Τοπικά νέα

Mεσαρα: Ενδιαφέρουσα έρευνα για την κλιματική αλλαγή τα τελευταία...10.000 χρόνια

14 February, 2023 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΑΡΘΡΑ

Mεσαρα: Ενδιαφέρουσα έρευνα για την κλιματική αλλαγή τα τελευταία...10.000 χρόνια

Τι σχέση μπορεί να έχει η κλιματική αλλαγή στα βάθη των αιώνων με την ακμή ή την κατάρρευση πολιτισμών στην Κρήτη; Κι όμως, η σύνδεση είναι πολύ ισχυρή!

Επιστήμονες από αμερικάνικα, ευρωπαϊκά και κινέζικα πανεπιστήμια σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και το ΙΤΕ, επισκέφτηκαν την Κρήτη και φιλοξενήθηκαν από το Δίκτυο Συλλόγων Μεσαράς.

Τα μέλη του Δικτύου, Μιχάλης Σπυριδάκης και Εβελίνα Φραγκιαδάκη, προσέφεραν παραδοσιακά καλούδια και αναμνηστικά δώρα στα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας, καθώς επίσης και δείπνο με κρητικά εδέσματα και παραδοσιακές γεύσεις αναδεικνύοντας την τοπική κουζίνα του νησιού.

Σκοπός του ερευνητικού έργου είναι η συλλογή λεπτομερών και υψηλής ακρίβειας παλαιοκλιματικών δεδομένων από πολλές διαφορετικές θέσεις κατά μήκος της Κρήτης. Γίνεται προσπάθεια πλήρους καταγραφής της ποικιλίας αλλά και των διαφοροποιήσεων που παρουσιάζει το κλίμα της Κρήτης τα τελευταία 10000 χρόνια, καθώς και τον ρόλο που πιθανότατα έπαιξαν οι κλιματικές συνθήκες, στην ανάπτυξη και την παρακμή των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στην Κρήτη, συμπεριλαμβανομένου και του Μινωικού πολιτισμού.

Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό ξένων αλλά και Ελλήνων ερευνητών.

H ψυχή της ομάδας και στον οποίο οφείλεται αυτή η συνεργασία είναι ο James Bendle Αναπληρωτής Καθηγητής οργανικής γεωχημείας στο Πανεπιστήμιο του Birmingham, ο Vasile Ersek Αναπληρωτής Καθηγητής παλαιοκλίματος και γεωχημείας στο Πανεπιστήμιο Northumbria. Από την Ελληνική πλευρά συμμετέχουν ο Γιώργος Ηλιόπουλος Καθηγητής Παλαιοντολογίας και στρωματογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, ο Νίκος Παπαδόπουλος επιστημονικός υπεύθυνος του εργαστήριου Γεωφυσικής - Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Αρχαιοπεριβάλλοντος του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ, η Αναστασία Χριστοπούλου μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Nicolaus Copernicus και ο Μιχάλης Σπυριδάκης, Χαρτογράφος -Περιβαλλοντολόγος από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου του ΥΠΠΟΑ.

Η έρευνα για το παλαιοκλίμα είναι πολύ-παραγοντική. Αναλύει και εξηγεί πολλές περιπτώσεις σε βάθος, όπως, τους κόκκους γύρης που βρέθηκαν στα σπήλαια, τα λιμναία ιζήματα, το έδαφος, τις αποθέσεις τύρφης, τα θαλάσσια ιζήματα, τις παγετώδεις αποθέσεις. Για παράδειγμα, η ανάλυση της γύρης παρέχει πληροφορίες για τις αλλαγές στη βλάστηση, στο κλίμα, και την διαταραχή των χερσαίων οικοσυστημάτων λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης .

Έτσι εντοπίζονται οι κλιματικές συνθήκες κατά τις οποίες αναπτύχθηκαν τα φυτά, άρα και το αρκετά μακρινό κλιματικό παρελθόν το οποίο συγκρίνεται με το σημερινό και εξάγονται συμπεράσματα για τυχόν κλιματικές αλλαγές στο μέλλον για την περιοχή μας.

Το κλίμα είναι γνωστό ότι μεταβάλλεται περιοδικά και κατά την θεωρία Milankowitch, τα κυριότερα αίτια αυτής της περιοδικότητας είναι αστρονομικά. Έτσι εξηγούνται και η εποχή των παγετώνων, οι θερμές περίοδοι, οι μίνι παγετώνες, και η σταθερή θερμοκρασία του κλίματος, κατά την οποία αναπτύχθηκαν οι πρώτοι πολιτισμοί.

Ο ρόλος του κλίματος στον πολιτισμό

Κάθε φορά που αλλάζει το κλίμα, καταρρέουν πολιτισμοί!

Το ευνοϊκό κλίμα, εξασφάλισε στον προϊστορικό άνθρωπο τα βασικά είδη διατροφής του, χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια και έτσι ο άνθρωπος είχε ελεύθερο χρόνο που του επέτρεπε να συναναστρέφεται άλλους ανθρώπους, θέτοντας έτσι τα θεμέλια της κοινωνικοποίησης. Για να μπορέσει να σταθεί στη μικρή του κοινωνία έμαθε να συζητάει, να επιχειρηματολογεί, να διαμορφώνει άποψη, να αντικρούει, να συμφωνεί ή να διαφωνεί με τον συνομιλητή του. Όλα τα παραπάνω αποτελούν τα βασικά στοιχεία της Δημοκρατίας, του πολιτεύματος του λόγου και του αντίλογου.

Οι φυσικογεωγραφικές και γεωλογικές μεταβολές κατά την μυθολογική και γενικά την προϊστορική εποχή έχουν καθορίσει άμεσα ή έμμεσα όλα τα επιμέρους στοιχεία στην εξέλιξη του αρχαιοελληνικού πολιτισμού.

Η διεπιστημονική ομάδα θα συνεχίσει να επισκέπτεται την Κρήτη, και όταν ολοκληρωθεί η έρευνα, θα παραδοθεί προς αξιοποίηση την Περιφέρεια Κρήτης και σε φορείς του νησιού.

Ο Αντιδήμαρχος Δήμου Φαιστού, κ. Φασομυτάκης, και ο πρώην εισαγγελέας κ. Μαρκάκης, επισκέφτηκαν την επιστημονική ομάδα κατά την διάρκεια αυτοψίας που πραγματοποιούσε στην ευρύτερη περιοχή της Φαιστού, και δήλωσαν τη στήριξη τους στην ομάδα και στο έργο της.

Την επιστημονική ομάδα δέχτηκε και στο προσωπικό του γραφείου, ο αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου, κ. Νίκος Συριγωνάκης, όπου σε θερμό κλίμα συζήτησε με τους επικεφαλής της ομάδας για την έρευνα και τα ευρήματα της στην περιοχή της Κρήτης.