Αγροτικά

Κρήτη: Ανεβασμένες οι οξύτητες του ελαιόλαδου λόγω δάκου - «Σωτήρας» της ποιότητας ο νοτιάς

neakriti.gr 20 December, 2022 ΑΓΡΟΤΙΚΑΑΡΘΡΑ

Κρήτη: Ανεβασμένες οι οξύτητες του ελαιόλαδου λόγω δάκου - «Σωτήρας» της ποιότητας ο νοτιάς

Το κρητικό ελαιόλαδο εξακολουθεί να “κρατάει” σε υψηλές τιμές στην αγορά, με τα 5,20 που είχε πετύχει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς να παραμένουν ως η υψηλότερη τιμή σε πανελλαδικό επίπεδο, με τη συγκομιδή στην Κρήτη να είναι σε εξέλιξη με μικρή γενική βελτίωση των αποδόσεων του καρπού

Σε σχετικά υψηλά για την εποχή επίπεδα, λόγω των καιρικών συνθηκών που ευνόησαν και συνεχίζουν να ευνοούν τη δράση του δάκου της ελιάς, διατηρούνται σε πολλές περιοχές της Κρήτης οι οξύτητες του κρητικού ελαιολάδου. Αυτό επισημαίνει σε νέες αναρτήσεις του στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης ο γεωπόνος και επιστημονικός συνεργάτης του ΣΕΔΗΚ Νίκος Μιχελάκης.

Την ίδια ώρα, το κρητικό ελαιόλαδο εξακολουθεί να “κρατάει” σε υψηλές τιμές στην αγορά, με τα 5,20 που είχε πετύχει ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς να παραμένουν ως η υψηλότερη τιμή σε πανελλαδικό επίπεδο, με τη συγκομιδή στην Κρήτη να είναι σε εξέλιξη με μικρή γενική βελτίωση των αποδόσεων του καρπού.

Συγκεκριμένα, ο Νίκος Μιχελάκης αναφέρει, μεταξύ άλλων, ότι «ενώ η συγκομιδή της ελιάς συνεχίζεται εντατικά και ήδη ένα ποσοστό από 20-40% της παραγωγής στην Κρήτη και την Πελοπόννησο έχει οδηγηθεί στα ελαιοτριβεία, οι αποδόσεις έδειξαν κάποια μικρή γενική βελτίωση, αλλά οι οξύτητες εξακολουθούν να είναι σχετικά αυξημένες εξαιτίας όψιμων δακοπροσβολών».

Παρακάτω αναφέρεται πως στα ελαιοτριβεία που δίνουν τιμές στο Δελτίο του ΣΕΔΗΚ, οι αποδόσεις κυμαίνονται από 4,2/1 σε ποσοστό 23,8% οι υψηλότερες και μέχρι 5,5/1 σε ποσοστό 18,2% οι χαμηλότερες, ενώ οι περισσότερες κυμαίνονται γύρω στο 4,5/1 σε ποσοστό 22,2%.

Ο δάκος είναι ακόμα “εδώ”

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον επιστημονικό συνεργάτη του ΣΕΔΗΚ, στις οξύτητες υπάρχει μια βελτίωση σε σχέση με την αρχή της συγκομιδής, προφανώς λόγω της πτώσης των προσβεβλημένων καρπών με τις κακοκαιρίες.

Ωστόσο, το ποιοτικό αυτό επίπεδο υστερεί σημαντικά από το εξαίρετο επίπεδο της περσινής περιόδου, το οποίο, εξαιτίας κυρίως της συνδρομής των καυσώνων, σε ποσοστό άνω του 85% της παραγωγής κυμαινόταν μεταξύ 0,2 και 0,3 βαθμούς.

Έτσι, ένα μικρό μόνο ποσοστό, περίπου 20-25% της παραγωγής, φαίνεται φέτος να παρουσιάζει πολύ χαμηλές οξύτητες 0,2-0,3, ενώ ο κύριος όγκος της (60-70%) παρουσιάζει οξύτητες της τάξεως του 04-0,6. Επιπλέον, ένα μικρό μέρος της παραγωγής (5-10%) παρουσιάζει οξύτητες μεγαλύτερες, που φτάνουν και μέχρι 1-1,5 ή ακόμη και μεγαλύτερες.

Από την άλλη πλευρά, η συνεχιζόμενη έλλειψη εργατών και η αύξηση των ημερομισθίων φαίνεται ότι προκαλεί σημαντικά προβλήματα. Κυριότερα από αυτά είναι η παράταση της συγκομιδής ή ακόμη και η εγκατάλειψή της, με συνέπεια κάποιοι ελαιώνες, ιδίως αυτοί με χαμηλή παραγωγή, να κινδυνεύουν να μείνουν “αμάζευτοι”!

Υπάρχει κίνδυνος για του χρόνου

Η δε παράταση της συγκομιδής, εφόσον υπάρξουν κακοκαιρίες, συμβάλλει «στην αύξηση της ελαίωσης και τη βελτίωση των αποδόσεων σε ελαιόλαδο, όπως και στην πτώση των προσβεβλημένων από δάκο καρπών και άρα στη βελτίωση της ποιότητας. Συντελεί όμως, εφόσον καθυστερήσει πολύ, και στην “παρενιαυτοφορία”, δηλαδή σε μειωμένη ή και μηδενική παραγωγή για τον ερχόμενο χρόνο»!

Υπολείμματα και... ανθεκτικότητα!

Σύμφωνα με τον επιστημονικό σύμβουλο του ΣΕΔΗΚ Νίκο Μιχελάκη, η εμφάνιση υψηλών δακοπληθυσμών σχεδόν σε όλη τη φετινή περίοδο στην πράξη θορύβησε τους παραγωγούς, οι όποιοι προχώρησαν σε εκτεταμένους ψεκασμούς κάλυψης με ισχυρά εντομοκτόνα σε ορισμένες περιοχές. Έτσι, δεν είναι αφύσικη η εμφάνιση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε ελαιόλαδα διαφόρων περιοχών.

«Το πρόβλημα, οπωσδήποτε, οφείλει να διερευνήσει πλήρως η Πολιτεία, η οποία δεν πρέπει να αρκείται στην απλή έκδοση υπουργικών αποφάσεων για απαγόρευση κάποιων φυτοφαρμάκων, αλλά να προχωρεί και στον έλεγχο της εφαρμογής τους στην πράξη.

Παράλληλα, τα φάρμακα που ήδη χρησιμοποιήθηκαν στην κρατική δακοκτονία στην Κρήτη επί δύο χρόνια πρόκειται, μάλλον σίγουρα, να χρησιμοποιηθούν και την ερχόμενη χρόνια! Κι αυτό γιατί, ενώ προμηθεύτηκαν για τη φετινή χρονιά, λόγω της παράδοσής τους στη λήξη της δακοκτονίας, ασφαλώς θα χρησιμοποιηθούν του χρόνου για τρίτη συνεχόμενη χρονιά»!

«Δείτε την ανθεκτικότητα του δάκου»

Επίσης, ο ίδιος κάνει λόγο για ανάπτυξη ανθεκτικότητας του δάκου, που προβάλλεται από πολλούς επιστήμονες και από το ίδιο το υπουργείο και, όπως λέει, «πρέπει να εξεταστεί σε βάθος με την πρέπουσα σοβαρότητα και να καταλήξει στη λήψη επιτέλους των κατάλληλων μέτρων. Και ένα από αυτά τα μέτρα θα πρέπει να είναι η πλήρης περιφερειοποίηση (επιστημονική, διοικητική και οικονομική) του συστήματος της δακοκτονίας, την οποία ζητά χρόνια ο ΣΕΔΗΚ και άλλοι φορείς. Έτσι, η προμήθεια μικρότερων ποσοτήτων και άρα χαμηλότερου προϋπολογισμού φαρμάκων δε θα απαιτεί τους χρονοβόρους διεθνείς κανονισμούς, ενώ παράλληλα θα επιτρέπει την αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού, αλλά και την αμεσότητα του ενδιαφέροντος των Περιφερειών.

Και δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι του χρόνου, όπου η σοδειά φυσιολογικά θα είναι μειωμένη και οι δάκοι που θα διαχειμάσουν άφθονοι, ο κίνδυνος δακοπροσβολών θα είναι πολύ αυξημένος»!

Οι τιμές παραγωγού

Τα στοιχεία του ΣΕΔΗΚ αναφέρουν ακόμη ότι στην Ελλάδα υπάρχει κλιμάκωση των τιμών ανάλογα με την ποιότητα, αλλά αρχίζουν να συνεκτιμώνται εκτός της οξύτητας και οι πολυφαινόλες, τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων, αλλά και η παλαιότητα του προϊόντος κ.ά.

Έτσι, η καθιερωμένη ως βάση τιμών οξύτητα των 0,3 βαθμών και η μείωσή της ανά 3 λεπτά για κάθε επιπλέον γραμμή (0,1) οξύτητας φαίνεται να αλλάζει κατά ελαιοτριβείο και αγοραστή ή και να καταργείται τελείως.

Παράλληλα, οι αμοιβές των ελαιοτριβείων (δικαίωμα) σε είδος αθόρυβα αυξήθηκαν σε αρκετά ελαιοτριβεία κατά 1% και έφτασαν μαζί με τη δακοκτονία κ.λπ. στα 13,5%.

Οι τιμές κατά χώρες

Με βάση τα στοιχεία αυτά, εξάλλου, στην Ελλάδα οι τιμές παραγωγού για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο κυμαίνονται ως εξής:

- Στην Κρήτη από 5,20-4,70 ευρώ το κιλό με τις μέγιστες να επιτυγχάνονται στις πωλήσεις με διαγωνισμούς που διενεργούνται από συνεταιρισμούς κυρίως στην Ανατολική Κρήτη, όπου ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς πέτυχε 5,20 ευρώ το κιλό, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Εμπάρου πέτυχε 4,96 ευρώ το κιλό και ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Ζάκρου 5,02 ευρώ το κιλό.

- Στην Πελοπόννησο, οι τιμές του έξτρα κυμαίνονται από 5,10-4,90 ευρώ το κιλό και στα νησιά από 5,20-4,70 ευρώ το κιλό.

Στην Ισπανία, ενώ οι μέγιστες τιμές του έξτρα έδειξαν κάποια κάμψη πέφτοντας από τα 7 ευρώ το κιλό στα 5,85 ευρώ το κιλό, οι μέσες αυξήθηκαν στα 5,41 και οι ελάχιστες στα 5,13 ευρώ το κιλό.

- Στην Ιταλία, οι τιμές του έξτρα, με μικρές αλλά συνεχείς αυξήσεις, έφτασαν και διατηρούνται στα 7,50 ευρώ το κιλό και η μέση τιμή χώρας διαμορφώνεται στα 6,03 ευρώ το κιλό.

- Στην Τυνησία, επίσης, οι τιμές του έξτρα έφτασαν στα 4,83 ευρώ το κιλό και του λαμπάντε (οξ.>2ο) στα 4,55 ευρώ το κιλό.

Στη Μεσαρά υπάρχει μεγάλο δίλημμα - Να δώσουν το λάδι τους ή να περιμένουν;

Οι τιμές από την αρχή της ελαιοκομικής περιόδου ξεχώρισαν στη Μεσαρά, μέχρι που πήρε την πρώτη θέση σε τιμή-ρεκόρ ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Κριτσάς. Σήμερα οι τιμές παραγωγού στη Μεσαρά κυμαίνονται από 4,80 έως 5 ευρώ το κιλό. Όπως λένε στην περιοχή, για τους αγρότες: «Να δώσουν τώρα το προϊόν τους ή να περιμένουν λίγο ακόμα; Εγώ νομίζω πως πρέπει σιγά-σιγά να δίνεται το προϊόν. Οι τιμές είναι καλές εκεί που είναι. Δεν ξέρουμε τι μπορεί να συμβεί. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, προϊόν δεν υπάρχει και η ζήτηση είναι μεγάλη», λέει στο “Ύπαιθρος Χώρα” ο ελαιοπαραγωγός Μανόλης Ζαχαριουδάκης.