Τοπικά νέα

Νόμπελ Ιατρικής για τους μηχανισμούς που εμποδίζουν τις αυτοάνοσες ασθένειες

06 October, 2025 ΚΟΣΜΟΣΥΓΕΙΑΑΡΘΡΑ

Νόμπελ Ιατρικής για τους μηχανισμούς που εμποδίζουν τις αυτοάνοσες ασθένειες

Τρεις επιστήμονες, δύο από τις ΗΠΑ και ένας από την Ιαπωνία, θα μοιραστούν το φετινό Νόμπελ Φυσιολογίας-Ιατρικής για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τους μηχανισμούς που κρατούν υπό έλεγχο το ανοσοποιητικό σύστημα, ανακοίνωσε η επιτροπή των βραβείων στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Στοκχόλμης.

Οι Μέρι Μπράνκοου, Φρεντ Ράμσντελ και Σίμον Σακαγκούτσι θα μοιραστούν το χρηματικό έπαθλο των 11 εκατ. σουηδικών κορωνών (1,2 εκατ. δολάρια) που συνοδεύει το βραβείο.

Κύρια συμβολή τους ήταν ότι αναγνώρισαν τα «ρυθμιστικά Τ-κύτταρα», τα οποία εμποδίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να επιτίθεται σε υγιείς ιστούς.

Οι τρεις επιστήμονες ανακάλυψαν τους μηχανισμούς της «περιφερειακής ανοσιακής ανοχής» και έθεσαν τις βάσεις για την ανάπτυξη νέων θεραπειών, μεταξύ άλλων για τον καρκίνο και τις αυτοάνοσες ασθένειες, ανέφερε η επιτροπή.

«Οι ανακαλύψεις τους είχαν αποφασιστική σημασία προκειμέμνου να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί το ανοσοποιητικό σύστημα και γιατί δεν αναπτύσσουμε όλοι σοβαρές αυτοάνοσες ασθένειες» δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής Νόμπελ Όλε Κέμπε.

Ρυθμιστικά Τ-κύτταρα

O Σίμον Σακαγκούτσι του Πανεπιστημίου της Οσάκα, σήμερα 74 ετών, άνοιξε τον δρόμο το 1995, όταν οι περισσότεροι βιολόγοι πίστευαν ότι η προστασία των υγιών ιστών από εσφαλμένες επιθέσεις του ανοσοποιητικού συστήματος ήταν αποκλειστική λειτουργία του θύμου αδένα, ο οποίος καταστρέφει ορισμένα προβληματικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος μέσω μιας διαδικασίας που ονομάστηκε «κεντρική ανοχή». Ο Σαμαγκούτσι όμως ανακάλυψε μια εντελώς νέα κατηγορία ανοσιακών κυττάρων που προστατεύουν τον οργανισμό από αυτοάνοσα νοσήματα.

Τη σκυτάλη πήραν στη συνέχεια η Μέρι Μπράνκοου του Ινστιτούτου Βιολογίας Συστημάτων στο Σιάτλ, σήμερα 64 ετών, και ο Φρεντ Ράμσντελ της εταιρείας βιοτεχνολογίας Sonoma Biotherapeutics, 65 ετών.

To 2001, οι δύο ερευνητές ανακάλυψαν με πειράματα σε ποντίκια ότι οι ένα γονίδιο που ονόμασαν Foxp3 προστατεύει από τα αυτοάνοσα νοσήματα. Μεταλλάξεις του γονιδίου αυτού προκαλούν τη σοβαρή αυτοάνοση ασθένεια IPEX.

Δύο χρόνια αργότερα, ο Σακαγκούτσι συνέδεσε τα ευρήματα αποδεικνύοντας ότι το γονίδιο Foxp3 ελέγχει την ανάπτυξη των κυττάρων που είχε ανακαλύψει το 1995. Τα κύτταρα αυτά, γνωστά πλέον ως ρυθμιστικά Τ-κύτταρα, παρακολουθούν άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και εμποδίζουν εσφαλμένες επιθέσεις.

Οι τρεις ερευνητές θα παραλάβουν τα μετάλλια του βραβείου στην τελετή απονομής που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη, με εξαίρεση το Νόμπελ Ειρήνης, το οποίο απονέμεται συνήθως την ίδια ημερομηνία στο Όσλο.

Το βραβείο Φυσιολογίας-Ιατρικής είναι το πρώτο Νόμπελ που ανακοινώνεται. Ακολουθούν την Τρίτη το Νόμπελ Φυσικής, την Τετάρτη το Χημείας, την Πέμπτη το Λογοτεχνίας, την Παρασκευή το Ειρήνης και τη Δευτέρα το Οικονομικών.