Τοπικά νέα

ΚΟΥΚΟΥΡΙΤΆΚΗΣ ΠΕΡΙΚΛΉΣ - Ο ΓΙΑΤΡΌΣ ΤΗΣ ΜΕΣΑΡΆΣ

Συγγραφέας: Γεώργιος Χουστουλάκης 22 June, 2017 ΤΟΠΙΚΑ ΝΕΑΑΡΘΡΑ

ΚΟΥΚΟΥΡΙΤΆΚΗΣ ΠΕΡΙΚΛΉΣ - Ο ΓΙΑΤΡΌΣ ΤΗΣ ΜΕΣΑΡΆΣ

Φωτο: Γεώργιος Χουστουλάκης

ΜΕΡΟΣ Α Με λίγα λόγια

Το γεγονός το ότι προσωπικά γνώρισα τον άλλοτε μεγάλο γιατρό της Μεσαράς, στα παιδικά και νεανικά μου χρόνια, με έκανε να έχω και ένα λόγο παραπάνω, για να ασχοληθώ σήμερα με αυτό το άρθρο εις μνήμη του, 26 χρόνια μετά από το θάνατό του.
Το λιγότερο που μπορούσα να κάνω, αφού φυσικά και εγώ ο ίδιος θεραπεύτηκα πολλές φορές από τον ίδιο, καθ’ ότι τον είχαμε οικογενειακό γιατρό, όπως και χιλιάδες άλλοι Μεσαρίτες.
O γιατρός δεν είναι άλλος, από τον μακαρίτη πλέον γιατρό Κουκουριτάκη Περικλή, από το Πετροκεφάλι της Μεσαράς!
O Kουκουριτάκης γεννήθηκε Φεβρουάριο το 1908, και πέθανε Φεβρουάριο του 1991.
Ασθένειες όπως γαστρεντερίτιδες, πυώδης αμυγδαλίτιδες, μαγουλάδες, ιλαρά κλπ , περάσαμε τα περισσότερα παιδιά, δημοτικού και γυμνασίου, και τον είχαμε πάντα πλάι μας στα δύσκολα.
Θα ξεκινήσω το προφίλ του γιατρού, όχι με μια περιγραφή του χαραχτήρα του, αλλά με ένα προσωπικό βίωμα. Αν θυμάμαι καλά, ήταν τότε στη Β’ Γυμνασίου, αρχές της δεκαετίας του ’70, που ήταν μοναδικός γιατρός στο νεοσύστατο τότε «Υγειονομικό Σταθμό Μοιρών». Εντελώς μονάχος του ανέλαβε να μας κάνει σε χίλιους περίπου μαθητές, όλου του εξαταξίου σχολείου δηλαδή, το εμβόλιο του δαμαλισμού (βατσίνα). Όλο το σχολείο, μας πήγαν οι καθηγητές μας σε γραμμές, μετά τη πρωινή προσευχή στον Υγειονομικό Σταθμό, που ήταν στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Κέντρο Υγείας, πριν επεκταθεί στη σημερινή του μορφή.
Εκεί μόνος του ο γιατρός Κουκουριτάκης, σε λίγες μόνο ώρες, με μια μόνο ειδική βελόνα, μας έκανε ένα εμβόλιο, σε όλα τα παιδιά ψηλά στον αριστερό μας ώμο, κάνοντας πολλαπλά μικρά τσιμπήματα!
Δεν έβαλε τις τρείς νοσοκόμες που διέθετε τότε ο Υγειονομικός Σταθμός για να κάνουν αυτή τη δουλειά, παρά του ότι είχε να ασχοληθεί και με τους ασθενείς του. Έκανε όλα τα εμβόλια μονάχος του, που για να γίνει σήμερα αυτό, θα έπρεπε να επιστρατευτούν αρκετοί γιατροί, και νοσοκόμες, και ποιος ξέρει για πόσο χρονικό διάστημα! Κι ας ήταν ο ίδιος ένας απλός δημόσιος υπάλληλος στο σύστημα υγείας!
Εκείνος σε λίγες μόνον ώρες, μας φρόντισε και γυρίσαμε μάλιστα και στο σχολείο μας, να μην χάσουμε τις δύο τρείς υπόλοιπες ώρες μάθημα, ενώ εκείνος συνέχισε να εξετάζει τους ασθενείς του!
Αυτός ήταν, με ένα μόνο παράδειγμα, ο γιατρός Κουκουριτάκης Περικλής, γενικός παθολόγος, ενταγμένος στο σύστημα υγείας 1930 -1974!

Έτσι, σε αυτό το «μήκος κύματος», ήταν και όλες του οι δραστηριότητες, για αυτό και κανείς δεν τον ξέχασε ακόμα και σήμερα, που πυκνά συχνά ακόμα συζητιέται!

Ο γιατρός που έσωσε τη Μεσαρά από την ελονοσία

Ο γιατρός Κουκουριτάκης, ήταν εκείνος που έσωσε κάποτε τη Μεσαρά, από τη ασθένεια της ελονοσίας, που μάστιζε τον κόσμο της περιοχής, από πριν αλλά και μετά τη κατοχή 1935 - 1945.
Τότε επειδή υπήρχαν πολλά στάσιμα νερά στο κάμπο, και κυρίως κάτω από τη Φαιστό, είχε εμφανιστεί παράλληλα και η ελονοσία, και αυτό επειδή η ευρύτερη περιοχή είχε πολλά έλη και στάσιμα νερά.
Μάλιστα παλαιότερα στα ελώδη νερά της περιοχής, οι ντόπιοι καλλιεργούσαν ρύζι!
Πολλά χωριά γύρω από τη Φαιστό, όπως Αη Γιάννης, Καμηλάρι, Τυμπάκι θέριζε η ελονοσία. Ακόμα και το καλοκαίρι είχε στάσιμα νερά και ο Γεροπόταμος , και τα κουνούπια μετέδιδαν ραγδαίως την θανατηφόρο ασθένεια.|
Υπήρχε μάλιστα και σχετικό αστείο για τους Τυμπακιανούς τα χρόνια εκείνα, που τα ακούγαμε και εμείς σαν μαθητές γυμνασίου τη δεκαετία του ‘70.
Αν ρωτούσαν λέει, καλοκαίρι κάποιο Τυμπακιανό: «Από πού είσαι μωρέ?»
Εκείνος απαντούσε αργά αργά χαμηλόφωνα, σχεδόν ξεψυχισμένα:
-«Από το Τυμπάαακι….».
Ενώ άμα τον ρωτούσαν χειμώνα απαντούσε ζωηρά , γρήγορα και δυνατά:
- « Από το Τυμπάκι!»
Αυτό μαρτυρεί δυστυχώς, πόσο πολύ είχε προχωρήσει η ασθένεια αυτή, και είχε εξασθενίσει πολύ κόσμο, για να φθάσει να κυκλοφορήσει μάλιστα και το σλόγκαν αυτό της εποχής για αρκετές δεκαετίες! Φυσικά το καλοκαίρι ήταν πράγματι σε μεγάλη έξαρση η ασθένεια, ενώ τον χειμώνα ήταν σε ύφεση.
Επίσης και η περιοχή «Ψαθιανά», δυτικά των Μοιρών, στην εκβολή του ποταμού (που φέρνει από τη Λάβδα ο Γαλιανός με το Βρελιανός ποταμός), είχε πολλές ψάθες, που σημαίνει, πως το έδαφος ήταν και εδώ ελώδες, καθώς φυσικά υπήρχαν και πολλά κουνούπια για τη μετάδοσή της θανατηφόρου ασθένειας.
Κατάφερε λοιπόν ο Κουκουριτάκης με τις θεραπείες του και έσωσε τους αρρώστους που έπασχαν από ελονοσία στη περιοχής Μεσαράς, και το 1954 αποξηράθηκαν και όλες οι περιοχές όπου είχαν έλη.
Βέβαια το μοναδικό αποτελεσματικό φάρμακο της εποχής τότε για την ελονοσία, ήταν τότε το κινίνο.
Ο γιατρός δεν είχε να κάνει μόνο με την ελονοσία, οι αρρώστιες της εποχής, ήταν πολλές, τύφος, ψώρα, πνευμονία, φυματίωση, ίκτερος, τέτανος κλπ.
Αυτές ήταν μονάχα λίγες από αυτές που είχε να αντιμετωπίσει σαν γενικός ιατρός, πέραν από τις διάφορες μολύνσεις.
Δεν ήταν όμως ο γιατρός που αγαπούσε μόνο τους Μεσαρίτες, αγαπούσε όλο τον κόσμο, και δεν δίστασε να βοηθήσει ιατρικά συνανθρώπους του, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής του!
Επειδή ήταν γιατρός και στη κατοχή, γιάτρεψε ακόμα και Νεοζιλανδούς και Άγγλους στρατιώτες. Εφόσον οι επιβιβάσεις και αποβιβάσεις γινόταν στα παράλια του Νότιας Κρήτης, έφερναν συχνά και Άγγλους ή Νεοζηλανδούς τραυματίες στρατιώτες. Με κίνδυνο της ίδιας της ζωής του, αλλά και της οικογένειας του, πήγαινε κρυφά και τους γιάτρευε, εκεί όπου τους έκρυβαν. Το ίδιο έγινε και με άλλους δύο Νεοζηλανδούς στρατιώτες, που εντόπιοι τους έκρυβαν στο παλιό ταχυδρομείο Μοιρώ ν. Πήγε και εκεί κρυφά, και τους παρείχε τις πρώτες βοήθειες!
Αυτά όλα τα έμαθαν οι Γερμανοί, και γρήγορα στοχοποιήθηκε από τη Γκεστάμπο, με αποτέλεσμα να μπει, λένε, και αυτός στη λίστα για να τουφεκιστεί, αλλά με μεσολάβηση τρίτων, τη γλύτωσε, κατά μαρτυρίες πάντα!

Λένε οι μαρτυρίες, ότι ο Κουκουριτάκης ήταν ο γιατρός που εκλήθη από τους Γερμανούς, να πιστοποιήσει τον θάνατο των εννέα που σκότωσαν σαν αντίποινα.
Πράγματι έκανε την πιστοποίηση του, αλλά όμως έγινε παράλληλα ο ίδιος και το «μήλον της έριδος» ανάμεσα σε αξιωματούχο της περιοχής, και σε έναν αξιωματούχο της Γκεστάμπο! Ο λόγος αν θα πρέπει να τουφεκιστεί ή όχι ο και ο Κουκουριάκης γιατί ήταν μέσα στη λίστα.
Τελικά επείσθη ο αξιωματικός της Γκεστάμπο να μην τουφεκιστεί, για τον βασικό λόγο, ότι ήταν χρήσιμος να γιατρεύει όλους τους αρρώστους, και φυσικά και εκείνους.

Η ιδιαίτερη σχέση του με Τη Γαλιά

Άλλος ένας επιπλέον λόγος επίσης για να ασχοληθώ με το άρθρο αυτό, είναι γιατί το οφείλω σαν μικρή ανταπόδοση, για την ιδιαίτερη σχέση του, και την αγάπη του που έτρεφε προς το χωριό μου τη Γαλιά!
Αν και ο Κουκουριτάκης αγαπούσε και βοηθούσε όλο τον κόσμο, όμως για τη συμπάθεια που έτρεφε για το μεγάλο αυτό Κεφαλοχώρι τη Γαλιά, πολλές φορές την αγάπη ου αυτή, την εξέφραζε δημόσια και προς στους γύρω του και ο ίδιος!
Φυσικό ήταν, αφού σαν υπεύθυνος οικογενειακός γιατρός σχεδόν όλων των κατοίκων του χωριού, έμπαινε για 41 χρόνια σε όλα τα σπίτια(1930 – 1974), τα συνολικά χρόνια που υπήρξε γιατρός της Μεσαράς.
Παρ’ όλο που είχε να κάνει με ένα δύσκολο χωριό, εν τούτοις είχε ταχτικές επισκέψεις, και επίσης άριστες σχέσεις με όλους, και με κάθε ένα χωριστά, εν όσο υπηρετούσε το λειτούργημα του γιατρού.
Οι Γαλιανοί και εκείνοι, όλοι τον αγαπούσαν υπερβολικά, τον σεβόταν, τον αναγνώριζαν, και τον είχαν σαν αποκλειστικό τους μόνιμο γιατρό, όλα εκείνα τα χρόνια που υπηρέτησε. Συχνά πυκνά τον καλούσαν και στα σπίτι τους για να του κάνουν ένα ιδιαίτερο τιμητικό τραπέζι, βράζοντας μια κότα η τηγανίζοντας ένα κουνελάκι!
Ο γιατρός πάντα υποστήριζε τους Γαλιανούς, και ας του λέγανε κάποιοι πως είναι σκληροί άνθρωποι, εκείνος είχε εντελώς διαφορετική γνώμη!
Αντίθετα με κάποιους, εκείνος τους έβρισκε φιλότιμους, εργατικούς αξιόλογους, αξιέπαινους και προοδευτικούς ανθρώπους!
Δεν άφηνε ποτέ άνθρωπο να πεθάνει, και έκανε ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν, για να τον σώσει!
Έφθανε πάντα στην ώρα του, και έκανε ότι περνούσε από το χέρι του!
Όπως στη περίπτωση που μια μέρα τον κάλεσαν επειγόντως στη Γαλιά, γιατί ο γέρο Πάσπαρος, είχε μεγάλη πίεση, που έφθασε το 25 και ήταν στα πρόθυρα εγκεφαλικού!
Μετρούσε ώρες ή και λεπτά να πεθάνει ο άνθρωπος, και φάρμακο για τη πίεση δεν υπήρχε ακόμα.
Επειδή φοβήθηκε ο Κουκουριτάκης πως δεν το γλυτώνει το εγκεφαλικό, αμέσως του έκανε αφαίμαξη, τρύπησε δηλαδή σε κάποιο σημείο τη φλέβα στο χέρι του και χύθηκε άφθονο αίμα, και έτσι έπεσε η πίεση του, και σώθηκε τελικά ο άνθρωπος αυτός!
Σε πολλές περιπτώσεις πράγματι έκανε αφαίμαξη, και απέφευγε έτσι τον άμεσο κίνδυνο.
Όπου έβλεπε γυναίκες αγράμματες, που δεν ήξεραν να περιποιηθούν σωστά το άρρωστο παιδί τους, τους έκανε διάφορα ομαδικά ή ατομικά «σεμινάρια». Μάλιστα κάποια μέρα έπιασε μια μάνα στη Γαλιά, και προσπάθησε με απλά λόγια να της μάθη πως να βράσει σωστά το αυγό, και να είναι πράγματι χρήσιμο στο παιδί της. Της είπε σχετικά τα εξής:
-«Θα βάλεις νερό στο μπρίκι μαζί με το αυγό, από τη στιγμή που θα αρχίσει το νερό να βράζει, θα αρχίσεις να μετράς με κανονικό ρυθμό, μέχρι το 60, και το αυγό θα είναι έτοιμο!»
Σαν το απλό παράδειγμα αυτό, έτσι συμβούλευε κάθε μάνα, τι το καλύτερο να κάνει για το παιδί της!

Κλασική η φράση: «Μα το είπε ο Κουκουριτάκης!»

Αυτή του η εργατικότητα του γιατρού Κουκουριτάκη, τον έκανε μια ακούραστη μορφή, αλλά και ξακουστό εντός και εκτός του νησιού! Όλες αυτές οι αρετές του, ήταν η αιτία που όλος ο κόσμος τον αντιμετώπιζε με σεβασμό και με δέος!
Όταν ασθενής του ξέφευγε από τις δυνατότητές του, τον έστελνε στο Ηράκλειο σε οργανωμένο νοσοκομείο, όπως ήταν τότε το «Πανάνειο», ένα νοσοκομείο που έκανε δωρεά ο Θεόδωρος Πανανός, και λειτουργούσε από το 1902.
Σαν έφερναν τον ασθενή στο νοσοκομείο, ρωτούσαν οι γιατροί: «Από πού έρχεται ο ασθενής?»
Στη περίπτωση που τους λέγανε πως τον στέλνει ο Κουκουριτάκης, τότε λέγανε:
-«Βάλτε τον γρήγορα μέσα», και συγχρόνως ζητούσαν και τη διάγνωσή του γιατρού.
Ήξεραν εκ των προτέρων ότι, «αφού το είπε ο Κουκουριτάκης» , είναι σίγουρα βαρύ περιστατικό!
Έβαζαν στα επείγοντα τον ασθενή, παράλληλα διάβαζαν και τη διάγνωσή του, και βάσει αυτής, έκαναν και εκείνοι την περεταίρω θεραπεία τους. Του είχαν απόλυτη εμπιστοσύνη, γιατί τον θεωρούσαν κορυφή.
Από τη δεκαετία του ’50 και μετά, στην Αθήνα υπήρχε ένας μεγαλογιατρός, ονομαστός όχι μόνον στους Μεσαρίτες αλλά πανελλαδικά, ονόματι Νέαρχος Κοκαράκης.
Εκείνο τον καιρό είχε ιατρική κλινική στη περιοχή Κολωνακίου. Εκεί πήγαιναν συνήθως και κάποιοι Μεσαρίτες που διέθεταν γερό κομπόδεμα, και ήθελαν να ξοδέψουν και κάποια χρήματα παραπάνω, για να έχουν και μια άλλη γνώμη για τον εαυτό τους ή για ασθενή τους. Κάποια βαριά περιστατικά, πολλές φορές, του τα έστελνε και ο ίδιος ο Κοκουριτάκης!
Τότε συνήθως τους έλεγε ο μεγαλογιατρός Κoκαράκης:
-«Καλά, έκανες το κόπο να έρθεις μέχρι εδώ? Τα ίδια πράγματα θα σου έλεγα και εγώ, από ότι σου είπε και ο Κουκουριτάκης!»
Δεν υπήρχε λοιπόν γιατρός που να αμφισβητήσει τη διάγνωση του γιατρού Κουκουριτάκη!

Γιατρός με κύρια ειδικότητα γενικού παθολόγου

Είχε φοβερή αντίληψη, και ήταν από τους λίγους γιατρούς, που με το που έβλεπε τον ασθενή του, καταλάβαινε σχεδόν αμέσως και από το πάσχει!
Αυτό βέβαια τον βοηθούσε και το γεγονός που ήταν μόνιμος γιατρός στις περισσότερες οικογένειες, και ήξερα το ιστορικό του κάθε ασθενή, από γενιά σε γενιά.
Αν και η ειδικότητά του ήταν «γενικός παθολόγος», εν τούτους ήταν πολύ διαβασμένος και σωστά κατηρτισμένος και σε άλλες ειδικότητες, και διέπρεψε με απόλυτη επιτυχία, πέραν από παθολόγος, και σαν παιδίατρος, μαιευτήρας, ορθοπεδικός, Ω.Ρ.Λς , καρδιολόγος, ακόμα και χειρούργος!
Φυσικά είχε στο ιατρείο του τα κύρια εργαλεία και όλων αυτών των ειδικοτήτων που ασχολιόταν, τα οποία είχε φέρει μάλιστα από την Ιταλία, και περισώζονται ακόμα και σήμερα από τους απογόνους της οικογένειάς του.

Γιατρός προοδευτικός αλλά και μεθοδικός

Το κύρος του, στο ότι σπούδασε στη Πάδοβα της Ιταλίας, που ήταν γνωστή πανευρωπαϊκά, τον έκανε σπουδαίο, και οι ξένες εταιρίες φαρμάκων, γνώριζαν το πάθος του για συνεχή ενημέρωση του, και για αυτό του έστελναν συνέχεια ενημερωτικά έντυπα, και νέα φάρμακα να δοκιμάσει, με αποτέλεσμα ο γιατρός είχε τεράστιες γνώσεις.
Από τη στιγμή που διάβαζε αυτά τα ξένα, αλλά και εντόπια επιστημονικά συγγράμματα, βιβλία και περιοδικά, αναγκαστικά εμπλούτιζε τους ιατρικούς του ορίζοντές, και έτσι όλα αυτά τα πρωτοποριακά συστήματα, όχι μόνον τα μάθαινε, αλλά τα εφάρμοζε και στην πράξη!
Ήταν λοιπόν μπροστά από την εποχή του, λόγω αυτής της συνεχούς ενημέρωσης του, που τον καθιστούσε επίσης και άριστο στην φαρμακολογία!
Ήταν σε θέση κάνει σωστή συνταγογράφηση, και είχε την ικανότητα να φτιάξει ειδικά σκευάσματα με την ανάμειξη παλιών φαρμάκων, πάντα με τη συνεργασία φαρμακοποιών.
Η μεθοδικότητά του φαινόταν και στο γεγονός ότι είχε γραμματέα εξ αρχής, ειδικά για να κρατάει χειρόγραφα αρχεία για τους ασθενείς του, με τα στοιχεία τους, επειδή ήταν γιατρός που είχε να κάνει με τα περισσότερα χωριά της Μεσαράς, εκτός από τις Μοίρες.
Παρ όλο που τα χρόνια εκείνα δεν υπήρχαν ενέσεις με βελόνες μιας χρήσεως, ωστόσο ο γιατρός είχε ένα κουτί με μια σειρά από διαφορετικές βελόνες.
Πριν χρησιμοποιήσει κάποια βελόνα, την έβαζε σε ένα άλλο ειδικό μεταλλικό κουτί, που περιείχε οινόπνευμα και την απολύμαινε. Αν δεν είχε μαζί του το κουτί αυτό, τότε την απολύμαινε με τη μέθοδο του βρασμού. Έβραζε δηλαδή νερό σε ένα δοχείο, και την έβαζε μέσα για να απολυμανθεί, προτού τη χρησιμοποιήσει. Το ίδιο έκανε και σε πολλά άλλα ιατρικά εργαλεία. Τίποτα δεν έκανε με προχειρότητα.
Αν δεν έκανε αυτό, ο ασθενής μολυνόταν. Και στο διάστημα που εργάστηκε σαν γιατρός, ουδέποτε είχε περιστατικό μόλυνσης!

Η ιστορική εξέλιξη της δημόσιας υγείας στη Μεσαρά

Ξεκίνησε σαν ιδιώτης

Η εξέλιξη της υγείας στη Μεσαρά, έγινε σε τρείς κύριες αναβαθμίσεις.
Ωστόσο μικρότερες αναβαθμίσεις γινόταν και στα ενδιάμεσα.
Οι αναβαθμίσεις ήταν, από «Αγροτικό Ιατρείο» σε «Υγειονομικό Σταθμό», και κατόπιν σε «Κέντρο Υγείας».
Αρχικά σαν νέος γιατρός, που μάλιστα σπούδασε στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της Ευρώπης, εκείνο της Πάδοβα της Ιταλίας όπως είπαμε, φυσικό ήταν αυτό να του προσθέσει μεγάλο κύρος στο ξεκίνημά του!
Ιούλιο του 1930 απεφοίτησε, και Οκτώβριο τον ίδιο χρόνο κατέβηκε στη Μεσαρά.
Έμεινε για λίγο καιρό στο Πετροκεφάλι, πάντως την ίδια χρονιά έφτιαξε και το πρώτο ιδιωτικό ιατρείο!
Είχε το δικό του ιατρείο Ανατολικά των Μοιρών, περίπου λίγα μέτρα δεξιά μετά από το κινηματογράφο «Φαιστός», και εκατό μέτρα στο δρόμο Βόρεια. Εκεί εργάστηκε αρχικά στο δικό του ιατρείο, σε συνεργασία με τη νοσοκόμα Ξενάκη Ειρήνη από τις Μοίρες, αλλά και με παράλληλη συνεργασία, και με τη «πραχτικιά» μαμή, την Κούλα Σταυρουλάκη από τον Άγιο Βασίλειο Ρεθύμνης, η οποία διέθετε μεγάλη εμπειρία!

Μια παράξενη θύμηση

Μάλιστα εγώ ο ίδιος ακόμα θυμάμαι το γραφείο της μαμής Κούλας ,που βρισκόταν στο ιδιωτικό ακόμα ιατρείο του γιατρού, αλλά δεν ήταν πλέον εκείνο το διάστημα ιδιωτικό, αφού ήδη λειτουργούσε πλέον από το ’55 σαν Αγροτικό Ιατρείο και φυσικά ήταν πλέον δημόσιο.
Πάνω ψηλά σε ένα ντουλάπι στο γραφείο της η μαμή, είχε τοποθετήσει διάφορα γυάλινα βάζα στη σειρά.
Μέσα τα βάζα αυτά περιείχαν διάφορα μικροσκοπικά ανθρώπινα έμβρυα, σε μια πρωτότυπη συλλογή που διατηρούσε η ίδια η μαία! Τα έμβρυα μέσα στις γυάλες αυτές ήταν πολύ μικρά, από 5 έως 15 εκατοστά, και θα ήταν προφανώς από περιπτώσεις, που κάποιες μητέρες δεν κατάφεραν να κρατήσουν το έμβρυό τους, και δυστυχώς αθέλητα το απέβαλαν πρόωρα.
Ενδέχεται να τα διατηρούσε με σκοπό την ιατρική μελέτη. Εμένα πάντως σαν εξάχρονο παιδί τότε, ίσως και μικρότερο, μου έκαναν πολύ μεγάλη εντύπωση, γιατί ηταν τόσο ρεαλιστικά που έμοιαζαν σαν ζωντανά όντα. Δεν μπορούσα τότε σαν παιδί να συνειδητοποιήσω, από πόσο μικρός ξεκινά ο άνθρωπος!
Θυμάμαι που τα κοίταζα με δέος. Δεν ήταν πάνω από δέκα τα γυάλινα αυτά βάζα, όπου για κάποια χρόνια, διατηρούσαν τα έμβρυα μέσα σε υγρό πιθανόν το οινόπνευμα, με συντηρητικό τη φορμόλη.

Το θέμα του αγροτικού γιατρού σε δημοψήφισμα

Η τότε κυβέρνηση του γέρο Καραμανλή, δημιούργησε για πρώτη φορά το θεσμό του «αγροτικού γιατρού»
Μία από τις πρώτες ενέργειές του πρωθυπουργού ήταν η θέσπιση της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των αγροτών. Με μία σειρά νομοθετικών κειμένων, από τον Δεκέμβριο του 1955 (Ν. 3487/1955) έως τον Αύγουστο του 1957 (Ν.Δ. 3735/1957), η κυβέρνηση Καραμανλή στελέχωσε και εξόπλισε μέχρι το 1960 περίπου 1.200 αγροτικά ιατρεία.
Στη περιοχή μας, το θέμα το ανέθεσε στο λαό της Μεσαράς, για να επιλέξει ο ίδιος ο λαός το γιατρό τους!
Στο δημοψήφισμα λοιπόν αυτό, έλαβαν μέρος εκτός του Κουκουριτάκη, και άλλοι δύο γιατροί της περιοχής.
Ο Κουκουριτάκης βγήκε με μεγάλη διαφορά πρώτος, και αφού ο λαός τον εμπιστεύθηκε, το κράτος του ανέθεσε πλέον την υγεία της περιοχής στα χέρια του!
Έτσι το πρώτο λοιπόν δημόσιο «Αγροτικό Ιατρείο», είναι πλέον γεγονός!

Το πρώτο «Αγροτικό Ιατρείο Μοιρών» στη Μεσαρά

Αρχικά και όπως προείπαμε, σαν «Αγροτικό Ιατρείο» λειτούργησε αρχικάστο χώρο που είχε ο ίδιος ο Κουκουριτάκης το ιδιωτικό του ιατρείο του για λίγα χρόνια, μέχρι να στεγαστεί στο νέο χώρο.
Ο νέος χώρος πλέον που λειτούργησε το «Αγροτικό Ιατρείο Μοιρών», ήταν στην σημερινή «οδό Λογίου», ένα στενό που παλιά στεγαζόταν η εθνική τράπεζα. Το στενό βρίσκεται απέναντι από το παλιό ζαχαροπλαστείο του Κλάδου, μάλιστα στην αρχή του δρόμου αυτού υπάρχει και σήμερα μια παλιά Ρωμαϊκή κρήνη.
Εκεί στο τέλους του στενού δρόμου αυτού και αριστερά, υπήρχε μια αίθουσα. Αυτή ήταν όλο κι όλο το Αγροτικό Ιατρείο Μοιρών! Ήταν χωρισμένη η αίθουσα στα δύο με παραβάν, και στο βάθος ήταν το κρεβάτι εξεταστηρίου. Μπροστά ήταν το «καθιστικό», όπου υπήρχε το γραφείο του γιατρού, το γραφείο της νοσοκόμας και μερικά καθίσματα. Τα ιατρείο περιελάμβανε σε πρώτη φάση ένα γιατρό τον Κουκουριτάκη, και μια νοσοκόμα, την Ξενάκη Ειρήνη (Ξενοερείνη) από τις Μοίρες που έγινε πλέον δημόσιος υπάλληλος, και στη κατάσταση αυτή το ιατρείο κράτησε μέχρι τα μέσα του 1960.
Σε δεύτερη φάση το αγροτικό αυτό Ιατρείο, απέχτησε και δεύτερη νοσοκόμα, τη Δαμιανάκη Ριρίκα από τη Γαλιά, κόρη του Δαμιανάκη Μανώλη. Απέχτησε επίσης και μια νέα μαία τη Παπαστεφανάκη Ειρήνη από το Καστέλι Πεδιάδος, που ήταν η πρώτη πλέον σπουδαγμένη Μαία της Μεσαράς, και μάλιστα δημόσιος υπάλληλος!
Σε περιπτώσεις μονάχα αναγκαστικής απουσίας του γιατρού, τον αντικαθιστούσε ο εκλεκτός γιατρός και φίλος του, που ήταν και αυτός αγροτικός γιατρός στο Ζαρό, ο Τσικριτσάκης.
Το ίδιο έκανε και αυτός, όταν έπαιρνε άδειες ο Τσικριτσάκης.
Αν και ο Κουκουριτάκης σπάνια έπαιρνε την άδειά του, για το λόγο που τον χρόνο του τον διέθετε στις πολλαπλές δραστηριότητές του, αλλά και στους ασθενείς του.
Δεν ήταν όμως επαρκές το ιατρείο αυτό όπως αποδείχτηκε εν σχέση με τον πληθυσμό της περιοχής, και από κάποια στιγμή πάλι άρχισαν οι ενέργειες του γιατρού, για περαιτέρω αναβάθμιση του ιατρείου.
Ο θεσμός των «Αγροτικών Ιατρείων» υπάρχει και σήμερα στα χωριά που λέγονται επίσης και «Περιφερειακά Ιατρεία»

Ο Υγειονομικός Σταθμός Μοιρών

Αφού καταλάβαινε ο Κουκουριτάκης, πως το παλιό αυτό Αγροτικό Ιατρείο δεν ήταν και πάλι επαρκές και ανάλογο με τον πληθυσμό της περιοχής, έβαλε στόχο του να φτιαχτεί νέος «Υγειονομικός Σταθμός».
Δεν ήταν μονάχα η πόλη των Μοιρών που είχε στην ευθύνη του σαν γιατρός ο Κουκουριτάκης. Μια φορά τη βδομάδα πήγαινε και σαν ημερήσιος αγροτικός γιατρός και σε άλλα χωριά της περιοχής, όπως Γαλιά, Βορους, φανερωμενη, Απόλυχνο.
Με δικιά του πρωτοβουλία ξεκίνησε τις σχετικές ενέργειες για αναβάθμιση της δημόσιας υγείας στη περιοχή, αλλά πάντα και με τη παράλληλη συνεργασία του με τον τότε Δήμαρχο Στέφανο Κατεργαράκη.
Μαζί μετέβαιναν πολλάκις στο υπουργείο Υγείας στην Αθήνα, και απαιτούσαν να γίνει Υγειονομικός Σταθμός στη περιοχή, με βασικό «ατού» στα χέρια τους, ότι το οικόπεδο υπήρχε!
Το οικόπεδο πράγματι το είχε δωρίσει στο Δήμο η Αθηνά Σφακιανάκη, με την προϋπόθεση να στήσουν στο χώρο, τη προτομή του γιού της που λεγόταν Βάνιας Σφακιανάκης, που σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά το ’48, έτσι και έγινε και το άγαλμα αυτό υπάρχει μέχρι σήμερα πριν την είσοδο της βορινής πλευράς του Κέντρου Υγείας.
Πράγματι, στα τέλη της δεκαετίας του ΄60 ο ξεκίνησε πλέον και ο «Υγειονομικός Σταθμός Μοιρών», και λειτούργησε σαν προπομπός των σημερινών Κέντρων Υγείας.
Ο «Υγειονομικός Σταθμός Μοιρών» , κατασκευάστηκε στη θέση που είναι σήμερα το Κέντρο Υγείας Δήμου Φαιστού.
Αρχικά και αυτό είχε δύο αίθουσες για φιλοξενία ανδρών ασθενών, και άλλες δύο γυναικών, είχε ντουζιέρα, τουαλέτες, και μαγειρείο, γραφεία και γραφεία ιατρού. Είχε σκοπό σαν Υγειονομικός Σταθμός, να καλύπτει μια πρωτοβάθμια περίθαλψη κυρίως ηλικιωμένων ή αναξιοπαθούντων ατόμων, να πλυθούν να καθαριστούν από αρρώστιες όπως υψηλό πυρετό, ή να απαλλαγούν από τυχόν ψείρες κλπ, για να επανέλθει η υγεία τους σε φυσιολογικά επίπεδα.
Στελεχώθηκε ο Υγειονομικός Σταθμός, αρχικά με γιατρό τον Κουκουριτάκη και τρεις νοσοκόμες, πάλι την Ξενάκη Ειρήνη, τη Δαμιανάκη Ριρίκα, αλλά και ακόμα άλλη μια, που δεν γνωρίζουμε το όνομά της.
Στον Υγειονομικό Σταθμό επίσης υπήρχε μια γραμματέας, η Χουστουλάκη Σοφία, κόρη του Χουστουλάκη Χριστοφή, που έχει φούρνο στις Μοίρες.
Υπήρχε και εδώ πάλι η μαία Παπαστεφανάκη Ειρήνη , που ήταν και στο αγροτικό Ιατρείο. Ακόμα στη στελέχωση περιλαμβανόταν μια καθαρίστρια καθώς και μια μαγείρισσα.
Ήταν πλέον νοσοκομείο οργανωμένο στελεχωμένο πολύ καλύτερα ιατρικά ,αλλά πλέον και γραφειοκρατικά.
Και να αναφέρουμε εδώ, ότι ο «Υγειονομικός Σταθμός Μοιρών», ήταν μέσα στα 10 πρώτους υγειονομικούς σταθμούς που φτιάχτηκαν σε ολόκληρη στην Ελλάδα!

Κέντρο Υγείας Μοιρών

Το ίδιο το κτήριο πλέον επεκτάθηκε αργότερα, αφού προστέθηκαν αίθουσες κι άλλες ειδικότητες ιατρών, και πέραν από παθολογικό απέκτησε και ακτινολογικό, μικροβιολογικό, καρδιολογικό, δερματολογικό, περισσότερο εξοπλισμό για επείγοντα περιστατικά, με αρκετό πλέον ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, αρκετά μηχανήματα και πήρε σταδιακά και μετά από χρόνια, τη μορφή που έχει σήμερα.
Σήμερα το Κέντρο Υγείας Μοιρών εποπτεύεται από το Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Βενιζέλειο – Πανάνειο, και σε αυτό επίσης υπάγονται και τα Περιφερειακά Ιατρεία Τυμπακίου, Γρηγοριάς, Σίβα, Πόμπιας, , Αγίων Δέκα, Βασιλικών Ανωγείων και Μιαμούς.

Συνεχίζεται. (Στο επόμενο τεύχος το Β’ και τελευταίο μέρος, με το αφιέρωμα στο γιατρό Κουκουριτάκη Περικλή)