Αγροτικά

Οι ντόπιες ποικιλίες απέναντι στην κλιματική αλλαγή

neakriti.gr 07 January, 2020 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Οι ντόπιες ποικιλίες απέναντι στην κλιματική αλλαγή

Τι θα γίνει με ελαιόλαδο, αμπέλια & κτηνοτροφία

Ντόπιες ποικιλίες στα φυτά, ντόπιες φυλές στα ζώα, εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων και εκπαίδευση αγροτών και κτηνοτρόφων και φυσικά έργα υποδομής στην ύπαιθρο για τη θωράκιση του πρωτογενούς τομέα είναι μερικά από τα βασικότερα “όπλα” κατά της κλιματικής αλλαγής, έτσι όπως τα εξέφρασαν χθες στελέχη κορυφαίων οργανώσεων της χώρας.

Το ελαιόλαδο, το αμπέλι και η κτηνοτροφία απασχόλησαν χθες, υποβάλλοντας σχετικά ερωτήματα στον πρόεδρο της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανόλη Γιαννούλη, στον διευθυντή της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ένωσης Αμπελοοινικών Προϊόντων (ΚΕΟΣΟΕ) Παρασκευά Κορδοπάτη και στον πρόεδρο του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας Παναγιώτη Πεβερέτο.

Μίλησαν τόσο για τις ευθύνες του κράτους, όσο και για τις ευθύνες όμως του κάθε παραγωγού, χωριστά, στη μάχη της επιβίωσης για το ανησυχητικό φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, που πλέον το βιώνουμε πολύ έντονα και στη χώρα μας!

Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου Μανόλης Γιαννούλης, χωρίς να αμφισβητεί όσα γράφονται και λέγονται για την κλιματική αλλαγή, δίνει έμφαση και στην προσωπική ευθύνη του κάθε παραγωγού για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. «Εγώ λόγω της ηλικίας μου θυμάμαι καλοκαίρια πριν από 40 χρόνια να κάνουμε λιτανεία στην Ελλάδα παρακαλώντας να βρέξει. Άρα λοιπόν είναι βέβαιο ότι η κλιματική αλλαγή σίγουρα έχει κάποια βάση. Πλην όμως και στο παρελθόν έχουμε ζήσει και βαρείς χειμώνες. Έχουμε ζήσει και καιρικά έντονα. Έχουμε ζήσει και καλοκαίρια άνυδρα».

Στο μεταξύ, για τη φετινή κατάσταση στον τομέα του ελαιολάδου, ο Μανόλης Γιαννούλης κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην Κρήτη. «Φέτος το νησί σας», λέει, «έχει βιώσει μια μεγάλη ζημιά. Όμως η ζημιά δεν είναι καθολική. Διότι στην Κρήτη υπάρχουν εκμεταλλεύσεις που έχουν βγάλει υγιέστατο καρπό χωρίς κανένα πρόβλημα και είναι αυτές που οι ιδιοκτήτες τους φρόντισαν εγκαίρως να καταπολεμήσουν δάκο και γλοιοσπόριο. Εγώ λοιπόν πώς το “μεταφράζω”; Ότι όταν βλέπεις δύο λιόφυτα και το ένα έχει καταστραφεί από τον δάκο και το γλοιοσπόριο και το άλλο, που είναι στα 500 μέτρα, γεμάτο καρπό που κινδυνεύει να “σπάσει” και είναι υγιέστατο, εκεί δε φταίει ούτε η κλιματική αλλαγή, ούτε ο κακός καιρός. Φταίει ο κακός μας ο καιρός»!

Και εξηγεί την άποψή του λέγοντας: «Εάν εμείς, είτε σαν Πολιτεία, είτε σαν μονάδες, δεν κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να διασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατόν παραγωγή από άποψη και ποσότητας και ποιότητας, δε μας φταίει η κλιματική αλλαγή. Και δε μου φταίει και το κράτος που μπορεί να μην έκανε σωστά τη δακοκτονία. Διότι, από τη στιγμή που είμαι στο χωριό και έχω τη δυνατότητα να δω εάν γίνεται σωστή εφαρμογή για τον δάκο και εάν δω τον εργολάβο ότι δεν κάνει σωστά τη δουλειά του, την ώρα εκείνη πρέπει να αφυπνιστώ. Πρέπει να πάω μόνος μου. Αυτοί λοιπόν που θα έχουν τύχη και εισόδημα την επόμενη μέρα θα είναι οι αγρότες. Ο ιδιοκτήτης του δέντρου από μόνος του δε θα μπορεί να έχει εισόδημα. Και βεβαίως η κλιματική αλλαγή θα είναι εκεί. Και βεβαίως τα φαινόμενα θα είναι εκεί. Και ο δάκος θα είναι εκεί. Και το γλοιοσπόριο θα είναι εκεί. Στο χέρι μας είναι αυτά να τα προλάβουμε όσο το δυνατόν γρηγορότερα γίνεται»...

Καταλήγοντας, ο πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου αναφέρει πως «υπάρχουν πάρα πολλά μέσα. Τα πανεπιστήμια έχουν βγάλει δεκάδες χιλιάδες γεωπόνους. Υπάρχουν πολυπληθείς γεωργικές υπηρεσίες για να ενημερώσουν τον κόσμο γύρω από πρακτικές ορθής καλλιεργητικής πρακτικής, έκθλιψης και αποθήκευσης. Ας φροντίσει να αφυπνιστεί λίγο και ο αγρότης»...

«Απειλείται η αμπελουργία»

«Πιθανολογούμε και δεν είμαστε βέβαιοι ότι είναι κλιματική αλλαγή. Αλλά σίγουρα είμαστε μάρτυρες μιας μεταβολής που προκαλεί προβλήματα και στα αμπέλια», δήλωσε από την πλευρά του στη “Νέα Κρήτη” ο διευθυντής της ΚΕΟΣΟΕ Παρασκευάς Κορδοπάτης. «Οι επιστήμονες βέβαια έχουν τον πρώτο λόγο. Αλλά εμείς σαν φορείς των παραγωγών βλέπουμε και παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια μια έντονη μεταβλητότητα των καιρικών συνθηκών»...

Στο ερώτημα «τι μέτρα πρέπει να ληφθούν για τη θωράκιση της αμπελουργίας στη χώρα μας;», ο Παρασκευάς Κορδοπάτης απαντά: «Θεωρώ καταρχήν ότι σε γενικό επίπεδο πρέπει να στηρίξουμε τις ελληνικές ποικιλίες, γιατί είναι πιο ανθεκτικές από άλλες στην κλιματική αλλαγή. Την ίδια ώρα υπάρχει αρνητική άποψη για τις υβριδικές ποικιλίες που έχουν ένα σχετικά αμφίβολο ποιοτικό αποτέλεσμα»...

Ωστόσο, διευκρινίζει ότι οι υβριδικές ποικιλίες αμπελιών στην Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτες, με εξαίρεση την Άρτα και το Κιλκίς, ενώ υπάρχουν αρκετές υβριδικές ποικιλίες σε Γαλλία και Γερμανία. «Εμείς στηριζόμαστε κυρίως στις ντόπιες που παρουσιάζουν μια πολύ καλή προσαρμοστικότητα και στην κλιματική αλλαγή. Από την άλλη, η κλιματική αλλαγή μάς προβληματίζει αλλά προς το παρόν τα προβλήματα αυτά είναι αντιμετωπίσιμα»...

Καταλήγοντας, ο Παρασκευάς Κορδοπάτης κάνει λόγο για σημαντική μείωση της παραγωγής στην αμπελουργία της χώρας μας. «Από το 1990 μέχρι σήμερα έχουμε δραματική μείωση της επιφάνειας καλλιεργούμενων αμπελιών με οινοποιήσιμα σταφύλια που φτάνει το 25%. Διότι, όσο ένας παραγωγός βλέπει ότι δεν μπορεί να ζήσει από την καλλιέργειά του, όσο μεράκι και να έχει θα την εγκαταλείψει. Ή ο διάδοχός του δε θα τη συνεχίσει»...

«Η κτηνοτροφία “πλήττεται” περισσότερο»

Την ίδια ώρα, η κτηνοτροφία πλήττεται από την κλιματική αλλαγή ακόμα περισσότερο. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας Παναγιώτης Πεβερέτος τόνισε στη “Νέα Κρήτη” χθες: «Η κλιματική αλλαγή είναι δεδομένη πια. Εμφανίζεται σε πολλά επίπεδα. Το σίγουρο είναι ότι επηρεάζει ήδη και το ζωικό βασίλειο. Άρα πρέπει να δούμε πώς θα συμβάλουμε κι εμείς στο πώς θα μειωθεί η εκπομπή αερίων τέτοιων που επηρεάζου την ατμόσφαιρα. Και δεύτερον πώς θα φτιάξουμε φυτά και ζώα που θα είναι ανθεκτικά στην αντιμετώπιση των φαινομένων της κλιματικής αλλαγής. Δηλαδή σε καύσωνες, από την άλλη σε πλημμύρες και χιόνια ξαφνικά εκεί που δεν έπεφταν ποτέ, όπως τώρα στην Κρήτη που γίνεται χαμός. Όλα αυτά πρέπει να τα δούμε. Και οι νέες τεχνολογίες πρέπει να μπουν στην καθημερινότητά μας, όπως για παράδειγμα η “ευφυής γεωργία”»...

Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Πεβερέτο, στους μεγάλους μας στόχους πρέπει να είναι «από τη μια να φτιάξουμε ανθεκτικά ζώα κι από την άλλη να αποτρέψουμε την αύξηση της θερμοκρασίας στην ατμόσφαιρα»...

Για τις ζημιές που υπάρχουν στη ζωική παραγωγή, ο πρόεδρος του ΣΕΚ αναφέρει ότι «έχουμε αντιμετωπίσει μεγάλες απώλειες εδώ και τρία-τέσσερα χρόνια: από την αναβίωση ασθενειών που είχαν χαθεί στη χερσαία Ελλάδα όπως είναι ο καταρροϊκός πυρετός, η ευλογιά, η προϊούσα πνευμονία που προκαλείται από την υγρασία και άλλες ασθένειες από την ξηρασία»...

Καταλήγοντας, ο κ. Πεβερέτος κάνει λόγο για την ανάγκη «γενετικής βελτίωσης των ζώων ώστε να έχουμε ζώα με μεγαλύτερη παραγωγικότητα αλλά με μικρότερο πληθυσμό. Εκεί ποντάρουμε. Και αυτό σημαίνει και λιγότερο κόστος και αύξηση του εισοδήματος για τους παραγωγούς. Και ο ΣΕΚ σε αυτό το επόμενο διάστημα θα καταθέσει στο υπουργείο συγκεκριμένη μελέτη ώστε να εφαρμοστεί και στη χώρα μας η γενετική βελτίωση των ζώων, δημιουργώντας για παράδειγμα μια τράπεζα ειδικού γενετικού υλικού από ντόπιες φυλές ζώων, όπως είναι το σφακιανό πρόβατο, που, ενώ είναι λιτοδίαιτο με μεγάλη παραγωγικότητα, σήμερα το βλέπουμε να απειλείται με εξαφάνιση»...

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑ

Θωράκιση από οργανισμούς καραντίνας

Στο μεταξύ, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκης Βορίδης, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα της θωράκισης του φυτικού κεφαλαίου της χώρας ενέκρινε, με απόφασή του, τη χορήγηση 805.000 ευρώ προς το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο για τη σύνταξη μεθοδολογιών επισκοπήσεων για επιβλαβείς οργανισμούς καραντίνας.

Στόχος του συγκεκριμένου έργου είναι να διαπιστώνεται η παρουσία και να οριοθετείται η διασπορά ενός επιβλαβούς οργανισμού στην επικράτεια της χώρας και να καθορίζονται τα χαρακτηριστικά του πληθυσμού του ανά περιοχή εμφάνισής του, κυρίως για την αναγνώριση της χώρας ως προστατευόμενης ζώνης.