Πρόσωπα

Ο Τσίπρας, το «νέο κίνημα» και οι αντιδράσεις

tovima.gr 11 June, 2025 ΠΡΟΣΩΠΑΑΡΘΡΑ

Ο Τσίπρας, το «νέο κίνημα» και οι αντιδράσεις

Είμαστε, βρισκόμαστε, κυρίως όμως χρειαζόμαστε, θα παλέψουμε και αξίζει να δώσουμε. Για πρώτη φορά σε αυτή τη διετία που συμπληρώνεται από την παραίτησή του ο Αλέξης Τσίπρας διέβη τη μέχρι σήμερα διαχωριστική γραμμή που οδηγεί στην επιστροφή. Πέρασε εξ ολοκλήρου από το γενικό και το τρίτο ενικό στο ειδικό και στο πρώτο πληθυντικό. Η ομιλία του, με την οποία έκλεισαν χθες βράδυ (10/6) οι εργασίες της δεύτερης Διάσκεψης του Ινστιτούτου του για την Ειρήνη, δεν επέτρεψε δεύτερες σκέψεις ή άλλες περίπλοκες υποθέσεις.

«Αν όχι τώρα, πότε;» φώναξε στεντόρεια πολιτευτής του ΣΥΡΙΖΑ από τα «ορεινά» της κατάμεστης αίθουσας στο Μέγαρο Μουσικής τη στιγμή που ο πρώην πρωθυπουργός βρισκόταν στο βήμα και ζητούσε συγγνώμη για το γεγονός πως αρκετός κόσμος είχε μείνει είτε όρθιος στα σκαλιά είτε εκτός. Ο Αλ. Τσίπρας παρέκαμψε την ερώτηση, αλλά την απάντηση δεν την απέφυγε. Την είχε σημειώσει στις σελίδες που γυρνούσε στη σχεδόν μια ώρα της τοποθέτησής του και την έδωσε στην κορύφωση της ομιλίας του, ακριβώς πριν από το φινάλε της.

Τον παρακινεί, όπως παραδέχθηκε ειλικρινέστατα, η ανάγκη για «ένα τέτοιο νέο όραμα και ένα τέτοιο νέο κίνημα». Μια, την ονομάτισε κιόλας, «ηθική, κοινωνική και πολιτική πρωτοβουλία», η οποία θα γκρεμίζει στεγανά και κατ’ επέκταση «θα διατρέχει όλα τα προοδευτικά κόμματα». Αγγίζοντας φυσικά «όσους έχουν γυρίσει τη πλάτη στο πολιτικό σύστημα», απαντώντας παράλληλα «στην ακροδεξιά δημαγωγία» και δίνοντας στο τέλος της ημέρας το κίνητρο «στους πολίτες να σηκωθούν από τον καναπέ».

«Μπορούμε να το ξανακάνουμε»

Ο ίδιος εμφανίζεται πρόθυμος και αποφασισμένος να προχωρήσει εφεξής στο επόμενο βήμα. Εκκρεμεί η φόρμουλα. Ομολογημένος και τολμηρός στόχος του ένας «νέος πατριωτισμός» που θα σταθεί «απέναντι στην ολιγαρχία και στην κλεπτοκρατία». Έθεσε και το όριο που χωρίζει τις δύο όχθες του ποταμού. «Από τη μια η πατρίδα μας από την άλλη τα πλούτη τους». Μια επικαιροποιημένη μορφή του ανέκαθεν ευάλωτου «προλεταριάτου» απέναντι στην πανίσχυρη «μπουρζουαζία» της σύγχρονης εποχής.

Μέσα από τα λόγια του Αλέξη Τσίπρα κατέστη σαφές πως το εγχείρημα που έχει κατά νου μόνο άκοπο και απλό δεν είναι. Πρόλαβε επ’ αυτού να διευκρινίσει πως «δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα μαγικό κλειδί για να ανοίξουμε την πόρτα μιας άλλης Ελλάδας». Άρα η προσπάθεια αυτή απαιτεί ένα νέο στρατηγικό αφήγημα το οποίο «πρέπει να το βρούμε ή να το δημιουργήσουμε όλοι μαζί».

Επειδή ωστόσο «το έχουμε ξανακάνει», όπως υπενθύμισε συνδέοντας τεχνηέντως το δικό του παρελθόν με το μέλλον και μαζί την εγχώρια κατάσταση με τη διεθνή, έδειξε να πιστεύει ακράδαντα σε μια αίσια έκβαση με ορίζοντα το 2030. «Μπορούμε να το ξανακάνουμε» παρότρυνε το ζωηρό ακροατήριό του που τον διέκοπτε με διαρκή χειροκροτήματα. Αρκεί, κατά τη γνώμη του, να αξιοποιηθεί η «εμπειρία της διακυβέρνησης» από την τριβή με την οποία «γνωρίζουμε καλύτερα ποιες συμμαχίες πρέπει να οικοδομηθούν, ποιες συγκρούσεις πρέπει να γίνουν και πώς θα νικήσουμε».

«Απομένει ο χρόνος και ο τρόπος»

Το τέλος της ομιλίας και της Διάσκεψης βρήκε τον Αλ. Τσίπρα να χάνεται σε αγκαλιές συντρόφων, νυν και πρώην, ή απλών φίλων και υποστηρικτών που ήρθαν ακόμη κι από την Μακεδονία ή την Πάτρα για να τον ακούσουν. Χαμογελαστός και προσιτός, χαιρέτησε όσους περισσότερους, έφτασε λίγα λεπτά μετά προς την έξοδο του Μεγάρου κι αποχώρησε ησύχως. Δηλώσεις δεν σκόπευε να κάνει ούτως ή άλλως.

«Το μήνυμα που ήθελε το πέρασε» σχολίασε παριστάμενος στην εκδήλωση, επιχειρώντας να αποκρυπτογραφήσει μία προς μία τις προθέσεις του πρώην πρωθυπουργού. Σε πείσμα της σιγής ιχθύος που τηρούν καιρό τώρα οι συνεργάτες του, ήδη άρχισαν να κυκλοφορούν διάφορες εκδοχές που τοποθετούν τις οριστικές πρωτοβουλίες ακόμη και μετά το καλοκαίρι. Σίγουρα πάντως πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές.

«Είναι η μόνη επιλογή» συζητούσαν και συμφωνούσαν στο φουαγιέ του αμφιθεάτρου δύο άλλοι άνδρες, δίχως να δίνουν σημασία στα ευρήματα δημοσκοπήσεων. «Απομένει ο χρόνος και ο τρόπος που θα το κάνει» συμπλήρωνε ο ένας εκ των δύο. Το σχέδιο είναι έτοιμο, αντιλαμβάνονταν αμφότεροι. «Ώρα να σηκωθεί ο ίδιος από τον καναπέ» είπε με νόημα άνθρωπος με βαθιά γνώση των πεπραγμένων, παραφράζοντας ολίγον τι τα λεγόμενα του πρώην πρωθυπουργού.

Εκφράστηκε και η αντίθετη άποψη, πάντως. Πως δεν ήταν όσο δυναμικός θα τον ήθελαν κάποιοι σε μια τέτοια συγκυρία. Πως μίλησε αρκετά ήπια και χωρίς αναφορές στον Κυριάκο Μητσοτάκη παρά μόνο στην κυβέρνησή του. «Δεν χρειαζόταν παραπάνω για την ώρα» δικαιολόγησε τον Αλ. Τσίπρα ένας τρίτος που συμμετείχε στην ίδια κουβέντα. Τον είχε πείσει το γεγονός πως έδωσε το περίβλημα των όσων σκέφτεται.

Τον είχαν ακούσει όλοι αυτοί να μιλά προηγουμένως για την «ενίσχυση των θεσμικών αντίβαρων» και για ένα «κράτος αναπτυξιακό με κοινωνικούς στόχους». Ή αλλιώς «ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο στην αναζήτηση μιας σύγχρονης προοδευτικής απάντησης» και «μιας νέας προοδευτικής ατζέντας που θα δώσει όραμα» κόντρα σ’ ένα κράτος που καταλήγει να είναι «μια Ανώνυμη Εταιρία». Όχι από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά αρκετά σύντομα.

Το hype του Μπέρνι Σάντερς

Όλες οι παραπάνω ήταν κοινές ιδέες που είχαν αναπτυχθεί και νωρίτερα, στη διάρκεια των τριών θεματικών ενοτήτων της Διάσκεψης. Οι διακεκριμένοι ομιλητές, ακαδημαϊκοί, πολιτικοί, ερευνητές και στοχαστές, κατέθεσαν ρητορικές ερωτήσεις, απόψεις, ιδέες και προτάσεις για την αλλαγή του πολιτικού μοντέλου και τις δημοκρατικές συμμαχίες που οφείλουν να αντισταθούν στις αυταρχικές ή ακροδεξιές τάσεις και στην καταπάτηση των ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων από νέους ηγέτες παγκοσμίως, ενόσω η τεχνητή νοημοσύνη τούς παρέχει ακόμη ισχυρότερο status. Με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα τους Τραμπ, Ερντογάν και Πούτιν.

«Αν τους επιτρέψουν να ελέγξουν την τεχνητή νοημοσύνη, θα χειροτερέψουν τα πράγματα» διέγνωσε ο Αμερικάνος γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, του οποίου η συμμετοχή στη Διάσκεψη, έστω κι εξ αποστάσεως, εκτίναξε το ενδιαφέρον. Ορμητικός στον λόγο του, αλλά καθ’ όλα κατανοητός, ο υπερδραστήριος βετεράνος πολιτικός κατέθεσε την άποψη μεταβολής πνευματικού υποδείγματος γιατί «τρέχουμε πίσω από αυτά που λένε οι άλλοι». Αντιθέτως -για τον ίδιο- το ζητούμενο είναι «να τους φέρουμε εκεί που δεν αισθάνονται άνετα».

Ο Μπ. Σάντερς, με εβραϊκή καταγωγή και με συγγενείς θύματα του Ολοκαυτώματος, δεν δίστασε να κατακρίνει τον Νετανιάχιου ως «εγκληματία πολέμου», ο οποίος ηγείται στο Ισραήλ μιας «δεξιάς, ρατσιστικής και εξτρεμιστικής κυβέρνησης» που «κατρακυλά προς τη βαρβαρότητα». Κυρίως όμως προέτρεψε «να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες» που χρειάζεται, διότι «δεν ζούμε στο 1825 ή στο 1925, αλλά στο 2025». Άρα «δεν μπορεί να μην προσφέρουμε αξιοπρεπή ζωή σε όλους, μειώνοντας τα επίπεδα της φτώχειας».

«Θα σας ψήφιζα, γερουσιαστά» του απευθύνθηκε με ειλικρίνεια και χιούμορ ο συντονιστής της συζήτησης, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Αιμίλιος Χειλάκης αποχαιρετώντας τον Μπέρνι Σάντερς, προτού η δημοσιογράφος του MEGA Δώρα Αναγνωστοπούλου συναινέσει με τα όσα είχε ακούσει.

Όλος ο ΣΥΡΙΖΑ και ολίγον από Νέα Αριστερά – Οι παρόντες και το σύνθημα

Ο Αλ. Τσίπρας, που ελάχιστα άφησε τη θέση του παρακολουθώντας από την πρώτη σειρά τη θεματολογία, τον χειροκρότησε θερμά. Όπως και οι λοιποί παριστάμενοι σ’ ένα μεικτό ακροατήριο από νυν ή πρώην βουλευτές και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της Νέας Αριστεράς.

Από νωρίς ήταν στον χώρο η Όλγα Γεροβασίλη, ο Γιώργος Βασιλειάδης, ο Γιάννης Ραγκούσης, ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Γιώργος Ψυχογιός, ο Χρήστος Ράμμος, η Αθηνά Λινού, ο Δημήτρης Χατζησωκράτης, ο Νίκος Βούτσης και ο Νίκος Μπίστης. Η Μπέττυ Μπαζιάνα, αφίχθη στις 17:30 και κάθισε μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του Ζόραν Ζάεφ.

Σταδιακά ήρθαν ο Ιωάννης Σαρμάς, η Κατερίνα Νοτοπούλου, η Έλενα Ακρίτα, ο Πάνος Τριγάζης, η Μαρία Ρεπούση, ο Γιώργος Γαβρήλος, ο Γρηγόρης Θεοδωράκης, η Ελένη Συμεωνίδου, ο Στέργιος Καλπάκης, ο Τρύφων Αλεξιάδης, ο Διονύσης Καλαματιανός, ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Πέτρος Κόκκαλης, ο Αλέξης Χαρίτσης και η Έφη Αχτσιόγλου ταυτόχρονα, ο Μίλτος Ζαμπαρας, ο Αλέξανδρος Μεϊκόπουλος, η Σία Αναγνωστοπούλου, ο Χάρης Μαμουλάκης, ο Γιάννης Μπαλαφας, ο Πάνος Ρήγας, ο Διονύσης Τεμπονερας, ο Χρήστος Σπιρτζης, ο Κώστας Ζαχαριάδης, ο Στέφανος Τζουμάκας, ο Θεόφιλος Ξανθόπουλος, ο Ανδρέας Παναγιωτόπουλος, η Μαριλίζα Ξενογιαννακόπούλου, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος.

Πρόλαβε ο Φάμελλος

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, που είχε νωρίτερα ραντεβού με τον Βένκο Φιλίπτσε, πρόεδρο του σοσιαλιστικού κόμματος της Β. Μακεδονίας (κι εκ των προσκεκλημένων ομιλητών της Διάσκεψης), έφτασε στο Μέγαρο στις 20:00, ακριβώς πριν από τη βράβευση των δημιουργών του οσκαρικού ντοκιμαντέρ «No Other Land». Πριν από την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα έκανε την εμφάνισή του και ο Νίκος Παππάς.

Ο Γιουβάλ Άμπραχαμ και ο Μπασέλ Αντρά, μαζί με τους συνεργάτες τους, ήταν τα τιμώμενα πρόσωπα της εκδήλωσης για τη συμβολή τους, μέσα από την τέχνη τους, στην προβολή του δράματος των Παλαιστινίων. Αμφότεροι, παρέα με τους Αλ. Τσίπρα και Ζ. Ζάεφ, καταχειροκροτήθηκαν από ένα όρθιο κοινό, ενώ το σύνθημα «Λε, Λε, Λευτεριά στην Παλαιστίνη» ταρακούνησε τόσο την ατμόσφαιρα όσο και τους τοίχους της αίθουσας.

Αν κάτι αντίστοιχο θα καταφέρει να πετύχει ο Αλέξης Τσίπρας όταν ανακοινώσει την επιστροφή του στην πολιτική δράση θ’ αποδειχθεί στην κάλπη. Ήδη πάντως η κυβέρνηση της ΝΔ τον έχει τοποθετήσει, άνευ χρονοκαθυστέρησης, στο κάδρο των δυνητικών αντιπάλων της.