Αρθρογραφία

Κλιματική κρίση: Πως οι νέες συνθήκες επηρεάζουν βασικούς τομείς της οικονομίας

23 April, 2024 ΑΡΘΡΑ

Κλιματική κρίση: Πως οι νέες συνθήκες επηρεάζουν βασικούς τομείς της οικονομίας

Από το 350 π.Χ., όταν ο Αριστοτέλης έγραψε τα “Μετεωρολογικά”, μέχρι και σήμερα ο καιρός επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας και κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον για την επιστήμη της Μετεωρολογίας.

Η γεωργία είναι ο παραγωγικός τομέας που εξαρτάται περισσότερο από κάθε άλλο από τις καιρικές συνθήκες, οι δε κλιματικές μεταβολές έχουν αντίκτυπο στη γεωργική παραγωγικότητα, αυξάνουν τις ζημίες στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο και απειλούν τη διατήρηση του περιβάλλοντος.

Οι πιθανές μελλοντικές αυξήσεις της θερμοκρασίας και του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας μπορεί να έχουν σημαντικές επιδράσεις είτε άμεσα στη γεωγραφική κατανομή και την ανάπτυξη πληθυσμών βλαβερών εντόμων, είτε έμμεσα μέσω επιδράσεων στα φυτά ξενιστές και στους φυσικούς εχθρούς. Αύξηση των θερμοκρασιών του χειμώνα μπορεί να οδηγήσει αφενός μεν στην αύξηση του αριθμού των γενεών και αφετέρου στην εξάπλωση ειδών εντόμων σε νέες περιοχές με σημαντικές επιπτώσεις στις ασθένειες των φυτών, γεγονός που έχει αρνητικές προεκτάσεις και στον κλάδο της μελισσοκομίας.

Εξίσου ευάλωτος καθίσταται και ο τομέας της κτηνοτροφίας, γεγονός που διαταράσσει με τη σειρά του τη διατροφική αλυσίδα, αφού μεταβάλλει την ποσότητα και την ποιότητα της παραγωγής, έχει άμεση αντανάκλαση στην ανθρώπινη υγεία, καθώς και το οικονομικό κόστος τόσο για τους κτηνοτρόφους όσο και για τους καταναλωτές.

Η υγεία

Οι επιπτώσεις στην υγεία δεν περιορίζονται όμως μόνο σε όσα σχετίζονται με τους δύο αυτούς βασικούς τομείς. Επίσημες μετρήσεις αναφέρουν ως συνηθισμένο φαινόμενο τη ραγδαία αύξηση του δείκτη θνησιμότητας σε περιόδους ακραίων κυμάτων καύσωνα ή ψύχους ακόμα και στις πιο προηγμένες χώρες. Άλλοι πάλι διαβλέπουν πιο απειλητική την επίδραση των ακτινών UV. Η ειρωνεία είναι ότι οι ίδιες ακτίνες που επιφέρουν πληθώρα ευεργετικών αποτελεσμάτων στην ψυχολογία και τον ανθρώπινο, και όχι μόνο, οργανισμό προκαλούν επίσης επώδυνα εγκαύματα και αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος. Άλλοι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στις καιρικές μεταβολές εξαιτίας ορισμένων παθήσεων, όπως είναι η αρθρίτιδα και οι ρευματισμοί, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που αντιμετωπίζουν αναπνευστικές δυσκολίες.

Επιζήμια για την υγεία μπορούν να αποβούν και τα υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Πολλές πρόσφατες ιατρικές και επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει τη σχέση ανάμεσα στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την αύξηση των αναπνευστικών παθήσεων και των καρδιακών νόσων. Άλλο ένα σύμπτωμα ως απόρροια των καιρικών-εποχιακών μεταβολών είναι η έξαρση της γρίπης και άλλων λοιμώξεων, όπως και των αλλεργιών.

Η διάθεση

Ακόμα όμως και σε ανθρώπους χωρίς καμία από τις παραπάνω ευαισθησίες, ο καιρός επηρεάζει τη διάθεσή τους κάθε μέρα. Μια εκτενής βάση πρόσφατης αρθογραφίας ασχολείται με το πεδίο αυτό, αποκαλύπτοντας ότι μεταβλητές όπως η ηλιοφάνεια, οι ασθενείς άνεμοι, οι συνηθισμένες (ελαφρώς κάτω από το κανονικό) θερμοκρασίες, αλλά και υψηλότερες θερμοκρασίες, η χαμηλή υγρασία και η υψηλή πίεση εκτοξεύουν στα ύψη τη διάθεσή μας και το αντίθετο.

Αρκεί να κάνει κανείς ένα πέρασμα από χώρες με εντελώς διαφορετικό κλίμα και θα διαπιστώσει τη διαφορά στη διάθεση, την επιθυμία για εξωστρέφεια, την κοινωνικοποίηση, τα επίπεδα ευφορίας ή κατάθλιψης ανεξάρτητα από το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων αυτών, καθώς και τους δεσμούς που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπων.

Ο τουρισμός

Στο γενικότερο “κάδρο” όμως διαπιστώνεται ότι ακόμα και οι πιο προηγμένες χώρες επενδύουν ολοένα και περισσότερο στον κλάδο της Μετεωρολογίας, αφού πολλές φορές αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του καιρού. Πλημμύρες με καταστροφικές συνέπειες και απώλειες σε έμψυχο και άψυχο, ξηρασίες που εννοούν την πρόκληση πυρκαγιών, οι οποίες πολλές φορές προέρχονται από τον ίδιο τον καιρό, όπως τους κεραυνούς, και εξαπλώνονται αστραπιαία λόγω ισχυρών ανέμων. Ή ακόμα και σφοδρές χιονοπτώσεις που παραλύουν συγκοινωνίες, μεταφορές και στερούν απαραίτητα για τη ζωή αγαθά.

Σε επίπεδο επιχειρήσεων και άμυνας, ο καιρός αποτελεί πολλές φορές ρυθμιστή στον σχεδιασμό των επιχειρήσεων, στις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων συνθηκών, και καθορίζει τα μέσα και τον εξοπλισμό των στρατευμάτων για την επιτυχή διεξαγωγή μιας αποστολής.

Η απομακρυσμένη πρόγνωση και ο διαστημικός καιρός!

Τέλος, επηρεάζει σημαντικά τον τουριστικό τομέα και τις επενδύσεις, ενώ έχει ήδη εισβάλει δυναμικά στον κλάδο των κατασκευών, κάνοντας τα ενεργειακά κτήρια ολοένα και πιο απαραίτητα στις μέρες μας και σε χώρες όπου μπορούν να αξιοποιηθούν οι φυσικοί πόροι. Παράλληλα αποτελεί συντελεστή ισχύος στη χάραξη του νέου ενεργειακού χάρτη πολλών χωρών μετά και τη διαρκή ενεργειακή αστάθεια και άνοδο των τιμών αυτής και των παραγώγων της τα τελευταία χρόνια.

Οι κλάδοι της Μετεωρολογίας που έχουν αρχίσει τα τελευταία χρόνια να αποκτούν ολοένα και περισσότερο ενδιαφέρον είναι η απομακρυσμένη πρόγνωση καιρού, ο διαστημικός καιρός και σύντομα πιθανό να μιλάμε και για πρόγνωση με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, εφόσον αυτή εισέρχεται στον έναν μετά τον άλλο επιστημονικό και όχι μόνο τομέα. Εξέλιξη η οποία συμπαρασύρει και άλλες, όπως αυτή της δημιουργίας συσκευών αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.