Οικονομία

Φοιτητική στέγη: Η μειωμένη προσφορά μικρών σπιτιών εκτινάσσει τις τιμές

19 August, 2024 OIKONOMIAΑΡΘΡΑ

Φοιτητική στέγη: Η μειωμένη προσφορά μικρών σπιτιών εκτινάσσει τις τιμές

Με την Ελλάδα να διαθέτει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φοιτητικού πληθυσμού σε σχέση με τον πληθυσμό της, σύμφωνα με την Eurostat, το οξύ πρόβλημα της στέγασης των σπουδαστών συνεχίζει να παραμένει άλυτο, επιβαρύνοντας τους ισχνούς οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Η γενικότερη αύξηση στα ενοίκια, η οποία ξεπερνά το 50% την τελευταία πενταετία, η έλλειψη μικρών σπιτιών (25-50 τ.μ.), η εκτίναξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων και οι ελάχιστες προσφερόμενες θέσεις στις φοιτητικές εστίες των κρατικών πανεπιστημίων που καλύπτουν λιγότερο από 5% των φοιτητών, αποτελούν τους βασικούς παράγοντες της δύσκολης εξίσωσης.

Κάθε χρόνο και χειρότερα

Τα τελευταία 5 χρόνια υπάρχουν όλο και λιγότερα διαθέσιμα ακίνητα κατάλληλα για φοιτητές κι αυτό δυσκολεύει ακόμη περισσότερο την κατάσταση, λέει o Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος των μεσιτών Αθηνών-Αττικής.

Το αποτέλεσμα είναι πως οι τιμές των ενοικίων έχουν ξεφύγει. Ενδεικτικό είναι ότι σε σχέση με πέρσι τα μισθώματα για ένα διαμέρισμα έως 65 τ.μ. στην Κυψέλη, που θεωρούνταν στο πρόσφατο παρελθόν μια φτηνή περιοχή, έχουν αυξηθεί πάνω από 16%, φθάνοντας στα 9,5 ευρώ ανά τ.μ. μηνιαίως.

Το ίδιο συμβαίνει και στα Κάτω Πατήσια όπου με ενοίκιο 7-8,5 ευρώ ανά τ.μ. τα μόνα σπίτια που μπορεί να βρει κάποιος/α είναι παλιά διαμερίσματα ενεργειακής κλάσης Ζ ή Η.

Μάλιστα και σε αυτές τις περιπτώσεις, οι προς ενοικίαση κατοικίες εξακολουθούν να συγκαταλέγονται στις «φτηνές» λύσεις, αφού η μέση ζητούμενη τιμή των ενοικίων για τα ανακαινισμένα μικρά σπίτια στην πλειονότητα των περιοχών της Αττικής δεν πέφτει κάτω από 10 ευρώ ανά τ.μ.

Στο ίδιο μοτίβο κινείται και η Θεσσαλονίκη. Η τιμή του φοιτητικού σπιτιού σε αρκετές περιοχές της συμπρωτεύουσας και των προαστίων της βρίσκεται κοντά στα 10 ευρώ ανά τ.μ. με εξαίρεση το κέντρο (πάνω από 10 ευρώ/τ.μ.), ενώ ως οικονομικότερες περιοχές αναδεικνύονται οι περιοχές του Ευόσμου και της Σταυρούπολης.

Ανάλογη είναι η κατάσταση και στις δημοφιλείς φοιτητουπόλεις στην επαρχία.

Στην Πάτρα το μέσο ενοίκιο έχει φτάσει στα 8,6 ευρώ ανά τ.μ., σύμφωνα με τα στοιχεία από τις αγγελίες στο δίκτυο του Spitogatos αυξημένες σχεδόν 11% σε σχέση με πέρσι.

Στο Ηράκλειο της Κρήτης οι τιμές των μισθωμάτων των μικρών σπιτιών έχουν ανέβει πάνω από 11% σε σύγκριση με το 2023, φθάνοντας κατά μέσο όρο στα 10 ευρώ ανά τ.μ.

Στην υπόλοιπη Ελλάδα, οι χαμηλότερες μέσες ζητούμενες τιμές φοιτητικών σπιτιών καταγράφηκαν στη Λαμία και στο Αγρίνιο, ενώ οι υψηλότερες καταγράφονται σε σημεία έντονου τουριστικού ενδιαφέροντος, όπως η Κέρκυρα και το Ρέθυμνο.

Φοιτητικά σπίτια all inclusive

Δεδομένου ότι το 35% των Ελλήνων φοιτητών και το 100% των ξένων χρειάζονται κατοικία, η «πίτα» της εγχώριας φοιτητικής στέγης, η οποία αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια εν όψει και της ίδρυσης μη κρατικών μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων, έχει αρχίσει να ενδιαφέρει πιο έντονα τους μεγάλους παίκτες της αγοράς ακινήτων και τους μεμονωμένους ιδιώτες επενδυτές.

Ήδη από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα μέχρι τη Λάρισα, την Κομοτηνή και την Ξάνθη, εταιρείες όπως οι Hamlet, Oikotrust, Smik, MyFlat κ.ά., διαχειρίζονται ιδιωτικές φοιτητικές εστίες αν και ακόμη ο αριθμός των προσφερόμενων διαμερισμάτων είναι σχετικά μικρός συγκριτικά με ότι συμβαίνει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Πάντως οι προοπτικές επενδύσεων και ανάπτυξης στην αγορά ακινήτων για φοιτητικές κατοικίες (Purpose Built Student Accommodation – PBSA) είναι εξαιρετικές.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Mordor Intellifence, το μέγεθος της αγοράς φοιτητικών καταλυμάτων της Ευρώπης ως προς την αξία επένδυσης αναμένεται να αυξηθεί από 26,21 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2024 σε 34,73 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ έως το 2029, με CAGR 5,80% κατά την περίοδο πρόβλεψης (2024-2029).

Σύγκριση τιμών

Τα all inclusive φοιτητικά σπίτια, μικρότερου μεγέθους σε σχέση με τα διαμερίσματα που ενοικιάζονται σε αστικές πολυκατοικίες, πλήρως επιπλωμένα και εξοπλισμένα με ιδιωτικά μπάνια και κοινόχρηστους χώρους (κουζίνα, πλυντήρια, καθιστικά κ.λπ.), βρίσκονται σε αυτοτελή συγκροτήματα, παρέχοντας μια σειρά από υπηρεσίες εντός της τιμής ενοικίασης (π.χ. δαπάνες για ιντερνέτ, νερό, θέρμανση, ασφάλεια, όχι όμως τις περισσότερες φορές για ηλεκτρικό ρεύμα, χρήση πλυντηρίου κ.λπ.) και διατίθενται τόσο για βραχυχρόνια όσο και για μακροχρόνια χρήση.

Τα ενοίκια υπολογίζεται ότι είναι 15-35% υψηλοτέρα από αντίστοιχα αστικά ακίνητα.

Γενικά όσον αφορά τα ενοίκια των επιπλωμένων διαμερισμάτων και στούντιο, παρότι είναι απλησίαστα για τους γηγενείς, οι τιμές στη χώρα μας είναι χαμηλότερες συγκριτικά με την Ευρώπη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αθήνα είναι η δεύτερη φθηνότερη σε σχέση με 28 ευρωπαϊκές πόλεις που εξετάστηκαν σε πρόσφατη έρευνα της HousingAnywhere, μια από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες ενοικίασης της Ευρώπης.

Συγκεκριμένα κατά μέσο όρο ένα επιπλωμένο διαμέρισμα 52 τ.μ. στην Αθήνα, με βάση τα στοιχεία της HousingAnywhere, ενοικιάζεται 950 ευρώ τον μήνα και ένα στούντιο 30 τ.μ., επίσης επιπλωμένο, στα 700 ευρώ μηνιαίως.

Η στρεβλή πρωτιά της Ελλάδας

Η Ελλάδα, με βάση την πιο πρόσφατη έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, με 843.832 εγγεγραμμένους φοιτητές το 2021, ήτοι προπτυχιακοί φοιτητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές και οι υποψήφιοι διδάκτορες, βρίσκεται στην 7η θέση της ΕΕ όσον αφορά το ποσοστό του φοιτητικού πληθυσμού.

Συγκεκριμένα κατέχει το 4,64% του συνόλου των φοιτητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην ΕΕ, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από εκείνο των χωρών αντίστοιχου πληθυσμιακού μεγέθους, όπως του Βελγίου (2,97% του συνόλου), της Πορτογαλίας (2,22% του συνόλου) ή της Ουγγαρίας (1,58% του συνόλου).

Επιπλέον αναλογικά με τον συνολικό πληθυσμό της χώρας προκύπτει ότι η χώρα μας έχει το υψηλότερο συγκριτικά πλήθος εγγεγραμμένων φοιτητών (8,07%) στην Ευρώπη, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη συμπερίληψη των ανενεργών φοιτητών (σε έτη πέραν των ν+3).

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό της Ελλάδας βρίσκεται πολύ πάνω από τον μέσο όρο των χωρών της ΕΕ των 27, ο οποίος υπολογίζεται στο 4,07%.

Για να γίνει αντιληπτό το εν λόγω μέγεθος αρκεί να πούμε ότι η Γερμανία, παρά το γεγονός ότι διαθέτει αριθμητικά τους περισσότερους φοιτητές στην ΕΕ27, κατατάσσεται μόλις στην 17η θέση ως προς το ποσοστό των φοιτητών επί του συνολικού πληθυσμού της χώρας (4,03%) σε σύνολο 33 χωρών της Ευρώπης.

Η παραμονή μη ενεργών φοιτητών, οι οποίοι δηλαδή δεν αποφοιτούν από τα ελληνικά ΑΕΙ, δημιουργεί δυσμενείς επιδόσεις για τη χώρα σε μια σειρά από τους σχετικούς διεθνείς δείκτες, όπως:

• Το ποσοστό των αποφοίτων στο σύνολο των φοιτητών ετησίως παραμένει το χαμηλότερο μεταξύ των χωρών της Ευρώπης.

• Η δυσμενής ποσοστιαία κατανομή μεταξύ προπτυχιακών, μεταπτυχιακών και διδακτορικών φοιτητών αποτελεί βασική συνέπεια της παραπάνω στρέβλωσης.

Ως προς τα αντικείμενα σπουδών, οι φοιτητές στην Ελλάδα ακολουθούν, στην πλειονότητά τους, τις επιστήμες μηχανικής και τις επιστήμες διοίκησης και νομικής με τελευταίες στην προτίμησή τους τις υπηρεσίες. Στην Ευρώπη οι περισσότεροι φοιτητές είναι ενταγμένοι στις επιστήμες διοίκησης και τις νομικές σπουδές και οι λιγότεροι στις γεωτεχνικές επιστήμες.

Πηγή: ot.gr