Οι κρυψώνες του πολέμου το 1940 και τα ονόματα

Κείμενο: Γεώργιος Χουστουλάκης 18 October, 2016 ΑΡΘΡΑ

Οι κρυψώνες του πολέμου το 1940 και τα ονόματα

Φωτογραφίες: Γεώργιος Χουστουλάκης

Πολλές φορές όταν πλησιάζει η 28 Οκτωβρίου, στους παλιούς έρχονται μνήμες του πολέμου, και το φόβο για τυχόν βομβαρδισμούς από τα γερμανικά αεροπλάνα.

Στα χωριά που δεχόταν συχνούς βομβαρδισμούς, ολόκληρες οικογένειες κρυβόταν όπου έβρισκαν!
Το πιο συνηθισμένο μέρος ήταν οι σπηλιές.
Όμως κρυβόταν και κάτω από μεγάλες χαρουπιές, σε κουφάλες από ελιές, σε θάμνους, κάτω από βράχους, και οπουδήποτε θα απέκρυβε την παρουσία τους!
Βλέπεις η ευαισθησία του αξιωματούχου που έδινε εντολή να βομβαρδίσει μικρά παιδιά δεν είχε όρια, περνούσε ακόμα και τα κτήνη!…
Δεν ήταν και λίγες οι φορές, πού όταν ένα παιδί έπρεπε να πάει έξω, η να πάει το φαί στους εργάτες, η να πάει στο αλώνι να βοηθήσει, του είχαν δώσει και ένα κουβερτάκι, και όταν πέρναγε αεροπλάνο έπεφταν κάτω και σκεπαζόταν με αυτό για να μη φαίνεται!
Κάποιες φορές που οι βομβαρδισμοί στο χωριό ήταν επίμονοι, όλοι είχαν εγκαταλείψει το χωριό, και κρυβόταν σε σπηλιές όλη μέρα!
Στη Φανερωμένη, απ’ ότι μας είπε η λαογράφος κ. Κατίνα Νικολιδάκη, συνταξιούχος σήμερα, και πρώην δασκάλα, πολύς κόσμος κρυβόταν στο σπήλαιο του Γαβαλά!
Μπαίνοντας στο χωριό, είναι αριστερά το σπήλαιο αυτό, αλλά και δεξιά του δρόμου κάτω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, είχε επίσης μικρά σπήλαια όπου κρυβόταν οι γονείς με τα παιδιά τους.
Βόρεια επίσης της Φανερωμένης, δεξιά του χωριού, πριν το φράγμα, υπήρχαν πολλές σπηλιές στην γύρω περιοχή , όπου κρυβόταν και εκεί πολύς κόσμος για αρκετό διάστημα!
Μαρτυρίες μας λένε, ότι για να περνά η ώρα τους μέσα στη σπηλιά, πολλές φορές συνήθιζαν να σκαλίζουν με το μαχαιράκι τους το όνομά τους στον τοίχο της σπηλιάς!
Και σήμερα ακόμα σύμφωνα με μαρτυρίες, υπάρχουν κάποια ίχνη από τα ονόματα αυτά σε κάποιες σπηλιές!
Αυτό βέβαια είναι λογικό, γιατί πώς αλλιώς να περάσουν τόσες ώρες, απομονωμένοι μέσα σε μια σπηλιά?