Κόσμος

Με πετρέλαιο, εκβιασμούς και απαγωγές

Χανς-Γιούργκεν Μάουρους (SWR) / Άρης Καλτιριμτζής 23 November, 2015 ΚΟΣΜΟΣ

Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι αυξάνουν το ενδιαφέρον για τις μεθόδους δράσης των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους και φέρνουν το επίκεντρο τις πηγές χρηματοδότησής της τρομοκρατίας του.

Η τρομοκρατική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος δεν φαίνεται να έχει πρόβλημα ρευστότητας- κάθε άλλο. Κατά την προέλαση των μαχητών του στο Βόρειο Ιράκ και τη Συρία πολύτιμες υποδομές, που αποτελούσαν μέχρι πρότινος πηγές χρηματοδότησης των τοπικών κυβερνήσεων, έπεσαν στα χέρια του. Για παράδειγμα, πετρελαιοπηγές ή οι εισφορές που καλούνται να πληρώσουν οι κάτοικοι της Μοσούλης. Γεγονός είναι ότι το Ισλαμικό Κράτος έχει πολλές πηγές εσόδων. Από τις πωλήσεις πετρελαίου, από λύτρα για απαχθέντες, από εκβιασμούς, πώληση προστασίας και κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων από αθώους πολίτες.

Κράτη του Περσικού Κόλπου, όπως η Σαουδική Αραβία, έχουν παράσχει σημαντική οικονομική στήριξη τόσο στην Αλ Κάιντα όσο και στο Ισλαμικό Κράτος. Πάντως, σύμφωνα με τον Γερμανό ισλαμολόγο Ράιναρντ Σούλτσε, το Ισλαμικό Κράτος δεν είναι πια εξαρτημένο από αυτά τα κρατικής προέλευσης χρήματα. «Αν λάβουμε υπόψη μας τα οικονομικά αποθέματα περίπου 2 δις δολαρίων σε μετρητά που φέρεται να διαθέτει σήμερα το Ισλαμικό Κράτος, τότε παρατηρούμε ότι οι καταλήψεις εδαφών από το Ισλαμικό Κράτος γίνονταν πάντα σε περιοχές που απέφεραν οικονομικό όφελος. Αυτές ήταν ορισμένες περιοχές με πετρέλαιο και με αγροτική παραγωγή», επισήμανε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης.

Κυριότερη πηγή εσόδων ο «μαύρος χρυσός»

Οι περιοχές που καταλαμβάνει και διατηρεί στην κατοχή του το Ισλαμικό Κράτος μετατρέπονται στη συνέχεια σε ιδιόκτητο οικονομικό θεμέλιο για την τρομοκρατική οργάνωση. Αυτό το γεγονός συνιστά και την ειδοποιό διαφορά από την Αλ Κάιντα, σύμφωνα με τον Ράιναρντ Σούλτσε. Όπως διευκρίνισε, «η Αλ Κάιντα ήταν μια σχετικά απομονωμένη οργάνωση, που δεν είχε υπό τον έλεγχό της εκτάσεις γης. Το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει στο μεταξύ μια ευρεία περιοχή και μπορεί μέσω αυτής να αποκομίσει κεφάλαια επί τόπου, κάτι που δεν είχε στη διάθεσή της η Αλ Κάιντα».

Οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους εκμεταλλεύονται κάθε ευκαιρία πλουτισμού, ακόμη και τις πωλήσεις στη μαύρη αγορά αρχαιοτήτων που διασώθηκαν από λεηλασίες πολιτιστικών θησαυρών. Το γεγονός ότι οι τρομοκράτες κατόρθωσαν να συσσωρεύσουν τόσο μεγάλα χρηματικά αποθέματα οφείλεται και στις καταθέσεις άνω των 400 εκατομμυρίων δολαρίων που βρίσκονταν στην Κεντρική Τράπεζα του Ιράκ. Αυτά τα χρήματα πέρασαν στα χέρια των τρομοκρατών κατά την κατάληψη της Μοσούλης.

Πάντως,η σημαντικότερη πηγή εσόδψν είναι η πώληση πετρελαίου στη μαύρη αγορά. Εκτιμάται ότι το Ισλαμικό Κράτος διαθέτει περίπου 1000 βυτιοφόρα για τη μεταφορά του. Υπολογίζεται ότι τα μηνιαία έσοδα από την πώληση του «μαύρου χρυσού» ανέρχονται σε περίπου 40 εκατομμύρια δολάρια. Το Ισλαμικό Κράτος αυξάνει τα αποθέματά του σε ξένο συνάλλαγμα, το οποίο είναι βεβαίως εντελώς αφορολόγητο. Σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του BBC, τα μέλη του Ισλαμικού Κράτους συναλλάσσονται μεταξύ άλλων και με τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, παρέχοντάς του πετρέλαιο έναντι μετρητών.

Δύσκολος ο φραγμός των χρηματοδοτικών ροών

Οι ηγέτες της ομάδας των G20 διεμήνυσαν κατά την πρόσφατη σύνοδό τους στην Αττάλεια της Τουρκίας την πρόθεσή τους να βάλουν φραγμό στις ροές χρηματοδότησης του Ισλαμικού Κράτους. Ωστόσο, το τελευταίο χρησιμοποιεί κυρίως μετρητά και όχι ηλεκτρονικές χρηματοικονομικές συναλλαγές. Όπως επισήμανε ο Ράιναρντ Σούλτσε, «έχουν στήσει ένα ανεπίσημο σύστημα συναλλαγών. Υπάρχει η υποψία ότι έχει να κάνει με το αραβικό σύστημα μεταβίβασης κεφαλαίων Hawala. Αυτή η διαδικασία συναλλαγών είναι δύσκολα αντιληπτή ακόμη και για τους ειδικούς. Δίνει τη δυνατότητα ο αποστολέας χρημάτων να μην γνωρίζει που πηγαίνουν αυτά και ο παραλήπτης τους να μην ξέρει από που προέρχονται».

ΠΗΓΗ: dw.com