Ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος

“Ως τρελλοί γυρίζομεν εις τους δρόμους προς αναζήτησιν αυτού”

Το 1998 με τον Νόμο 2645 η Βουλή των Ελλήνων καθιερώνει τη 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος. Στις 9 Σεπτεμβρίου 1922 (νέο ημερολόγιο) οι κεμαλικές δυνάμεις, μετά τη νίκη τους επί των ελληνικών δυνάμεων και την άτακτη οπισθοχώρηση των τελευταίων, εισήλθαν στην πόλη της Σμύρνης. Με την είσοδο των Τούρκων στην πόλη άρχισαν οι σφαγές Αρμενίων και Ελλήνων από Τούρκους κατοίκους, τσέτες και στρατιώτες καθώς και οι λεηλασίες περιουσιών, ενώ την ίδια ημέρα ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος παραδίδεται από τον στρατιωτικό διοικητή της Σμύρνης Νουρεντίν πασά στον τουρκικό όχλο στα χέρια του οποίου βρήκε μαρτυρικό θάνατο. Με τις συστηματικές σφαγές του αρμενικού και ελληνικού πληθυσμού της πόλης, αλλά και των χιλιάδων προσφύγων που κατέφυγαν σ’ αυτή μετά την κατάρρευση του μετώπου, να συνεχίζονται, στις 13 Σεπτεμβρίου εκδηλώθηκε οργανωμένα και προμελετημένα από τους Τούρκους πυρκαγιά στην αρμένικη συνοικία της Σμύρνης. Η πυρκαγιά που διήρκησε πέντε μέρες κατέκαψε την πόλη, πλην της μουσουλμανικής και εβραϊκής συνοικίας. Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου ο ελληνικός και αρμένικος πληθυσμός που είχε συγκεντρωθεί στη Σμύρνη θα εγκαταλείψει την πόλη με πλοία με κατεύθυνση την Ελλάδα, εκτός των ανδρών ηλικίας 18 έως 45 ετών που οδηγήθηκαν όμηροι σε τάγματα εργασίας σ’ όλη την Ανατολία από τους οποίους ένα μεγάλο ποσοστό εξοντώθηκε από τους Τούρκους ή απεβίωσε από τις κακουχίες. Η πυρπόληση της Σμύρνης, της εμβληματικής πόλης του Mικρασιατικού Ελληνισμού, σηματοδοτεί την κορύφωση της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από Νεότουρκους και κεμαλικούς και συμβολικά το τέλος των ελληνορθόδοξων κοινοτήτων της περιοχής και την έναρξη μιας νέας εποχής, αυτής της προσφυγιάς.

Τα τεκμήρια της σημερινής ανάρτησης αποτυπώνουν μια από τις τραγικές πτυχές της γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας αυτή των αγνοουμένων για τους οποίους οι συγγενείς τους που κατάφεραν να σωθούν και να καταφύγουν στην Ελλάδα δεν έχουν καμία πληροφορία αν ζούσαν ή πέθαναν. Οι περισσότερες αιτήσεις υποβλήθηκαν από γυναίκες πρόσφυγες, ενδεικτικό της έλλειψης ανδρών που έχουν εξοντωθεί ή κρατούνται όμηροι. Το μέγεθος της καταστροφής αποτυπώνει ο κατάλογος αναζητούμενων προσφύγων στην κοινότητα Πέτρας Λέσβου, που μόνο σε μία κοινότητα ανέρχεται σε 794 άτομα. Ο ξεριζωμός, η απώλεια της πατρίδας, των προσφιλών προσώπων, της περιουσίας, η βίαιη αλλαγή του κοινωνικού χώρου και της επαγγελματικής δράσης σε σχέση με τη ζωή πριν από το 1922, οι άθλιες συνθήκες εγκατάστασης και διαβίωσης στην Ελλάδα, η εχθρότητα των γηγενών δημιούργησαν συναισθήματα λύπης, πίκρας, αδικίας και ένα έντονο τραύμα στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας.

Περισσότερα τεκμήρια για τη ζωή των ελληνορθοδόξων στη Μικρά Ασία, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και την ελληνική διοίκηση Σμύρνης, την καταστροφή, τις σφαγές, την προσφυγιά και την αποκατάσταση των Μικρασιατών προσφύγων στην Ελλάδα μπορείτε να δείτε στην Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922 που σχεδίασε και υλοποιεί το Τμήμα Επεξεργασίας Αρχείων της Κεντρικής Υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους
https://archives1922.gak.gr

Δείτε επίσης

• Τι γιορτάζουμε και τι τρώμε του Σταυρού: 28 συνταγές για όσους νηστεύουν14.09.2025
• Διαφραγματοκήλη και Γαστροοισοφαγική  Παλινδρόμηση14.09.2025
• «Κρήτη/Kriti»: το Κρητικό ελαιόλαδο έχει πλέον Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης14.09.2025
• Κρήτη: νέες μεταναστευτικές αφίξεις -Πάνω από 300 άτομα κοντά στη Γαύδο σήμερα- συλλήψεις διακινητών14.09.2025
• Δασικοί χάρτες: πώς θα ξεμπλοκάρουν οι εκκρεμείς αντιρρήσεις14.09.2025