρές σχολές (σε προσωπικό και χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα, που τροφοδοτούν υπέρμετρα το κοινό ταμείο του ιδρύματος) όπως η Ιατρική.

Οι διάφορες διευθύνσεις του ιδρύματος (π.χ. Προσωπικού, Προμηθειών, ΕΛΚΕ κ.λπ.) έχουν τοποθετηθεί στην έδρα του ΑΕΙ, δηλαδή στο Ρέθυμνο, και οι υποδιευθύνσεις στο Ηράκλειο. Ωστόσο, κατά την κατάρτιση του νέου οργανογράμματος ζητήθηκε επιτακτικά από ορισμένους υπαλλήλους αλλά και πανεπιστημιακούς να γίνει αναδιανομή των διευθύνσεων, υπέρ του Ηρακλείου αυτή τη φορά. Η πρόταση, εάν υλοποιηθεί, θα ξεβολέψει κάποιους διοικητικούς υπαλλήλους που μένουν στο Ρέθυμνο, αλλά ταυτόχρονα αναζωπύρωσε φόβους παλιούς, μήπως το Ρέθυμνο εντέλει απολέσει την έδρα του ιδρύματος, το οποίο επαξίως είναι από τα καλύτερα της χώρας!

Μάλιστα, το Ηράκλειο θεωρείται πιο ευνοημένο από το Ρέθυμνο αφού έχει περισσότερα τμήματα (15, σε αυτά περιλαμβάνονται και τα τμήματα του ΤΕΙ Κρήτης) έναντι του Ρεθύμνου (10). Είναι χαρακτηριστικό ότι τοπικός παράγων μιλώντας στην «Κ» ρώτησε με παράπονο «το Ρέθυμνο δεν έχει αεροδρόμιο, θα χάσει τώρα και την έδρα του πανεπιστημίου;». Για την καταλλαγή των ανησυχιών η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης την περασμένη Πέμπτη ανέβαλε το θέμα της κατάρτισης οργανογράμματος, ελπίζοντας ότι θα υπάρξει ευνοϊκότερος πολιτικός χρόνος.

Το μοναχικό ΤΕΙ

Βεβαίως, δεν είναι μόνο οι φόβοι του Ρεθύμνου για τις βλέψεις του Ηρακλείου που απασχολούν την κρητική ακαδημαϊκή κοινότητα. Στη Μεγαλόνησο υπάρχει το μόνο ΤΕΙ που ακόμη δεν έχει βρει ακαδημαϊκό… σύντροφο, στο πλαίσιο των συνοικεσίων πανεπιστημίων και ΤΕΙ που προωθεί ο αρμόδιος υπουργός κ. Κώστας Γαβρόγλου. Συγκεκριμένα, η αρχική πρόταση ήταν το ΤΕΙ Κρήτης, που είναι εξακτινισμένο σε όλο το νησί, να απορροφηθεί από το Πανεπιστήμιο ή το Πολυτεχνείο Κρήτης (με έδρα στα Χανιά). Το κατηγορηματικό «όχι» των δύο ιδρυμάτων ανάγκασε το ΤΕΙ να κοιτάξει αλλού. Ετσι, ετέθη η ιδέα να διερευνηθεί η προοπτική συνεργασίας με το επίσης εξακτινισμένο Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Στην περίπτωση της ευτυχούς κατάληξης, θα προκύψει ένα ΑΕΙ με τμήματα από τη Λήμνο έως και τη Σητεία. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αιγαίου εξουσιοδότησε την πρύτανη να κάνει συζητήσεις επί της πρότασης, ωστόσο «μάλλον ανόρεχτα και με το ζόρι», υπό την πίεση του υπουργείου Παιδείας για συνέργειες πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Ωστόσο, στο ΤΕΙ Κρήτης υπάρχει μεταστροφή κλίματος! Η πρώην πρυτανική ηγεσία του και δύο (εκ των τεσσάρων) νυν αντιπρυτάνεις προκρίνουν τη συνέργεια με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Ομως, ο νυν πρύτανης, οι άλλοι δύο αντιπρυτάνεις και η πλειοψηφία των διδασκόντων προκρίνουν την αναβάθμιση του ΤΕΙ Κρήτης σε Πανεπιστήμιο Ανατολικής Κρήτης, χωρίς συνεργασία με κάποιο άλλο πανεπιστήμιο. Προκύπτει όμως γεωγραφικό κώλυμα. Το ΤΕΙ έχει τμήματα σε Ηράκλειο, Ρέθυμνο, Σητεία αλλά και Χανιά. Ετσι, θα μπορούσε, «ακαδημαϊκή αδεία», το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο να λογιστούν Ανατολική Κρήτη, αλλά πώς θα συμβεί αυτό με το τμήμα στα, δυτικά της Κρήτης, Χανιά;

Οι τοπικιστικές έριδες στην Κρήτη αποτελούν τα πλέον πρόσφατα επεισόδια στις κόντρες πόλεων για την απόκτηση ενός τμήματος ΑΕΙ. Σε βάθος χρόνου ξεκινούν από τη δεκαετία του ’70.

Χαρακτηριστική η τοπικιστική κόντρα Αργείων και Ναυπλιαίων –από δύο πόλεις με εμβληματικό αποτύπωμα– που ζητούσαν τμήμα ή τμήματα στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Τελικά, το Ναύπλιο απέκτησε τμήμα θεατρικών σπουδών, και μεταξύ των επιχειρημάτων του ήταν η ύπαρξη στον νομό του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου.

Επιβίωσε και της «Αθηνάς»

Το τμήμα επιβίωσε και του σχεδίου «Αθηνά» (περί αναδιάταξης του ακαδημαϊκού χάρτη με καταργήσεις και συγχωνεύσεις τμημάτων, σχολών και ιδρυμάτων) το 2012, ύστερα από ισχυρές πιέσεις, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τοπικών παραγόντων της Νέας Δημοκρατίας. Από την πλευρά του, το Αργος συνεχίζει να μην έχει ένα πανεπιστημιακό τμήμα, όπως συμβαίνει και με την κωμόπολη της Τίρυνθας, που (πάλαι ποτέ, όταν έρρεαν τα ευρωπαϊκά κονδύλια) είχε προτείνει να ιδρυθεί εκεί Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας λόγω των αρχαιοτήτων που υπάρχουν στην περιοχή.

Μεσολόγγι ή Πάτρα; Στο πλαίσιο της «Αθηνάς» οι δύο πόλεις κονταροχτυπήθηκαν για την έδρα του νέου ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδος (προήλθε από τα ΤΕΙ Πατρών και Μεσολογγίου) αλλά και για την έδρα των επιμέρους τμημάτων. Το Μεσολόγγι είχε το ισχυρό επιχείρημα ότι η Αιτωλοακαρνανία είναι μία εξίσου ισχυρή εκλογική περιφέρεια όπως η Αχαΐα (έχει 7 βουλευτικές έδρες έναντι 8, αντιστοίχως) αλλά χωρίς πανεπιστήμιο με το όνομά του, την ίδια στιγμή που λόγω της συγχώνευσης θα έχανε και το ΤΕΙ του.

Στον νομό Αιτωλοακαρνανίας οι επίμονες προσπάθειες των φορέων του Αγρινίου για τη δημιουργία πανεπιστημιακού ιδρύματος ξεκίνησαν κατά τη δεκαετία του ’70, με βασικό επιχείρημα την εύνοια προς το Μεσολόγγι που είχε νωρίς αποκτήσει ΤΕΙ. Ωστόσο το πανεπιστήμιο ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2009. Τελικά η «Αθηνά» το διέγραψε από τον χάρτη ως αυτόνομο ΑΕΙ το 2013, και τα τμήματά του υπήχθησαν στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Είναι το ΑΕΙ με τη μικρότερη χρονική διάρκεια ζωής.

Λίγο πιο μακριά από το Μεσολόγγι και το Αγρίνιο, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, πολλοί θυμούνται τα τεράστια πανό στα διόδια των Αφιδνών για «Πανεπιστήμιο στη Στερεά Ελλάδα». Τελικά, το ΑΕΙ ιδρύθηκε στη Λαμία το 2003 αλλά καταργήθηκε το 2013. Και για να μη μείνει η Λαμία χωρίς πανεπιστημιακό τμήμα, εκείνο που υπήρχε διατηρήθηκε στην πόλη αλλά υπήχθη διοικητικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Τέλος, η κατανομή των τμημάτων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Τρίπολη, την Κόρινθο, τη Σπάρτη και την Καλαμάτα κρίνεται δίκαια (από δύο), αλλά η Καλαμάτα έχει και το ΤΕΙ που ενισχύει τη δυναμική της. Οι Καλαματιανοί προτάσσουν τις ομορφιές και τα προϊόντα του τόπου τους για να δικαιολογήσουν την εύνοια της πολιτικής τους τύχης.